روانشناسی ورزشی و اضطراب
آیا می دانید علت اینكه وزنه برداری در رده تیم ملی اعزامی به المپیك وقتی روی صحنه می رود فراموش می كند به دستان خود گچ مخصوص بزند چیست ؟ آیا می دانید علت اینكه تكواندو كاری در رده تیم ملی اعزامی به المپیك وقتی روی تشك مسابقه می رود فراموش می كند كلاه مخصوص خود را بر سر گذارد چیست ؟ آیا می دانید علت اینكه دوچرخه سواری در رده تیم ملی اعزامی به مسابقات آسیایی وقتی در ابتدا خط استارت قرار می گیرد چنان پاهایش می لرزد كه نمی تواند روی پنجه ركاب دوچرخه نیرو وارد كند و از مسابقه باز می ماند چیست ؟
مسلماً پاسخ شما شامل توضیح مسائل فنی این رشته های ورزشی نیست و بر روی كلمه اضطراب و مسائل روانی متفق القول هستید.
اضطراب یكی از مهمترین مسئله هایی است كه انسان با آن دست به گریبان است، بخصوص زمانی كه پای رقابت در میان باشد. در اكثر كتابها و مقالات بیشتر به مسائل تخصصی رشته های ورزشی توجه شده است اما آیا می دانید طبق تحقیقات به عمل آمده بسیاری از عدم موفقیتهای ورزشی ریشه در علل روانی دارد .
به همین دلیل تصمیم گرفتیم که به صورت جزیی نکاتی را در خصوص روانشناسی ورزشی و اضطراب مطرح کنیم:
روانشناسی ورزشی
روانشناسی علم مطالعه رفتار انسان و روانشناسی ورزشی مطالعه رفتار ورزشی و كاربرد یافته های روانشناسی برای بهبود عملكرد و ارتقاء تندرستی است. از حوزه های مهم مورد مطالعه روانشناسی ورزشی كه به ویژه در آمادگی قهرمانان كاربرد دارد، آمادگی روانی برای عملكرد است كه ورزشكار را برای مسابقه آماده می سازد .
آمادگی روانی چیست؟
همه ما با مراجعه به حافظه خود می توانیم لحظاتی را در مسابقات ورزشی به خاطر آوریم كه تیم یا ورزشكاری با وجود آمادگی كامل جسمانی و فنی، به دلیل شرایط نامناسب روانی از ارائه بهترین عملكرد خود ناتوان مانده است .
ضعف آمادگی روانی در ورزشكاری كه آمادگی جسمانی مطلوب دارد مانند اتومبیل آماده و پر سرعتی است كه راننده ای ناشی و نا آماده در آن نشسته باشد. فراموش نکنید که هرچقدر هم كه جسم آماده و ورزیده باشد، اگر ذهنی كه آن را هدایت می كند فاقد ورزیدگی و آمادگی باشد جسم به درستی هدایت نخواهد شد .
احتمالاً در گذشته واژه آمادگی جسمانی برای مربیان و ورزشكاران قدری نامفهوم بوده اما امروزه در پاسخ به مفهوم آمادگی جسمانی، بی درنگ عوامل متشكله آمادگی جسمانی مانند : قدرت، استقامت و ... به ذهن خطور می كند.
همانطور كه آمادگی جسمانی مستلزم صرف زمان كافی برای تمرین و تقویت عوامل آن است، آمادگی روانی نیز از عواملی همچون مهارت در توجه، مهارت در كنترل اضطراب و استرس، حفظ انگیزش، حفظ و افزایش اعتماد به نفس و ... تشكیل می شود. مطمئن باشید که رسیدن به آمادگی روانی نیز به مرور و با صرف زمان و امكان پذیر می شود و مستلزم این است كه مدیران و مربیان آگاه چنین فرصتی را برای ورزشكاران فراهم آورند.
از بین بردن اضطراب با ورزش
مسأله اضطراب به علتهاى گوناگون و به شكلهاى گوناگون به وجود مى آید البته برخى از اضطراب ها علل خاص و مشخصى دارند و برخى از آنها علل واضحى ندارند. برخى بسیار شدید هستند و برخى خفیف تر بروز مى كنند.
مطمئنا روشهایى كه باعث كاهش اضطراب مى شوند، متفاوت خواهد بود اما تعدادى روش عمومى وجود دارد كه مى توان در كلیه شرایط اضطرابى آنها را بكار برد اما باید توجه داشت این روشهاى عمومى شاید به تنهایى قادر به كنترل اضطراب هاى شدید نباشند.
فعالیتهاى منظم ورزشى
در زمان هایى كه احساس نگرانى و اضطراب دارید بهتر است به كار و فعالیتى مشغول شوید چون معمولا ذهن انسان در یك لحظه نمى تواند به چند موضوع متفاوت فكر كند. در این میان كارى پیدا كنید كه برایتان سرگرم كننده باشد و مشغول شوید. این عمل باعث خواهد شد راحت تر با افكار اضطراب زا مبارزه كنید. در واقع خواهید توانست ذهن خود را از درگیر شدن با افكار منفى منحرف كنید و به كارهاى دیگرى بپردازید.
در این خصوص ورزش كردن باعث خواهد شد كه شما در مواجهه با شرایط اضطراب زا خونسردى و آرامش بیشترى داشته باشید. تحقیقات کارشناسان نشان می دهد که ورزش تأثیرات فیزیولوژیكى بر بدن دارد كه این تأثیرات فیزیولوژیك فراهم كننده آرامش در افراد هستند.
تنظیم و تدوین: ایمان پناهی
