زیباترین محراب در اصفهان
دانستنی هایی درباره مسجد امام (اصفهان)
این مسجد در ضلع جنوبى میدان امام قرار دارد در سال 1020 هجرى به فرمان شاه عباس اول در بیست و چهارمین سال سلطنت وى شروع شده و تزئینات و الحاقات آن در دوره جانشینان او به اتمام رسیده است. معمار و مهندس آن استاد علىاكبر اصفهانى و ناظر ساختمان محبعلى بیك الله بوده اند. این مسجد شاهكارهاى جاویدان از معمارى، كاشىكارى و نجّارى در قرن یازدهم هجرى است.
از نكات جالب توجه این مسجد، انعكاس صوت در مركز گنبد بزرگ جنوبی آن است.
قطعات بزرگ سنگ‌های مرمر یكپارچه و سنگاب‌های نفیس، از دیدنی های جالب این مسجد است. كتیبه سردر مسجد به خط ثلث علیرضاى عباسى و مورخ به سال 1025 حاكى از آن است كه شاه عباس این مسجد را از مال خالص خود بنا كرده و ثواب آن را به روح جدا اعظم خود شاه طهماسب اهدا نموده است. در ذیل این كتیبه به خط ثلث محمدرضا امامى، كتیبه دیگرى نصب شده كه به موجب آن مقام معمارى و مهندسى معمار مسجد امام استاد على اكبر اصفهان و ناظر ساختمان محب على بیك الله تجلیل شده است.
مسجد امام یكى از شاهكارهاى معمارى و كاشی كارى و حجارى ایران در قرن یازدهم هجرى است و آخرین سال تاریخى كه در مسجد دیده مىشود سال 1077 هجرى یعنى آخرین سال سلطنت شاه عباس دوم و 1078 هجرى یعنى اولین سال سلطنت شاه سلیمان است و معلوم مىدارد كه اتمام تزیینات مسجد در دوره جانشینان شاه عباس كبیر یعنى شاه صفى و شاه عباس دوم و شاه سلیمان صورت گرفته است.
تزیینات عمده این مسجد از كاشی هاى خشت هفت رنگ است. در مدرسه جنوب غربى مسجد قطعه سنگ سادهاى به شكل شاخص در محل معینى تعبیه شده است كه ظهر حقیقى اصفهان را در چهار فصل سال نشان مىدهد و محاسبه آن را شیخ بهایى دانشمند فقیه و ریاضیدان معروف عهد شاه عباس انجام داده است.
این مسجد كه ساختمان آن در سال 1020 هجرى قمرى آغاز و در سال 1025به پایان رسید و براى تزیین آماده شد، از مهمترین مساجد عصر صفویه و در ضلع جنوبى میدان نقش جهان واقع است. تزیینات این مسجد كه از سال 1025، زمان سلطنت شاه عباس اول، آغاز شد تا زمان سلطنت دو تن از جانشینان او (صفى و عباس دوم) نیز ادامه یافت.
اسپرهاى طرفین در ورودى 8 لوحه با نوشته هایى مشكى بر زمینه فیروزهاى دارند كه در هر یك از این اسپرها 4 لوحه كار گذاشته شده. در جلو خان سردر مسجد نیز كتیبه هایى با عبارات و اشعارى وجود دارد. تخت سنگ بزرگى نیز در ضلع غربى جلوخان هست كه از نوشته هاى آن تنها بسم الله الرحمن الرحیم به جا ماند. كتیبه نماى خارجى سردر، خط ثلث سفید بر زمینه كاشى خشت وجود دارد.
اشعارى به خط نستعلیق در اصلى مسجد را كه پوشش نقره و طلا دارد زینت بخشیده است؛ در این اشعار سال اتمام و نصب در 1038تا 1052ذكر شده است. اشعار فوق الذكر 16 بیت است كه هشت بیت آن بر یك لنگه و هشت بیت دیگر بر لنگه دیگر آن به طور برجسته نقش بسته است. این در، در ضلع جنوبى واقع است.
كتیبه هاى داخل مسجد را خوشنویسانى چون عبدالباقى تبریزى، محمد صالح اصفهانى محمدرضا امامى و محمد غنى نوشتهاند كه از آن جملهاند:
این مسجد عظیم داراى دو شبستان قرینه در اضلاع شرقى و غربى صحن است. یكى از این شبستان ها (شبستان شرقى) بزرگ تر اما ساده و بى تزیین است و دیگرى (شبستان غربى) كوچكتر است اما تزییناتى با كاشی هاى خشت هفت رنگ دارد و محراب آن نیز از زیباترین محراب هاى مساجد اصفهان است.
در دو زاویه جنوب غربى و جنوب شرقى دو مدرسه به طور قرینه قرار دارد كه مدرسه زاویه جنوب شرقى را كه حجرههایى نیز براى سكونت طلاب دارد، مدرسه ناصرى و مدرسه زاویه جنوب غربى را سلیمانیه مىنامند.
ارتفاع ایوان بزرگ جنوبى مسجد 33 متر است و دو مناره در طرفین آن قرار گرفتهاند كه ارتفاع هر یك از آنها 48 متر است. این دو مناره با كاشى تزیین شدهاند و نام هاى محمد و على به طور تكرارى به خط بنایى بر بدنه آنها نقش بسته است. گنبد بزرگ مسجد تزئینات جالبى از كاشی كارى دارد و نیز دارى كتیبهاى به خط ثلث سفید بر زمینه كاشى خشت لاجوردى است.
سایت اصفهان با اندکی تغییر و تلخیص
تهیه و تنظیم برای سایت تبیان: زهره پری نوش
مطالب مرتبط:
