سومین جایزه‌ی ادبیات نمایشی ایران
با اهدای نشان ویژه به اسماعیل خلج،
برگزیدگان سومین جایزه‌ی ادبیات نمایشی ایران معرفی شدند .
مراسم پایانی سومین جایزه‌ی انتخاب آثار برتر جایزه ادبیات نمایشی ایران با معرفی برگزیدگان و با اهدای نشان ویژه خانه تئاتر به «اسماعیل خلج» برگزار شد.
به گزارش ایسنا، این مراسم با گرامی‌داشت یاد و خاطره اكبر رادی و رضا سیدحسینی، شامگاه روز دوشنبه چهاردهم اردیبهشت‌ماه همزمان با آخرین روز جشن‌های هفته بزرگداشت روز جهانی تئاتر در تالار بتهوون خانه هنرمندان ایران برپا شد.
در این مراسم، محمد ابراهیمیان، نمایشنامه‌نویس و منتقد با سابقه تئاتر و علیرضا نادری نمایشنامه‌نویس و كارگردان، نشان ویژه خانه تئاتر را به اسماعیل خلج اهدا كردند.
خلج در سخنانی همزمان با روز جهانی تئاتر آرزو كرد:تئاتر ما عموما و هر نمایشی به طور اخص، میوه‌های نیوتونی به زمین ریخته‌ای داشته باشد. برای كسانی كه می‌خواهند نشسته از این میوه‌ها استفاده كنند یا كسانی كه قدشان كوتاه است و میوههایی بر شاخه داشته باشد، برای كسانی كه می‌خواهند به صورت ایستاده از این میوه‌ها استفاده كنند. نردبان‌هایی داشته باشد برای همیشه دانشجویانی كه می‌خواهند از این درخت استفاده كنند و میوههایی ذخیره داشته باشد، برای صاحبان خرد و اندیشه.»
محمد ابراهیمیان نمایشنامه‌نویس و منتقد هم در سخنانی درباره خلج مطرح كرد: «نسل ما در دهه 40 و 50 نسلی بود زاییده دانش كه با ذره‌بین به دنبال نوابغی در تمام زمینه‌ها می‌گشت و بعد مثل كوه پشت آن‌ها می‌ایستاد و اسماعیل خلج یكی از نوابغ تئاتر ماست.»
او در قطعه‌ای كه برای خلج نوشته بود آورده بود: «با حالت چطوره مش رحیم در شهر طوفانی به پا كردی اسماعیل! در دونه تئاتر ایران با گلدونه‌ات با ما چه كردی. این شخصیت‌ها را چگونه یافتی. حالت چه‌طوره اسماعیل؟ آیا «گلدونه» پژمرده است؟
ابراهمیان بخشی از مونولوگ نمایشنامه «حریر سرخ صنوبر» خود را به خلج تقدیم كرد.
همچنین علیرضا نادری با ابراز خرسندی از اهدای این جایزه به خلج گفت: بسیار خوشحالم كه به نمایندگی از سوی نسل خودم این جایزه را به او می‌دهم. او نیازی به معرفی ندارد. هرچند آثاری كه او به ادبیات نمایشی ما تقدیم كرده دچار انقطاع شده، اما تأثیر آثار او به ادبیات نمایشی ایران ژرف و شگرف است.
نادری ادامه داد: ای‌كاش در دانشگاه‌هایی كه از بی‌معلمی رنج می‌برند از آثارش می‌گفت. كسی نیست كه به پرسش ما پاسخ بگوید، چرا او درس نمی‌دهد، چرا كار نمی‌كند؟ بازی كردن در فیلم‌ها بخشی از كاری است كه او می‌تواند انجام بدهد. بیوگرافی او را همه می‌دانند. یكی از نزدیكانم كه در فیلمی با او كار می‌كند، او را فردی بسیار صمیمی، شوخ طبع، موقع‌شناس و دوست‌داشتنی می‌داند، امیدوارم همیشه در میان ما باشد و ما افتخار شاگردی‌مان را داشته باشیم.
در بخش دیگری از این مراسم حمید مظفری، صدرالدین شجره و رضا بابك از میهن بهرامی تقدیر كردند.
مظفری، بهرامی را برآمده از نسل دهه 40 معرفی كرد، كسی كه روان‌شناس، هنرشناس، منتقد ادبی و هنری، مترجم، داستان‌نویس، نمایشنامه‌نویس است.
او اندیشه‌های مدرن دارد و نشرش به شعر پهلو می‌زند.
میهن بهرامی هم گفت: چشم‌داشتی به تشویق ندارم. كسی كه كار هنری می‌كند با آن زندگی می‌كند. تئاتر ما یك معجزه است چون به قلب و روح ما بسیار نزدیك است و چندان تكنیكی نیست. نسبت به تمام هنرمندان به ویژه تئاتری‌ها از صمیم قلب ارادت دارم. آن‌چه انجام می‌دهید، بیش از انتظار من است.
در ادامه صدرالدین شجره از فرامرز طالبی، نمایشنامه‌نویس به خاطر نگارش یادمانی برای اكبر رادی تقدیر كرد.
شجره گفت: این شناخت‌نامه كه طالبی برای آن بسیار زحمت كشیده است، مجموعه آموخته‌های او از اكبر رادی است كه از نوجوانی در محضر استاد بوده است.
سپس رضا بابك از عباس جهانگیریان تقدیر كرد.
رضابابك؛ جهانگیریان را همچون مجموع الجزایری توصیف كرد و افزود: او در زمینه رمان و داستان برای كودكان و به ویژه نوجوانان بسیار تلاش كرده است. جهانگیریان هم توضیح داد: این تقدیر در دنیای هنر آن‌قدر غریب و بیگانه است كه تصور می‌كنیم، حتما باید بیماری خاصی داشته باشیم تا این تقدیر انجام شود. من كاری نكرده‌ام و امیدوارم از این پس بتوانم كاری انجام دهم.
همچنین برآبادی به نمایندگی از انجمن نویسندگان كودك و نوجوان از جهانگیریان تقدیر كرد.
سپس هوشنگ آذری‌ور به خاطر فعالیت‌اش در حوزه ترجمه آثار نمایشی توسط حسن ملكی، ایرج راد و محمدحسین ناصربخت تقدیر شد.
او در یادداشتی كه نوشته بود، خواستار توجه بیشتر دولت به تئاتر شد.
به گزارش ایسنا، در این مراسم قطب‌الدین صادقی سخنانی را با موضوع «آیا نمایشنامه نویسی یك پیشه است» ارایه كرد. صادقی در این سخنان با تأكید بر اهمیت كاركرد اجتماعی تئاتر در گذشته و امروز یادآور شد: امروزه جهان و به ویژه اروپا صحنه نمایش است. نمایش سرگرمی صرف نیست بلكه كاركرد اجتماعی دارد. در این رهگذر درام‌نویسی از یك‌سو كاری روشنفكرانه و از سوی دیگر حرفه‌ای است.
به گفته این كارگردان تئاتر؛ روشنفكر باید چهار ویژگی داشته باشد. در بستر اجتماعی خود زندگی كند و از مردم خود دور نباشد. در زمان خود زندگی كند، نه این‌كه در گذشته یا آینده سیر كند. بحران‌های جامعه خود را تشخیص بدهد و به مردم برای گذر از این بحران كمك كند، چراكه هیچ شاهكاری جدا از بحران جامعه خود نیست.
این كارگردان تئاتر افزود: درام‌نویسان ما این رسالت را فراموش كرده‌اند، بنابراین تئاتر ما هر روز منزوی‌تر می‌شود و از مركزیت اجتماعی خود دور می‌شود، چون ذهن هنرمندان آن تجریدی و ترجمه‌ای است. بنابراین ارتباط خود را با مردم از دست داده‌ایم و این یكی از دلایل تضعیف تئاتر ماست.
صادقی با تأكید بر این‌كه هنر باید به مردم امید، عدالت، عشق، آزادی و ... بدهد، خاطرنشان كرد: همواره مردم تشنه این موضوعات هستند و تئاتر از ناخودآگاه جمعی مردم دفاع می‌كند و تنها در این صورت است كه می‌تواند كاركرد خود را پیدا كند.
او با ابراز تأسف از تضعیف تئاتر امروز ایران ادامه داد: بسیاری از نویسندگان ما از جریانات روز و شاهكارهای جهان دورند. ضعف تكنیكی باعث آماتوری شدن تئاتر شده در حالی‌كه هنرمند در برابر اثر هنری خود مسوول است و یكی از بزرگ‌ترین مسوولیت‌های ما دیدن آگاهانه آثار یكدیگر است. اما مایه شرمندگی است كه نمایش علی رفیعی را یك منتقد سینما نقد كرده و نه منتقدان تئاتر!
صادقی ادامه داد: ما روح جمعی نداریم و به یكدیگر كمك نمی‌كنیم و این چنین است كه ضعیفیم. همبستگی حرفه‌ای نداریم اما باند بازی داریم. احترام گذاشتن به یكدیگر چیزی از ما كم نمی‌كند، بلكه خانواده ما را نیرومند می‌كند.
به گزارش ایسنا، در بخش دوم این برنامه آرای هیأت داوران هفت بخش این مسابقه بدین شرح اعلام شد:
بخش خیابانی: بخش طرح و ایده: «كلنگ» نوشته جمشید عسگری تقدیر شد و جایزه نقدی به «سین» نوشته كاوه مهدوی اهدا شد.
نمایشنامه: «سنگ، كاغذ، قیچی» نوشته مهدی حبیبی تقدیر شد و جایزه نقدی را «خاطره یك بچه سوسك» نوشته كتایون آقا كاظم از آن خود كرد. -
بخش كودك و نوجوان: آثار چاپ نشده: محمود طیاری نویسنده «گل‌های بابا آدم» و محمود تیموری نویسنده «هفت خوان امید» تقدیر شدند.
مهدی مهدی‌آبادی نویسنده «زندگی بسیار كوتاه است» جایزه نقدی را گرفت.
آثار چاپ‌شده: «قصه‌های كوچه» نوشته مهدی بختیاری، جواد ذوالفقاری و شادی پورمهدی نویسندگان نمایشنامه «بازی پسر و گرگ» تقدیر شدند و جایزه نقدی این بخش به یدالله آقاعباسی به خاطر «چاه مكن بهر كسی» اهدا شد.
در بخش عروسكی، داوران هیچ برگزیده‌ای نداشتند. در این بخش حمیده بانو عنقا، همسر اكبر رادی از الیزا جوهری همسر اردشیر كشاورزی، یكی از داوران فقید این بخش تجلیل كرد.
همچنین نامه‌ای كه جوهری درباره همسرش نوشته بود، توسط شكرخدا گودرزی خوانده شد و مطلبی كه غریب‌پور برای این هنرمند تئاتر عروسكی نوشته بود در ادامه قرائت شد.
بخش ترجمه و پژوهش: ترجمه مقالات: در این بخش مقالات «از آتن تا مسكو» ترجمه مهسا عطاخرمی و «بن مایه‌های دین و درام» ترجمه حسین پیر نجم‌الدین برگزیده شدند.
مقالات تألیفی: «ره یافتن نشانه شناختی به تشابه دین و درام» نوشته فهیمه سیاحیان تقدیر شد و جایزه نقدی به «ادبیات چند صدایی» نوشته احسان مقدسی رسید. - كتاب ادبیات نمایشی: جمشید ملك‌پور به خاطر «جلد سوم ادبیات نمایشی» و حمیدرضا ریشهری نویسنده كارگاه نمایش، جوایز این بخش را گرفتند.
در بخش ترجمه نمایشنامه: رحیم قاسمیان به خاطر «زیركی»، فرزاد پروا به خاطر «سیناپور» تقدیر شدند و حمید احیا به خاطر «كپنهاگ» دیپلم افتخار و تندیس این بخش را دریافت كرد.
بخش رادیویی: «آوار 1366» نوشته علی جولایی و «نفس خاك خدا» نوشته جهانشاه آل‌محمود تقدیر شدند. جایزه سوم به زهرا رفیعی گیلوایی به خاطر «دخو»، جایزه دوم به مرضیه رشیدبیگی به خاطر «عدالتخانه» و جایزه اول به ایوب آقاخانی نویسنده «روزهای زرد» اهدا شد.
بخش صحنه‌ای: نمایشنامه‌های كوتاه چاپ نشده: جایزه سوم مشتركا به محمود ناظری نویسنده «سنكوپ» و «پاسگاه خالی است» نوشته سعید محسنی اهدا شد.
جایزه دوم: روزبه حسینی به خاطر «مرثیه هذیان برای بودن ....» و جایزه اول به فارس باقری نویسنده «با شب» اهدا شد. نمایشنامه‌های بلند چاپ نشده: جایزه سوم مشتركا به شكوفه آروین نویسنده «زمان كه بگذرد» و هاله مشتاقی‌نیا نویسنده «ناامنی» رسید.
جایزه دوم به آرش عباسی نویسنده «پیچ تند» اهدا شد و جایزه اول را سلما سلامتی نویسنده «تهران 1390 خورشیدی» گرفت.
آثار چاپ‌شده صحنه‌ای: جایزه سوم مشتركا به مهرداد كوروش‌نیا «آواز ستاره‌ها» و علی ثقفی «قصیده شب نمناك»، جایزه دوم به محمدرضایی راد نویسنده «گزارش خواب» و جایزه اول به صادق صفایی نویسنده‌ی «جهنم دره» اهدا شد.
به گزارش ایسنا، محمد محمدعلی، فرزان سجودی، محمود استاد محمد، جلال تهرانی، ژیلا اسماعیلیان، آزاده پورمختار، هرمز هدایت و ... از جمله هنرمندان، همچنین مجید سرسنگی، شهرام گیل‌آبادی، محمود زنده‌نام و ... از مسوولان حاضر در این برنامه بودند كه كارگردانی و اجرای آن برعهده نادر برهانی مرند بود
تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی
