انتقاد ، اما بدون دلخوری
در موقعیت‌های مختلفی گاهی ناچار به انتقاد كردن از دیگران هستید. باید همه تلاش خود را به كار بندید تا انتقادتان سازنده باشد تا بر فرد موردنظر تاثیر بگذارد. در اینجا به راهكارهایی اشاره می‌كنیم كه به شما كمك خواهد كرد. انتقاداتی ارائه كنید كه نه آنقدر بی‌فایده و بیهوده باشد و نه باعث رنجش فرد مقابل شود ، اما در عوض تاثیرگذار بوده و باعث پیشرفت و اصلاح او شود.
خصوصیات شخصی فرد را نادیده بگیرید: اگر می‌خواهید انتقاد شما سازنده و تاثیرگذار باشد ، باید تا می‌توانید از دخالت دادن خصوصیات شخصی فرد مورد نظر خودداری كنید. اگر بخواهید در انتقادتان صرفا به نقص‌های او اشاره كنید، تصور خواهد كرد قصد خوار كردن شخصیتش را دارید و توجهی به حرف‌ها و انتقادتان نخواهد كرد و علاوه بر این كه از شما كینه به دل خواهد گرفت، به قول معروف انتقادتان را از یك گوش می‌گیرد و از گوشی دیگر بیرون می‌كند. با این كه دشوار است اما باید تلاش كنید كه تا می‌توانید شخصیت فرد را از كارش جدا كنید.
اگر در انتقادتان صرفا به نقص‌های او اشاره كنید ، تصور خواهد كرد قصد خوار كردن شخصیتش را دارید و توجهی به حرف‌ها و انتقادتان نخواهد كرد .
انتقاد خود را با بیانی مناسب مطرح كنید: استفاده از لغات و اصطلاحات مربوط به مطلب مورد نظر باعث تخصصی‌تر شدن آن خواهد شد. در این صورت می‌توان جدی‌ترین و مهم‌ترین انتقادها را به بهترین شكل بیان كرد. اگر جملات خود را با « به نظرم می‌آید كه ...» یا « شاید من اشتباه می‌كنم، اما... » شروع كنید ، انتقادتان غیرمغرضانه‌تر و مودبانهتر به نظر خواهد رسید.
به واقعیات مستقیم اشاره كنید: فایده انتقاد سازنده در مستقیم و رك و راست ارائه كردن واقعیات است. هیچ چیز به اندازه نادرست بودن حقایق ارائه شده در انتقاد شما، آن را خراب نمی‌كند. یكی از بهترین راه‌های گفتن حقایقی كه با بحث نمی‌توان آن را مطرح كرد ، از طریق انتقاد است. حقایق و واقعیات می‌توانند انتقاد شما را سازنده‌تر كند و به طرف مقابل اجازه نخواهد داد از زیر آن شانه خالی كند.
احساسات خود و طرف مقابل را تحت كنترل بگیرید: نباید اجازه دهید احساساتتان باعث بدنامی و بی‌اعتباری انتقادتان شود. علاوه بر این باید توجه تان به احساسات طرف مورد انتقاد نیز باشد تا باعث خجالت و رنجش او نشوید.
به این توجه كنید كه چه می‌توان كرد، نه چه انجام شده: به فرصت‌هایی برای پیشرفت و اصلاح اشاره كنید و از بیان كمبود و نقصان‌ها بپرهیزید. مثبت جلوه دادن انتقادتان باعث خواهد شد كه مودبانهتر و موثرتر به نظر آید. معمولا اگر به افراد راهكارهایی برای پیشرفت و اصلاح ارائه كنید تاثیر بیشتری بر آنها خواهد گذاشت تا این كه فقط اشكالات كارشان را به آن ها گوشزد كنید.
فقط باید همیشه به خاطر داشته باشید انتقاداتی كه بر پایه دلیل و برهان باشند ، كمتر مورد بحث قرار می‌گیرند.
خود را جای طرف مقابل بگذارید: خود را جای فرد موردنظر بگذارید و ببینید با شنیدن چنین انتقادی چه احساسی پیدا خواهید كرد. این در طبیعت انسان‌هاست كه در برابر انتقادات حالت تدافعی بگیرند ، حتما خود شما نیز همین طور هستید.
به جای استفاده از نظرات شخصی از استدلال و منطق استفاده كنید: هر نوع انتقادی معمولا با یك مشكل مواجه است كه می‌توانید آن را از بین ببرید. فقط باید همیشه به خاطر داشته باشید انتقاداتی كه بر پایه دلیل و برهان باشند ، كمتر مورد بحث قرار می‌گیرند. دفاع در مقابل منطق و برهان برای همه دشوار است. پس به جای دخالت دادن نظرات شخصی خودتان بهتر است از دلایل عقلی استفاده كنید تا تاثیرگذارتر باشد.
برای جواب گرفتن باید فرصت بدهید: بهتر است بین طرح انتقادات خود كمی سكوت كنید تا فرد مقابل نیز فرصت دفاع از خود را پیدا كند. باید به او اجازه دهید برای كار خود توجیه بیاورد. این كار باعث می‌شود كه او توجه بیشتری به انتقادات شما ابراز كند و دستپاچه نیز نشود.
منبع : روز نامه جام جم - با تغییر و تلخیص
مقالات مرتبط :
