راز محبوبیت "افسانه جومونگ"

مدیر دوبلاژ مجموعه تلویزیونی "افسانه جومونگ" بر این باور است که این مجموعه با عشق ساخته و با عشق و علاقه دوبله شده و راز محبوبیت آن را همین نکته می‌داند.

به گزارش خبرنگار مهر، مجموعه "افسانه جومونگ" مانند "جواهری در قصر" به یکی از پربیننده‌ترین مجموعه‌های تلویزیون تبدیل شده و بخشی از موفقیت این مجموعه را باید به حساب دوبله خوب آن گذاشت. علیرضا باشکندی گوینده نقش جومونگ و مدیر دوبلاژ این مجموعه محبوب در این گفتگو از تجربه تازه‌اش می‌گوید. او از سال 69 گویندگی را شروع کرده و "افسانه جومونگ" اولین مجموعه کره‌ای است که مدیریت دوبلاژ آن را بر عهده داشته است.

*به نظر می‌رسد دوبله مجموعه‌های کشورهای شرق آسیا به دلیل زبان و گویش این سرزمین‌ها دشوارتر از مجموعه‌های غربی است. همخوانی واژه‌ها و جمله‌ها با شیوه بیان بازیگر در این مجموعه‌ها سخت است.

ـ علیرضا باشکندی ـ مدیر دوبلاژ "افسانه جومونگ": از میان مجموعه‌های شرق آسیا دوبله مجموعه‌های کره‌ای ساده‌تر است. "افسانه جومونگ" اولین تجربه من در این زمینه است. در دوبله این مجموعه‌ها بخش لیپ‌سینک سخت‌تر از سینک زدن است. در لیپ سینک باید جمله‌ها و واژه‌ها طوری انتخاب شود که به نظر برسد بازیگر فارسی صحبت می‌کند.

* مجموعه از زبان اصلی ترجمه شده است؟

ـ ترجمه از روی متن انگلیسی است که کامل نیست و از آن راضی نیستم. من جانمایه جمله را می‌گیرم‌، سکانس را می‌بینم و بر اساس آن دیالوگ می‌نویسم.

* به نظر می‌رسد روان بودن دیالوگ‌ها هم مهم بوده است؟

ـ سعی کردم گفتگوها عامه‌پسند، ساده و قابل درک باشد. البته برایم جالب است که اقشار و گروههای مختلف از این مجموعه استقبال کرده اند و یکی از دلایل می‌تواند روانی دیالوگ‌ها باشد.

* "افسانه جومونگ" مجموعه شاخصی نیست و می‌شود گفت بخشی از موفقیت مجموعه را باید به پای دوبله آن نوشت.

ـ من این مجموعه را پسندیده‌ام و فضایش را دوست دارم. خیلی از دوستان به بازی‌ها و مجموعه انتقادهایی دارند اما من در مجموعه‌های ایرانی بازی‌هایی به این روانی ندیده‌ام. به نظرم فضایی که در این مجموعه وجود دارد برای بیننده جذاب است. این مجموعه با عشق ساخته شده و این روی بیننده تاثیر می‌گذارد، ما هم آن را با عشق دوبله کردیم.

* برای نقش جومونگ گوینده دیگری را در نظر نداشتید؟

ـ جومونگ را برای افراد دیگری در نظر گرفته بودم، با آنها مطرح کردم اما درگیر کار بودند و نتوانستند همکاری کنند. البته به دلیل جنس صدای من این تصور می‌شود که نقش جومونگ  برای من مناسب است، اما به دلیل این که شائبه‌ای پیش نیاید خواستم از گوینده دیگری استفاده کنم.

* خانم رزیتا یاراحمدی گزینه چندم برای گویندگی نقش سوسانا بود؟

ـ برای سوسانا از ابتدا به خانم یاراحمدی فکر می‌کردم.

* در مجموعه "جواهری در قصر" شراره حضرتی به جای بازیگر نقش بانو چویی صحبت می‌کرد و در "افسانه جومونگ" شما از فریبا شاهین‌مقدم برای این نقش استفاده کردید. منفی بودن بازیگر نقش ملکه باعث شد سراغ گوینده قبلی این نقش نروید؟

ـ خانم حضرتی در "جواهری در قصر" به خوبی جای این نقش صحبت کردند. من از او دعوت کردم اما درگیر پروژه دیگری بود و خانم شاهین‌مقدم که استاد این حرفه است به گروه ملحق شد. اگر خانم حضرتی این نقش را می‌گفت با توجه به تغییر کاراکتر و شخصیت‌پردازی ملکه اجرای متفاوتی با "جواهری در قصر" داشت.

نمی‌خواستم حضور یک گوینده برای یک بازیگر تداعی‌کننده نقش قبلی باشد. در این مجموعه با شخصیت دیگری روبرو هستیم. از نگاه من ملکه منفی نیست. اتفاق‌هایی که برای او رخ داده این شخصیت را ساخته است، همه انسان‌ها اگر احساس کنند حق‌شان ضایع شده واکنش نشان می‌دهند.

* بعضی مجموعه‌ها می‌توانند گویندگانشان را به ستاره تبدیل کنند. در دهه 60 این اتفاق با مجموعه "سال‌های دور از خانه" برای خانم مریم شیرزاد افتاد.

ـ هر مجموعه خوبی این امکان را برای گوینده‌ها به وجود می‌آورد، اما به نوعی صدای گوینده هم لو می‌رود.

* این امتیاز است یا نقطه ضعف؟

ـ اگر گوینده در دام کلیشه و تکرار نیفتد، شناخته شدن صدایش امتیاز محسوب می‌شود. اما ممکن است گوینده‌ای به دام تکرار بیفتد و مدام نقش‌های تکراری صحبت کند که به کارش لطمه می‌خورد.

* اتفاقا با نگاه به کارنامه شما می‌شود فهمید تلاش کرده‌اید متفاوت باشید. جاسبر دیل در "قصه‌های جزیره" و لوک مک گرگور در "رودخانه برفی" با جومونگ تفاوت دارند و شما به جای این نقش‌های متفاوت به خوبی صحبت کرده‌اید.

ـ من سعی کرده‌ام برای گویندگی هر نقش به آن نزدیک شوم و تفاوت‌هایش را با کارهای قبلی‌ام در نظر بگیرم و برجسته کنم.

* اتفاق مثبتی که در دوبله این مجموعه افتاده فاصله گرفتن گوینده‌ها از تیپ‌سازی و صداسازی است. می‌شود گفت دوبله رئالیستی و بدون اغراق است.

- نگاه من این بود که گوینده‌ها اغراق نداشته باشند. تیپ‌سازی هم کم است و فقط چهار نفر تیپ‌سازی کردند که کارشان هم خوب است. تعدادی از این دوستان تازه به جمع گویندگان ملحق شده‌اند، اما حاصل کارشان قابل قبول است. آقای شهروز ملک‌آرایی که نیازی به تعریف ندارند و سابقه سال‌ها کار در این حرفه دارند. بیژن علیمحمدی تیپی تازه ارائه داده است. شهراد بانکی و امیر عطر‌چی هم کارشان را با مهارت انجام داده‌اند.

* تمرین خاصی دارید؟

ـ تمرین خاص نه، پیش از ضبط تمرین می‌کنیم و نظرم را به گوینده‌ها می‌گویم. اگر زمان بیشتری داشتیم قطعا نتیجه کار بهتر از چیزی می‌شد که الان می‌بینیم. ما با پخش فاصله زیادی نداریم و باید از فرصتی که داریم، استفاده کنیم‌. به همین دلیل فرصت تمرین‌مان محدود است.

* در سال‌های اخیر صداهای خاص در دوبله شنیده نمی‌شود. نسل این صداها و گویندگان منقرض شده یا فضایی برای جذب این افراد به وجود نیامده است؟

ـ متاسفانه بعضی دوستان اعتقاد دارند هر صدایی برای این حرفه مناسب است. نتیجه این نوع نگاه وضعیتی است که امروز می‌بینیم و شما از آن انتقاد می‌کنید. البته در جذب گوینده هم ضعف‌هایی داشته‌ایم و عرصه‌ای فراهم نشده تا صداهای استثنایی وارد این حرفه شوند. با این حال اگر دقت کنید صداهای خوب در این نسل دیده می‌شود. منوچهر زنده دل، کسری کیانی و علی عابدی گویندگانی هستند که صداهای خاص دارند و از نظر حرفه‌ای هم حاصل کارشان قابل قبول است.

* سال‌های قبل بین گویندگان پیشکسوت و جوان اختلاف وجود داشت و این دودستگی به هنر دوبله که در مقطعی بسیار موفق بود، لطمه می‌زد. گویا مدتی است این اختلاف‌ها حل شده و شاهد رشد دوبلاژ هستیم.

ـ زمانی افرادی که مسئولیت تقسیم‌بندی فیلم‌ها و سپردن آنها به مدیران دوبلاژ را بر عهده داشتند با انتخاب‌های غلط به این حرفه لطمه زدند. این مشکلات همچنان وجود دارد اما کمرنگ شده است. برای رشد یک حرفه باید کار را به کاردان سپرد، ما در قبال مردم مسئولیت داریم و کارمان قضاوت می‌شود.

* دوبله مجموعه "افسانه جومونگ" محک زمان را تاب می‌آورد؟ پنج سال بعد هم می‌توان این دوبله را قابل قبول دانست؟

ـ نمی‌دانم. سعی کرده‌ام با علاقه این کار را انجام بدهم. شاید سلیقه مخاطب پنج سال دیگر این مجموعه را نپسندد. این روزها حتی فیلم‌های هالیوودی را نمی‌توان دو بار دید. دو بار تماشاکردن یک فیلم، ارزش‌های آن را کمرنگ می‌کند. پس قضاوت درباره این مجموعه و ماندگاری‌اش واقعا سخت است.

* مردم صدای شما را به عنوان گوینده جومونگ می‌شناسند؟

ـ نه، من خارج از این فضا نرم و آرام صحبت می‌کنم و اگر مرا بشناسند دوست ندارم درباره کارم توضیحی بدهم و انکار می‌کنم.

* چرا؟

ـ شاید برای فرار از سئوال‌های بعدی. بعضی مردم لطف دارند و می‌گویند صدایم برای گویندگی مناسب است و بروم تست بدهم.(می‌خندد)

تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی