پیام‌هاى احیاگرى عاشورا
با گذشت زمان، اغلب ظواهرى از یك حركت انقلابى و نمودهایى سطحى از آن باقى مى‌ماند و اهداف اصلى و درونمایه حقیقى آن متروك و منزوى یا كمرنگ مى‌شود و در بدترین شرایط، بـرخـى (بـدعت)ها جایگزین (سنّت)ها مى‌شود و روح دین مسخ گشته، اسكلتى بى جان باقى مى‌ماند.
در اینجا رسالتِ (احیاگرى) و (بدعت ستیزى) پیشوایان دینى و عالمانِ ربّانى ایجاب مى‌كند كـه در جـهـت زنـده سـاختن دوبـاره شـعارها، اهداف و جوهره اصلى دین، قیام و اقدام كنند و بدعت‌ها و بدعت‌گزاران را بـشناسانند تا راه دین، بى ابهام و بى غبار، باقى بماند و روندگان این صراط، به حیرت و ضلالت گرفتار نشوند.
امامان شیعه، یكایك رسالتِ احیاگرى دین را داشته‌اند و هر یك از مظاهر اسلام را كه از یاد مى‌رفته یا تحریف مى‌شده است، در چهره راستین و بى‌تحریفش مى‌نمایانده‌اند. حتّى درباره امام زمـان (عج) نـیـز تـعـبـیـر (مـحـیى شریعت) و از بین برنده (بدعت) به كار رفته است و در دعا از خـداوند مى‌خواهیم كه به دستِ آن منجىِ موعود، آنچه را كه به دست ظالمان از معالم و نشانه‌هاى دیـن و دیـنـدارى از مـیـان رفـتـه و مـرده اسـت، زنده سازد: (وَ اءَحْىِ بِهِ ما اَماتَهُ الظّالِمُونَ مِنْ مَعالِمِ دیـنـِكَ). (1) در دعـاى دیـگـرى خـواسـتـار ظهور آن حضرت و احیاء سنّت‌هاى پیامبران و تجدید ابعاد از میان رفته دین و احكام تغییر یافته مى‌شویم.(2)
عاشوراى حسینى، برنامه‌اى احیاگرانه نسبت به دین و جلوه‌هاى گوناگون آن بود، تا در سـایـه بذل خون و نثار جان، دین بر پا شود و سیره پیامبر اسلام سرمشق عملى مسلمانان گردد. و عزّت دین خدا به جامعه بازگردد.(3)
تـلاش و برنامه‌هاى احـیـاگـرانـه ائمـه مـعـصـومـیـن (علیهم السلام) و پـیروانشان در احیاگرى نسبت به اصـل حـادثـه عـاشورا و ارزش‌هاى آن و مقابله با سیاستِ دشمن در كتمان واقعه و مسخ جریان و به فـرامـوشـى سـپـردن خـون‌هاى مطهّر عاشورایى، برنامه دیگرى در راستاى دین احیاگرى است و پـیـامـش، ضـرورت تـبـیـین اهداف و روشنگرى اذهان و زنده نگهداشتن شعائر و حماسه‌ها و یادها و خاطره‌هاست .
احیاگرى
در بـسـیـارى از نـهـضـت‌ها، پس از مدتى كه از دوران آغازین آن مى‌گذرد و كسانى به ناروا بر مـسـنـد قـدرت و ریـاسـت تكیه مى‌زنند، هدف‌هاى نخستین و ارزش‌هاى متعالى كه در شعارهاى نهضت مطرح مى‌شده، كمرنگ مى‌شود، یا فراموش مى‌گردد. آنچه از دین نیست (بدعت) وارد دین مى‌شـود و آنـچـه از پـایه‌هاى اصلى و اوّلیه انقلابِ دینى و مكتبى است، از یاد مى‌رود و رویّه‌هایى مغایر با سنت‌هاى نخستین رایج مى‌شود و قانون و حكم الهى نقض مى‌شود.
مـردم نـیـز بـتـدریـج، بـه ایـن انـحـراف‌هـا و بدعت‌ها خـو مى‌گیرند و عـكـس العـمـل چـندانى از خود نشان نمى‌دهند. گاهى از شعائر و برنامه ها و سنّت‌ها، اسكلتى بى روح و تشریفاتى ظاهرى بر جاى مى‌ماند كه چندان اثرگذار هم نیست .
در چنین موقعیّت‌هایى، دلسوزان آن نهضت یا وارثان آن مكتب و دین، براى احیاى مجدّد پیام‌ها و محتواها و دعوت‌ها و هدف‌هاى آغازین، دست به كار مى‌شوند، تا جامعه خفته را بیدار كنند و به اصـول مكتـب و بایدهاى دین توجّه دهند. این كار، گاهى با فدا شدن و بذل مال و جان همراه است و احیاگران سنّت‌هاى دینى باید خود را فدا كند تا جامعه بیدار و دین احیا شود.
نهضت كربلا هم یك حركت احیاگرانه نسبت به اساس دین و احكام الله بود. در مطالعه سخنان امام حـسـیـن (علیه السلام)، تـكـیـه فـراوانـى روى احـیاى دین و اجراى حدود الهى و احیاى سنّت و مبارزه با بدعت و فساد و دعوت به حكم خدا و قرآن دیده مى‌شود.
پی‌نوشت‌ها:
1- صحیفه سجادیه، دعاى 47 .
2- وَ اَحـْىِ به سُنَنَ المُرسَلینَ و دارِسَ حُكْمِ النَّبَیّینَ وَ جَدِّدْ به ما اَمْتَحى مِنْ دینكِ و بُدِّلَ مـن حـُكـمـِكَ حـتـّى تُعیدَ دینَكَ به و على یَدَیْهِ جدیداً غَضَّاً مَحْضاً صحیحاً لاعِوَجَ فیه ولا بِدْعَةَ مَعَه. (مفاتیح الجنان، ص 541، دعا براى امام زمان) .
3- در زیارت آل یاسین خطاب به امام زمان (علیه السلام): (وَ اَظْهِرْ بهَ دین نَبیّكَ) (مفاتیح الجنان، ص 525) و در زیارت دیگرى مى‌گوییم: اَللّهُمَّ و اَعِزَّ بِه الدّینَ بَعْدَ الخُمُولِ وَ اَطْلِعْ بِهِ الْحَقَّ بَعْدَ الاُفُولِ (همان، ص 527) . و در دعاى افتتاح هست: اَللّهُمَّ وَ اظْهِرْ به دینَكَ وَ سُنَّةَ نَبِیِّكَ ... .
منبع:
پیام‌های عاشورا، جواد محدثی .
