نگاهى آمارى به كمك هاى غرب به عراق در طول جنگ تحمیلى(1)
بررسى آمارى كمك هاى غرب به عراق در طول جنگ تحمیلى علیه ایران، نشان از حمایت آشكار سیاسى و تسلیحاتى و هم پیمانى امریكا و غرب با صدام دارد.
جنگ ایران و عراق با مشخصه طولانى ترین و پر هزینه ترین درگیرى نظامى در تاریخ معاصر منطقه خاورمیانه كه دو قدرت جهانى و هم پیمانانشان در دوران جنگ سرد در حمایت از یك طرف جنگ اتفاق نظر داشتند و مهمتر از همه عدم حل و فصل نهایى آن با برقرارى صلح میان دو كشور ایران و عراق و بسیارى از مسایل دیگر، سبب شده است علت ، نحوه و نتایج جنگ تا سال هاى مدید همچنان مورد بحث و بررسى قرار گیرد. اما آن چه در این میان بسیار حایز اهمیت است، مساله حضور نقش مستقیم و غیرمستقیم بسیارى از كشورهاى غربى و اروپایى در حمایت از عراق و سیل عظیم كمك هاى مالى و نظامى این كشورها به عراق طى هشت سال جنگ تحمیلى است .
بى شك مساله فروش تسلیحات نظامى پیشرفته از سوى غرب و اروپا به عراق طى هشت سال جنگ تحمیلى نقش بلاانكار این كشورها در جنگ را به خوبى نمایان مى سازد. بر اساس گزارش هاى موجود در سال ،1366 شبكه تداركات نظامى عراق در جریان جنگ تحمیلى علیه ایران به نحو بى سابقه و چشم گیرى فعال شده بود. نگرانى ناشى از گسترش دامنه جنگ و ضرورت مقابله با برترى ایران موجب شده بود كه بر اساس یك تصمیم همگانى، عراق به طور برجسته و بى سابقه اى تجهیز شود. تنها آمارهاى منتشر شده حاكى از آن است كه در این مرحله در كمتر از دو سال، فرانسه حدود 6/5 میلیارد دلار و روسیه (شوروى سابق) حدود9/3میلیارد دلار اسلحه و تجهیزات نظامى به عراق فروختند. افزون بر این، زیربناى صنعتى این كشور از سال 1984 (1363 شمسى) میلادى به بعد با 14/2میلیارد دلار هزینه تقویت شد. عراقى ها توانستند در این روند از شوروى، امریكا ، فرانسه و آلمان تجهیزات و فن آورى پیشرفته نظامى خریدارى كنند.
كمك هاى امریكا به عراق
اقدامات امریكا علیه ایران به موازات افزایش پیشروى نیروهاى ایرانى در مواضع عراقى ها، با هدف جلوگیرى از پیروزى ایران و شكست عراق تشدید شده و گسترش مى یافت، زیرا پیروزى ایران در جنگ براى امریكا غیرقابل قبول بود. این كشور در نخستین گام، آشكارا در جهت حمایت از عراق نام این كشور را از فهرست كشورهاى به اصطلاح تروریست حذف كرد و طرح هاى گسترده نظامى، سیاسى و اقتصادى اش را براى كمك به عراق در جریان جنگ علیه ایران، تصویب كرد.
صدام با فرستادن نزار حمدون، به عنوان سفیر عراق به امریكا، علاوه بر اهدافى كه درسطوح مختلف پیگیرى مى كرد زمینه تحكیم روابط عراق و امریكا را فراهم ساخت و به تدریج عراق به یك متحد امریكا در منطقه تبدیل شد و بازارش براى امریكا بازار پر سودى ارزیابى شد. به همین دلیل جامعه تجارى و صنعتى امریكا به عنوان بزرگترین پیشتیبان عراق از روابط تجارى با این كشور حمایت مى كرد. كمك اطلاعاتى و نظامى امریكا به عراق كه از سال 1359 آغاز شد، موجب شد تا سازمان سیا اطلاعات فوق العاده محرمانه اى از مراكز استراتژیك ایران در اختیار عراق قرار دهد. حتى برخى از گزارش ها نشان مى دادند كه ویلیام كسى، رییس وقت سیا، بارها عراق را در حمله به تاسیسات اقتصادى و حیاتى ایران تشویق كرده بود و نمونه آن حمله هواپیماهاى عراقى به جزیره سیرى بود كه در چهارچوب هماهنگى دقیق اطلاعاتى میان آن ها انجام گرفت. بسیارى بر این باورند كه كمك هاى امریكا به عراق در جریان جنگ تحمیلى علیه ایران، گذشته از آن كه نظامى بوده است از نوع كمك هاى اطلاعاتى به شمار مى رفته است. گزارش ها نشان مى دهند كه امریكا طى سال هاى 1361 تا1366 معادل 1/5 میلیارد دلار تجهیزات الكترونیكى، انواع ماشین آلات، دستگاه هاى حساس و كامپیوترهاى فوق العاده قوى در زمینه تولید سلاح هاى شیمیایى، موشكى و هسته اى را به دولت عراق فروخته بود.
بعدها، یك بازپرس كنگره امریكا كه مسوول بررسى عملكرد دولت امریكا در برابر عراق بود، اظهار داشت: «دامنه و وسعت انواع تجهیزات تكنولوژیكى، اطلاعاتى و نظامى حساسى كه از طرف دولت امریكا به عراق ارسال شده است، آدم را شوكه مى كند.»همچنین در گزارشى كه بعدها در شبكه خبرى اى.بى. سى امریكا پخش شد، بر این مساله تاكید شد كه شركت هاى امریكایى، به طور قانونى و غیرقانونى، نوعى فن آورى را در اختیار عراق قرار داده بودند كه این كشور را قادر مى ساخت برنامه هاى ساخت پیشرفته ترین جنگ افزارهاى نظامى اش را ادامه دهد. به گزارش روزنامه تایمز مالى چاپ انگلیس، شركت امریكایى «اینترنشنال سیگنال اندكنترل» نیز در انتقال مخفیانه فناورى ساخت بمب هاى خوشه اى به عراق دست داشتند.
كمك اطلاعاتى امریكا به عراق به عنوان یكى از مهمترین نیازمندى هاى این كشور، در صدر موافقت نامه هاى عراق و امریكا در سال 1986 - 1365 محسوب مى شد. امریكایى ها درباره فعالیت نیروى هوایى ایران اطلاعات ارزشمندى در اختیار عراق قرار مى دادند. این اطلاعات در آواكس هاى امریكایى مستقر در ریاض جمع آورى شدند. روزنامه واشنگتن پست طى گزارشى نوشته بود: «امریكا درباره آرایش نیروهاى ایرانى در جبهه ها و هدف هاى اقتصادى ایران، اطلاعات ماهواره اى در اختیار عراق قرار مى دهند.»
ویلیام كسى، از جمله افرادى بود كه پیوند اطلاعاتى امریكا و عراق را بر قرار مى ساخت و پیش از اعزام سفیر امریكا به بغداد، یك رییس تمام وقت ایستگاه اطلاعاتى را در بغداد مستقر كرده بود كه قبل از هر حمله بزرگ عراق در جبهه جنگ یا حمله دیپلماتیك در جبهه سیاسى مورد مشورت صدام قرار مى گرفت.
ادامه دارد...
منبع: ویژه نامه سروقامتان روزنامه جوان
