تبیان، دستیار زندگی
نظر به جایگاه والاى قرآن کریم در پژوهشهاى دینى و تأثیر شگرف آن در رشد و بالندگى جوامع اسلامى، مرکز تحقیقات کامپیوترى علوم اسلامى بر آن شد تا دائرة المعارف چند رسانه ‏اى قرآن کریم را با عنوان جامع تفاسیر نور در اختیار تمامى محققان و علاقه‏ مندان قرار دهد و
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

جامع تفاسير نور

دائرة المعارف چند رسانه‏اى قرآن کريم

جامع تفاسیر نور دائرة المعارف چند رسانه‏اى قرآن کریم

نظر به جايگاه والاى قرآن کريم در پژوهشهاى دينى و تأثير شگرف آن در رشد و بالندگى جوامع اسلامى، مرکز تحقيقات کامپيوترى علوم اسلامى بر آن شد تا دائرة المعارف چند رسانه ‏اى قرآن کريم را با عنوان جامع تفاسير نور در اختيار تمامى محققان و علاقه‏ مندان قرار دهد و ضمن پاسداشت متون ارزشمند تفسيرى، فضاى مناسبى را براى انس بيشتر با آيات الهى و بهره ‏مندى روزافزون از درياى بيکران اين کتاب آسمانى فراهم نمايد.

از اين رو، برنامه حاضر را با محتوايى غنى و امکاناتى مفيد تهيه و توليد نموده و مسير پژوهش را براى پژوهشگران علوم اسلامى و دانش‏ پژوهان قرآنى هموار ساخته است.

قابليت‏هاى برنامه را مى توان در سه بخش کلى تقسيم بندى نمود:

الف - قابليتهاى متنى‏

* متن کامل 302 عنوان کتاب در 1419 جلد که شامل :

1. متن کامل قرآن کریم

2. 184 عنوان تفسیر فارسی و عربی در 1225 جلد

3. 54 ترجمه فارسى شامل 21 ترجمه برگرفته از تفاسير، که براى نخستين بار به صورت مستقل عرضه مى گردد و 33 ترجمه مستقل در 35 جلد

4. 47 ترجمه در 25 زبان ديگر مانند: انگليسى،روسی ،آلمانی ، اردو،فرانسوی ، ترکى ، مالايى و ... که بعضی از زبانها دارای چند ترجمه هستند. 10 ترجمه انگلیسی، 4 ترجمه روسی، 6 ترجمه آلمانی، 3 ترجمه اردو و 3 ترجمه فرانسوی

5. متن کامل 4 عنوان تفسير انگليسى در 30 جلد (الميزان، نمونه ،نور القرآن و ميراحمد على)

6. 5 فرهنگ‏نامه قرآنى در 32 مجلد و 3 لغتنامه عربی به عربی در 24 مجلد و یک لغتنامه عربی به فارسی، با قابليت جستجو در کتابخانه

7. 3 نوع آوانگاری قرآن

*امکان جستجوى پيشرفته در متن قرآن کریم و تفاسير

*امکان جستجوى پيشرفته در ترجمه ‏ها به 13 زبان: فارسى، انگليسى، فرانسوى، ايتاليايى، آلمانى، ترکى، آلبانيايى، مالزيايى، اندونزيايى، سواحلى، پرتغالى و اسپانيولى و کردی

* ارتباط آيه انتخابى با ترجمه ها و جايگاه دقيق آن در تفاسير

* استخراج آيات گزيده از تفاسير و اتصال آن به جايگاه هاى استخراجى

* جداسازی آیات تفسیری و شاهد به تفکیک رنگ در متون تفاسیر

* تجزيه و ترکيب کل آيات قرآن

اما برخى از مهم‏ترين کتب تفسيرى برنامه عبارت‏ند از:

من وحى القرآن (24 جلد)، التبيان فى تفسير القرآن (10 جلد)، نور الثقلين (5 جلد)، کشف الاسرار و عدة الابرار (11 جلد)، تفسير القرآن الکريم (7 جلد)، التفسير المنير فى العقيدة و الشريعة و المنهج (32 جزء)، الامثل فى تفسير الکتاب المنزل (20 جلد)، الميزان فى تفسير القرآن (20 جلد)، البرهان فى تفسير القرآن (5 جلد)، مجمع البيان فى تفسير القرآن (10 جلد)، تفسير مقاتل بن سليمان (5 جلد)، من هدى القرآن (18 جلد)، التفسير الفرقان (30 جزء)، تفسير روض الجنان (20 جلد)، تفسير نمونه ( 27 جلد)، تفسير منهج الصادقين (10 جلد)، أنوار التنزيل و أسرار التأويل (5 جلد)، زبدة البيان فى احکام القرآن و تفسير جلالين.

ب - قابليتهاى صوتى‏

از جمله قابليتهاى صوتى برنامه مى توان به موارد ذيل اشاره نمود:

* 16 دوره ترتيل کامل، از جمله استاد سعد الغامدى، منشاوى، عبد الباسط، امام جمعه و پرهيزگار

* بیش از 140 قرائت مجلسى از قاريان مشهور مصرى، ايرانى و عربستانى در بيش از 70 ساعت تلاوت

* دوره کامل تحقيق استاد خليل حصرى (42 ساعت)

* ترجمه گوياى فارسى (ترجمه فولادوند با صداى آقاى هدايت فر) و انگليسى (ترجمه استاد قرايى با صداى خانم نوروزى) همزمان با قرائت ترتيل

* استفاده از فناورى MP3 در لوح هاى ترتيل براى استفاده مشترک در رايانه و دستگاه صوتى

ج - قابليتهاى ديگر

اما در مورد قابليتهاى پژوهشى و امکانات فنى برنامه مى ‏توان به موارد ذيل اشاره نمود:

* روايات تفسيرى، موضوعى و مرتبط با هر آيه

* فهرست اعلام شأن نزول موجود در تفاسير

* دسترسى به متن ازطريق فهرست درختى و گزينشى

* امکان استفاده از دامنه‏ هاى نمايشى، آيه ‏اى و جلدى

* امکان مقايسه متن تفاسير و ترجمه‏ ها

* ارتباط بين مصحف عثمان طه و ترتيل با امکان تکرار آيه و رنگى کردن قطعه در حال قرائت و امکان مشاهده ترجمه های مختلف و بهره بردن از آن در تمام قسمتهای برنامه با امکان کوچکنمایی

*ارتباط بین مصحف عثمان طه و قراءت مجلسی با امکان رنگی کردن قطعه در حال قراءت و امکان مشاهده ترجمه های مختلف و بهره بردن از آن در تمام قسمتهای برنامه با امکان کوچکنمایی

* نمايش بیش از 1000 تصوير و بیش از 60 قطعه فيلم مربوط به آيات به تفکیک زبان

* قابليت انتقال مستقيم متون برنامه از تمام زبان ها به Ms-Word و ويرايشگرهاى ديگر

* امکان نمايش و چاپ آيات با رسم الخط عثمان طه و ساده

جامع تفاسير نور از نگاهى ديگر

اين برنامه پنج بخش اصلى ذيل را شامل مى شود:

* کتابخانه‏

يکى از اصلى ‏ترين بخشهاى اين برنامه، کتابخانه است که در واقع، گنجينه ‏اى نفيس از کتب تفسير، ترجمه و فرهنگنامه‏ هاى قرآنى به شمار مى‏ آيد و مشتمل بر امکانات ذيل است:

1. نمايش‏

در اين قسمت، متن مربوط به تفاسير و ترجمه‏ هاى گوناگون موجود در برنامه قابل مشاهده است. کاربر مى‏ تواند ضمن استفاده از امکانات متنوع پژوهشى در اين قسمت، به تحقيق در متن مورد نظر خويش بپردازد و به وسيله دو فهرست درختى و گزينشى به راحتى مطلب دلخواه خود را بيابد. قابليت مقايسه به پژوهشگر امکان مى ‏دهد که متن دو کتاب مختلف را با يکديگر تطبيق دهد و حوزه تحقيق خود را به گونه ‏اى مطلوب توسعه بخشد.

يکى ديگر از ويژگي هاى اين قسمت، دامنه نمايشى است که در آن امکان مرتب سازى و محدود کردن کتب برنامه بر اساس: نام کتاب، مؤلف، قرن، زبان، مذهب و نيز نوع ترجمه و تفسير همچون: اعتقادى، روايى، عرفانى، فقهى و کلامى بودن آنها ،براى کاربر فراهم مى‏ باشد. در ضمن امکان تغيير اولويت نمايش کتب انتخابى نيز در اختيار کاربر قرار دارد.

امکان مقابله متون عربى تفاسير و ترجمه‏ هاى فارسى آنها از قابليتهاى ديگر اين قسمت از برنامه مى باشد.

کتابهایی که این قابلیت را دارند عبارتند از:

1- تفسير بيان السعادة في مقامات العبادة و ترجمه بيان السعادة فى مقامات العبادة

2- تفسير نمونه و الأمثل فى تفسير کتاب الله المنزل

3- الميزان فى تفسير القرآن و ترجمه تفسير الميزان

4- من هدى القرآن و تفسير هدايت

5- البيان فى تفسير القرآن و بيان در علوم و مسائل کلى قرآن

6- اعجاز البيان فى تفسير ام القرآن و ترجمه اعجاز البيان

7- مجمع البیان فی تفسیر القرآن و ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن

2. جستجو

جستجوى ساده و ترکيبى در متن و فهرست، از توانمندي هايى است که محقق را در مسير کاوش در متون برنامه و سامان‏دهى امر پژوهش يارى مى ‏رساند. افزون بر اين، از طريق دامنه کتابى، آيه‏ اى و جلدى مى ‏توان کتب برنامه را به عنوان و يا عناوين خاصى محدود کرد و روند محدودسازى را تا حدّ جلد مورد نظر، سوره و يا آيه ‏اى خاص دنبال نمود.

3. آيات در تفاسير

تمامى آيات موجود در متون تفسيرى، از آيه کامل گرفته تا قسمتى از آن، توسط برنامه استخراج گرديده است. کاربر با گزينش يک آيه مى تواند به تمامى جايگاه‏ هاى آيات در متون تفسيرى، چه در ذيل تفسير همان آيه و يا در بخشهاى ديگر که به صورت شاهد آورده شده است، دسترسى داشته باشد.

گزينش آيه مورد نظر به صورتهاى مختلف که در ذيل به آن اشاره مى شود، براى کاربر امکان پذير است:

1. از طريق نشانى آيه، همچون: شماره سوره، نام سوره، و شماره آيه و جزء مورد نظر؛

2. گزينش آيه از طريق محدود کردن فهرست به آياتى که عبارت خاصى را دربردارند؛

3. از طريق جستجوى ترکيبى و پيشرفته در کلمات قرآن.

گفتنى است که محقق براى استفاده بهتر از برنامه مى‏ تواند مستقيماً به بخش دانش‏نامه انتقال يابد و روند کار خود را در آنجا ادامه دهد.

4. قرآن‏

بيشتر نيازهاى يک پژوهشگر قرآنى، در اين بخش قابل دسترسى مى باشد. اين امکان با همزمانى نمايش قرآن، ترجمه ها و تفاسير با امکان سفارشى کردن فهرست کتب ترجمه و تفسير، تحقق يافته است. همچنين کاربر مى تواند تجزيه و ترکيب هر آيه را در اين قسمت مشاهده نمايد. اين امکان مفيد (قرآن) را در واقع مى ‏توان ترکيبى از دو قسمت تفسير و ترجمه دانش‏نامه دانست.

5. کتب لاتين‏

ارائه 29 ترجمه در 12 زبان رايج دنيا، از ويژگي هاى کارآمد اين قسمت از برنامه است که کاربران بسيارى را موفق به استفاده از برنامه مى ‏سازد. برخى از اين زبانها عبارتند از: انگليسى، آلمانى، ترکى استانبولى، فرانسوى، مالايى، لهستانى و پرتغالى. شايان ذکر است که در اين قسمت، 10 ترجمه و 4 تفسير انگليسى عرضه شده که کاربران انگليسى زبان مى‏ توانند به وسيله قابليت جستجو به امر پژوهش در اين متون مبادرت ورزند.

به جز زبان انگليسى، در 11 زبان: فرانسوى (3 ترجمه)، ايتاليايى، آلمانى

شماره ثبت كتابخانه ملی:9468