خدا غیب گوها را دوست ندارد !

توحید مفضل 19

خدا شناسی در كلاس امام صادق علیه السلام

_{^{... پایان روز بود و مفضل در "روضه"، میان قبر و منبر رسول خدا نشسته بود. "ابن ابی العوجاء" و دوستش مشغول گفتگو بودند و مفضل حرفهای آنان را می‌شنید تا آنكه صحبت آنان به اینجا رسید كه: هیچ پردازش، تدبیر و تقدیری نبوده و آفرینش، صانع و تدبیرگری ندارد، بلكه همه ‏چیز خود به خود پدید آمده و دنیا همیشه چنین بوده و خواهد ‏بود. مفضل سخت از این سخن برآشفت ولی توان مقابله‌ی علمی با آن را نداشت و همین باعث شد تا به سراغ امام صادق -كه سلام و درود خدا برو باد- برود...}}

در 18 شماره پیش، كلام دلنشین امام را در عجایت خلقت و تدبیر آفریدگار آن، نوش كردید و اكنون ادامه بحث را پذیرا باشید. برای اطلاع از موضوع بحث و فرایند آن حتماً سری به مقالات پیشین این مجموعه بزنید!

* * * * *

اى مفضل! بیندیش كه خداوند جل و علا چه دانشى را به آدمى آموخت و عطا نمود و كدام را به او نداد؟ دانش دین و دنیا را به او ارزانى داشت. درباره دانش دینى، با نشانه‌ها و براهینى كه در میان آفرینش نهفته شده معرفت و شناخت آفریننده را و شناخت واجباتى چون، رعایت عدالت در میان مردم، نیكى و احسان به پدر و مادر، اداى امانت، كمك به برادران دینى و... را به او عطا كرد. این امور همه باعث می‌گردند كه انسان مخالف و موافق در سرشت خود خداى را بشناسد و در فطرتشان به او اقرار و اعتراف نمایند.

همچنین دانش دنیا را به او هدیه نمود. از جمله این نوع دانش می‌توان به دانش زراعت و درختكارى، دانش استفاده از زمین، نگاهدارى از گوسفندان و چهار پایان دیگر، جارى كردن و اخراج آنها از دل زمین بر روى آن. شناخت داروهاى شفابخش بیماریهاى گوناگون، شناخت و بهره گیرى از معادن مختلف كه از آنها جواهر استخراج می‌شود، سوار شدن بر كشتیها، فرو رفتن در دل آب، انواع چاره‌ها در شكار حیوانات وحشى، پرندگان و ماهیان، به كارگیرى صنعتها و تجارت و بازرگانى و كسب اشاره كرد. بى شك اگر بخواهیم دانشهاى مفید دنیوى دیگر را كه به سود انسان است بر شماریم از شمار بیرون است و شرح آنها به درازا می‌كشد.

خداوند جل و علا تنها به انسان دانشهایى عطا فرمود كه به سود دین و دنیاى اوست و او را از فراگیرى دانشهایى كه در شأن و طاقت او نیست باز داشته است؛ مانند دانش غیب، علم به آنچه واقع می‌شود؛ علم برخى از آنچه واقع شده؛ و چون دانش فوق آسمانها و درون زمین، دانش ژرفاى برخى از آبها و بخشهاى جهان، دانش شناخت درون دلهاى مردم، شناخت ما فى الارحام و دانشهایى چون این دانشها كه از مردم پوشیده شده است.

گروهى ادعای دانستن این دانشها را دارند و حال آنكه لغزشها و نادرستى سخنان و پیشگوییهاى آنان خود دلیل بطلان ادعاى آنان است.

نیك بنگر كه چگونه تمام دانشهایى كه به سود دین و دنیاى اوست به او داده شده و از دیگر شناختها محروم گشته تا نقص و كمال خود را دریابد؛ زیرا این دو امر هر دو به سود اوست.