منافقان در جمهوری نامبارک

مقدمه:

چند روزی است که خبر اخراج منافقان از کشور عراق به گوش می رسد.با کنترل عراق توسط نیروهای عراقی و انتقال

قدرت از آمریکاییها به عراقی ها ،تغییر در ساختار تصمیم گیری امنیتی در  عراق به چشم می خورد.یکی از این تصمیمات مهم که تحت تاثیر سو سابقه گروهک منافقین در همکاری با صدام و هم چنین درخواست جدی مقامات جمهوری اسلامی بوده است،تعطیلی اردوگاه اشرف و اخراج اعضا این گروهک بوده است.این در حالی است مصر آمادگی خود را برای میزبانی منافقان اعلام کرده است.

اردوگاه اشرف :

اردوگاه اشرف که در شمال بغداد در نزدیکی شهر خالص واقع شده، در دهه 1980 که حدود 4000 نفر از نیروهای منافقین برای مبارزه با جمهوری اسلامی وارد خاک عراق شدند، به‌وجود آمد.این اردوگاه حدودا 40 کیلومتر با خاک ایران فاصله دارد و منافقان منزوی ملت در آنجا به زندگی و برنامه ریزی علیه نظام جمهوری اسلامی و عملیات تروریستی مشغول بوده اند. بنا بر برخی اطلاعات،در این اردوگاه،اسلحه خانه،اماکن آموزش نظامی،گورستان،اماکن تفریحی و آسایشگاههایی برای اعضای این گروهک وجود دارد.

نام اردوگاه  اشرف به یاد اشرف زن اول سرکرده منافقین مسعود رجوی گذاشته شده‌است. اشرف یکی از تروریستهایی بود که در قتل عام غیر نظامیان در سالهای ابتدای انقلاب نقش داشت و سرانجام در یک درگیری شهری به هلاکت رسید.

صدام حسین در زمان جنگ تحمیلی ،برای این که می خواست،جبهه جدیدی علیه رزمندگان اسلام باز کند،این اردوگاه را در اختیار سران منافقان گذاشت و امکانات تفریحی و زندگی و نظامی را  به آنها داد.از لحاظ استراتژیک صدام این مکان را در نزدیکی مرز ایران انتخاب کرد که دست منافقان در نفوذ و عملیات تروریستی و ایذایی باز بگذارد. در زمان جنگ اول خلبیج فارس،این اردوگاه مقر اصلی سرکوب شیعیان در انتفاضه جنوب ، و قیام کردها در شمال بود.پس از این وقایع منافقین مطرود واقعی مردم عراق نیز شدند.

پس از سقوط رژیم دیکتاتوری صدام در سال 2003 توسط ارتش آمریکا  منافقین با نیروهای آمریکایی قراردادی را امضاء

کردند که بر اساس آن کلیه سلاح‌های خود را در یک نقطه متمرکز کرده و کلیه نفراتشان را در قرارگاه اشرف که قرارگاه اصلی مجاهدین بود اسکان دهند. بنا به ادعای ارتش آمریکا و بدون توجه به سوابق تروریستی این گروهک علیه مردم ایران و عراق، به‌دلیل آنکه در طول جنگ قوای منافقین بی‌طرفی خود را حفظ کرده بودند، بعد از جنگ بر اساس کنوانسیون چهارم ژنو موقعیت «اشخاص حفاظت شده» به آن‌ها داده شد. براساس این کنوانسیون ساکنان اشرف افرادی هستند که از کلیه حقوق شهروندی برخوردارند و هرگونه تعرض به حقوق آنان جرم محسوب می شود. از این زمان تا اگوست 2008 اعضای منافقین تحت حمایت ارتش آمریکا قرار گرفتند.

مصر و منافقان

اما با واگذاری امنیت عراق به نیروهای مالکی اوضاع دگرگون شد.در دیدار اخیر موفق الربیعی مشاور امنیت ملی عراق با مقامات کشورمان عزم جدی دولت عراق در اخراج منافقین اعلام شد.این تصمیم،منافقان و حامیانش را واداشت که مقر جدیدی برای شبه نظامیان این گروه پیدا کنند که گزینه مصر  مطرح شد. اصل این خبر توسط خبر گزاری براثای عراق اعلام شد. بر اساس اخبار  این خبرگزاری منابع عراقی فاش کردند: سران گروهک تروریستی منافقین موافقت مقامات مصری را برای تاسیس اردوگاهی به منظور استقرار عناصر این گروهک از عراق به این کشور به دست آوردند. البته دولت مصر به صراحت و به طور رسمی این مساله را تکذیب نکرده است.البته روزنامه های مصری این گونه اطلاع رسانی کرده اند که هیات فرستادگان منافقین با مقامات مصری دیدار نداشته و فقط با مقامات حقوق بشری جهت پناهندگی ملاقات کرده اند.

اما این انتخاب از سوی دولت مصر و حضور احتمالی منافقین  در مقطع زمانی فعلی حاوی پیامهای ذیل است:

1-خشم دولت مصر از نقش مثبت ایران در بحران غزه و حمایت ایران از حماس:

به نظر می رسد دولت مصر که اولین دولت عرب امضا کننده قرارداد صلح با اسراییل بوده و گرایش های غیر دموکراتیک،سکولار وغربگرا دارد ،از به قدرت رسیدن دموکراتیک یک دولت اسلام گرای ضد اسراییل در همسایگی خود نگران بوده و خواهان سقوط این دولت جهت حفظ قدرت خود در مصر است.دولت مصر اصلی ترین حامی حماس را در منطقه، ایران می داند و  از نفوذ ایران در منطقه نزدیک به مرز خود بسیار هراسناک است.لذا برنامه حضور سازمان منافقین را از ابزارهای مهار ایران در منطقه لحاظ می کند.

حضور منافقان در خاک مصر این پیام را به ایران می دهد که رژیم مبارک از حضور معنوی ایران در غزه و فلسطین بسیار نگران است و در راستای هم گرایی منطقه ای با رژیم صهیونیستی به اقدامات عملیاتی علیه ایران دست خواهد زد.

2-تاکید بر شکاف ایدولوژیک جدی و تخاصم جاری میان دو کشور:

از ابتدای انقلاب اسلامی،مواضع دو کشور رویکردی خصمانه نسبت به هم داشته است.اگرچه شاه از جمال عبد الناصر به خاطر رویکرد ناسیونالیستی و پان عربی اش استقبال نمی کرد،اما با بر سرکار آمدن انور سادات،اوضاع تغییر کرد.امضای قرار داد کمپ دیوید و سیاست دوستی مصر با غرب و اسراییل شاه را به دوستی با وی ترغیب کرد.این دوستی به حدی تعمیق پیدا کرد که پس از فرار شاه از ایران ماوایی جز مصر نیافت و پس از مرگش در همانجا دفن شد.در مقابل ترور انور سادات از سوی خالد اسلامبولی مورد استقبال انقلابیون ایران قرار گرفت.در قاهره نام یک خیابان به نام پهلوی نامگذاری شده و یکی از خیابانها مطرح تهران خالد اسلامبولی نام دارد.

3-از بین رفتن امکان عملیات های تروریستی در خاک ایران:

اگرچه طی سالهای اخیر با اشراف کامل اطلاعاتی و عملیاتی نظام ،میزان عملیات خرابکارانه منافقین بسیار محدود شده بود اما به هرحال نزدیکی این اردوگاه با مرز ایران تهدیدات امنیتی خاص خود را به دنبال داشت.بت تعطیلی اردوگاه اشرف و انتقال آن به مصر منافقین با خاک ایران فاصله ای چند هزار کیلومتری پیدا می کنند و فلسفه وجودی تروریستی  آنها زیر سوال خواهد بود.

4-همگرایی بیشتر منافقین و دولت اسراییل:

اگرچه همواره بین سازمان منافقان و سرویسهای امنیتی امریکا و اسراییل روابط جدی و جود داشته است،اما با حضور منافقان در مصر این روابط تعمیق خواهد شد.چراکه نفر اصلی حاکم در مصر عمر سلیمان رییس سازمان امنیت مصر است که رابطه بسیار خوبی با موساد و رژیم صهیونیستی دارد. سرویس امنیتی مصر و اسراییل در هم گرایی کامل با هم به سر می برند و جنگ غزه شاهدی بر این ماجرا است.لذا تعمیق روابط از پیامدهای قطعی این جابجایی است.

نتیجه:اگرچه عزم دولت ایران در مقطع پیش از جنگ غزه توسعه روابط با دولت مصر بود  و آمادگی خود را برای بازگشایی سفارت خود اعلام کرده بود، اما وضعیت فعلی که نتیجه عمق تضاد ایدئولوژیک و هم گرایی رژیم مصر به رژیم صهیونیستی است باعث می شود که  امکان عادی سازی روابط محدود و چالشهای جدیدی ظهور کند.از سوی دیگر اگرچه منافقان ماوای دیگری برای خود جسته اند اما دور شدن آنها از مرز ایران پیروزی بزرگی برای دستگاه سیاست خارجی و امنیتی ایران است.

سید حسین زرهانی

گروه جامعه و سیاست