پیشگیری از بروز مسمومیت های دارویی، شیمیایی و غذایی
?) کودکان ? تا ? ساله، پرخطرترین گروه سنی از نظر بروز مسمومیت هستند. داروهای خود را در مقابل چشم کودکان نخورید زیرا کودکان از رفتار بزرگسالان تقلید می کنند و ممکن است دور از چشم والدین داروهایی را به دهان ببرند.
?) بسیاری از داروها و محصولات خانگی مانند جوهر نمک، مواد شوینده و لک بر، سموم حشره کش و جونده کش (مانند مرگ موش) تینر، ضد یخ و بنزین و نفت می توانند در صورت بلعیده شدن و تماس با پوست و چشم و یا در صورت تنفس، سمی باشند.
?) نام داروهای مصرفی و میزان مصرف آن را به خاطر بسپارید یا یادداشت کنید تا دوز تکراری مصرف ننمایید.
?) کیف دستی، ساک دستی و کیسه های نایلونی را دور از دسترس کودکان قرار دهید، ممکن است داخل آنها داروهایی باشد که توسط کودک بلعیده شود و یا کودک ضمن بازی آنها را روی سر خود بکشید و سبب خفگی وی شود.
?) هنگام بازی کودکان در فضای باز مراقب آنها باشید تا توسط گل ها و گیاهان سمی، مسموم نشوند. تماس پوست با برخی از این گیاهان یا به دهان بردن آنها منجر به مسمومیت کودکان می شود.
?) در سفر از خوردن گیاهان و قارچ های خودرو اجتناب نمایید. زیرا تشخیص گیاهان و قارچ های سمی از انواع بی خطر بسیار مشکل است.
?) هیچ گاه گیاهان و قارچ ها را به دلیل مصرف آنها توسط جانوران، غیر سمی تلقی نکنید.
?) هنگام مصرف دارو و یا استفاده از فرآورده های شیمیایی حتماً قبل از مصرف در نور کافی برچسب روی بسته بندی را مطالعه کنید. استفاده از داروها و مواد شیمیایی در تاریکی می تواند خطرناک باشد.
?) هنگام استفاده از مواد شیمیایی و فرآورده های شوینده و پاک کننده، پنجره ها را باز کنید تا هوا به خوبی در محیط جریان داشته باشد. از اختلاط مواد شیمیایی مانند جوهر نمک و مواد سفید کننده جداً خودداری کنید چون بخارها و گازهای ناشی از این اختلاط بسیار سمی و خفه کننده می باشد.
??) همیشه پس از استفاده از مواد شیمیایی سریعا ًدرپوش آن را ببندید. هیچ ظرف در بسته ای از دسترسی کودکان در امان نیست.
??) در صورتی که کودک شما ماده ای غیرخوراکی را بلعید، با مرکز اورژانس و یا مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم تماس بگیرید.
??) محصولات شیمیایی و شوینده، همیشه در ظرف اصلی آن نگهداری کنید. هیچگاه این مواد را در ظرف مواد خوراکی (مانند بطری نوشابه) نگهداری نکنید. این کار سبب خورده شدن اشتباهی این مواد توسط کودکان می شود.
??) جهت کاهش احتمال بروز مسمومیت با گاز منواکسید کربن (که بی رنگ و بی بو و شدیداً سمی است) باید یک سیستم تهویه هوا در محیط باشد. دائماً از سلامت و استاندارد بودن دستگاه های گرمازا و وسایل پخت و پز اطمینان حاصل نمایید.
??) هیچگاه در داخل اتومبیل با موتور روشن در مدت هر چند کوتاه نخوابید این کار سبب بروز مسمومیت کشنده با منواکسید کربن خواهد شد. همچنین از روشن کردن گاز پیک نیکی در داخل چادر یا اتومبیل یا در محیط بسته دیگری به منظور تآمین گرما، جداً خودداری نمایید.
??) چنانچه در محیط بسته و دارای بخاری نفتی یا گازی حالت تهویه سرگیجه یا خواب آلودگی داشتید، سریعاً بقیه را در جریان بگذارید و اگر مشکوک به مسمومیت با منواکسید کربن هستید به سرعت محیط را ترک کنید. هر شخصی که با گاز منواکسید کربن در تماس بوده و دارای علائم ملایم تا متوسط است باید فوراً توسط پزشک معاینه شود. نوزادان و افراد مسن، زنان حامله، افرادی که دارای علائم قلبی عروقی هستند چنانچه با این گاز در تماس باشند حتی در صورت نداشتن علامت حتماً باید توسط پزشک معاینه شوند.
??) غذاهای مسموم کننده ممکن است بو یا مزه ناخوشایندی نداشته باشند. با وجود اینکه اکثر مسمومیت های غذایی معمولاً ظرف ?? ساعت برطرف می شوند، اما بعضی از آنها می توانند کشنده باشند.
??) رعایت ایمنی غذایی مانع بروز مسمومیت غذایی می شود. ضمن سفر از حمل گوشت خام و تخم مرغ خام و فرآورده های لبنی با ماندگاری کوتاه خودداری نمایید، چون سریعاً فاسد می شوند.
??) از خرید قوطی های کنسرو دارای برآمدگی، فرورفتگی و ?یا نشتی خودداری کنید و مطمئن شوید که درپوش آنها سالم باشد. اگر فرآورده ای ظاهر یا بوی ناخوشایندی داشت به هیچ عنوان آن را نچشید.
?? ) در طی سفر برای حمل مواد غذایی فاسد شدنی، از یخدان مناسب استفاده کنید.
?? ) هرگز غذاهای پخته شده را بیش از دو ساعت (اگر هوای اتاق گرم باشد، بیش از یک ساعت) در دمای محیط رها نکنید. برای دوباره گرم کردن غذاها باقیمانده آنها را تا ?? درجه سانتی گراد گرما دهید و همچنین غذاهایی را که بیش از سه روز باقیمانده اند مصرف نکنید.
??) همیشه قبل از آماده کردن یا خوردن غذا دستهایتان را با صابون بشویید. نوعی از اسهال میکروبی در طی سفر و به دلیل عدم رعایت بهداشت قابل انتقال است.
??) به خاطر داشته باشید دستهایتان را بعد از استفاده از سرویس های بهداشتی، برداشتن گوشت خام، سیگار کشیدن، دست زدن به حیوانات و دست زدن به زباله ها حتماً بشویید.
??) علائم و نشانه های برخی از مسمومیت های غذایی با تأخیر ظاهر می شود. یعنی ممکن است ?? تا ?? ساعت بعد از مصرف غذای آلوده علائم در فرد مسموم بروز کند. علائم و نشانه های این مسمومیت ها شامل سردرد، تب، خستگی، تهوع و استفراع، اسهال آبکی شدید، کم شدن آب بدن، ضعف و شکم درد است.
??) «بوتولیسم» نوعی مسمومیت غذایی کشنده است که در اثر مصرف کشک غیرپاستوریزه، غذاهای کنسروی که قبل از مصرف حرارت کافی به آنها نرسیده و یا سوسیس و کالباس خام و آلوده بروز می کند. علائم و نشانه های این مسمومیت با تأخیر (بعد از ?? تا ?? ساعت) ظاهر می شود و شامل تاری دید، دوبینی، افتادگی پلک فوقانی، عدم توانایی حرکتی، اختلال تکلم، لکنت زبان، سختی بلع، خشکی و درد گلو است. مهتمرین اقدام درمانی در این مسمومیت تجویز سریع ضد سم (Anti toxin) در مرکز درمانی است. در صورت عدم درمان ممکن است فرد مسموم در اثر فلج تنفسی فوت کند.
??) اگر در تهیه غذایی حرارت کمی به کار رفته باشد، ممکن است بوتولینیوم در آن ایجاد شود و سپس به هنگام مصرف مسمومیت ایجاد کند.
??) در صورت وجود خون در مدفوع یا استفراغ، تب بالا، از دست دادن مایعات بدن و یا در مواردی که علائم بیش از یک روز طول بکشد باید حتماً به پزشک مراجعه کرد. شدت نشانه ها و علائم مسمومیت غذایی با توجه به سن و وضعیت سلامتی بدن متفاوت است. این علائم در سالمندان و نوزادان می تواند خطرناک باشد. دستور طلایی پیشگیری از مسمومیت غذایی، پختن غذا و خوردن آن در همان روز است.
ستاد مرکزی اطلاع رسانی داروها و سموم
سلامت نیوز
سایت جاودانه
تهیه و تنظیم برای سایت تبیان: زهره پری نوش
