صدور كارت هوشمند سلامت

صدور كارت هوشمند سلامت برای تمام بیمه‌شدگان تامین اجتماعی تا پایان سال‌جاری، برنامه‌ای است كه از سوی سازمان تامین اجتماعی دنبال می‌شود.

مسئولان این سازمان در حالی از جایگزینی تدریجی این كارت به جای دفترچه تامین اجتماعی خبر می‌دهند كه امكان موازی‌كاری این سازمان با وزارت بهداشت كه طرح ایجاد پرونده سلامت الكترونیك ایرانیان را در دستور كار دارد از سوی برخی كارشناسان مطرح می‌شود.

"با توجه به محدودیت منابع، باید مراقب باشیم امكانات و منابع هدر نرود."

دكتر ناهید جعفری، رئیس گروه مدیریت خدمات و برنامه‌های سلامت مركز توسعه شبكه و ارتقای معاونت سلامت وزارت بهداشت، در گفت‌وگو با همشهری به همپوشانی میان بیمه‌شدگان تامین اجتماعی و خدمات‌گیرندگان وزارت بهداشت اشاره می‌كند. خدمات‌گیرندگانی كه می‌توان پیش‌بینی كرد در آینده‌ای نزدیك دارای دو كارت هوشمند با ویژگی‌ها و قابلیت‌های مشابه باشند.

پیوند سلامت با فناوری اطلاعات

امروزه در اكثر كشورهای صنعتی جهان به‌ویژه كشورهای اروپایی، كارت‌های هوشمند جایگاه ویژه‌ای در نظام سلامت دارند. با استفاده از این كارت‌ها مدیریت خدمات و همچنین امكان دستیابی به پرونده سلامت افراد در هر لحظه كه نیاز باشد، مقدور می‌شود.

دكتر عالمی، مدیر فنی طرح كارت هوشمند سلامت تامین اجتماعی با بیان این كه این كارت، دو نوع اطلاعات شامل اطلاعات فردی و درمانی افراد را ثبت می‌كند، می‌گوید: "در این كارت اطلاعات شخصی بیمار، اطلاعات كامل و دقیق و به روز پزشكی او، اطلاعات بیمه، اطلاعات اورژانس، تجویزهای دارویی، كد شخصی بیمار برای ارتباط بین كارت و دستگاه‌های كارت خوان طراحی شده است."

به این ترتیب، بیمار با این كارت بخش اصلی اطلاعات پزشكی خود را به همراه دارد و با مراجعه به پزشك می‌تواند از آن بهره‌مند شود. پزشك نیز با استفاده از آخرین اطلاعات فرد بیمار، می‌تواند در تشخیص بیماری و تجویز دارو برای بیمار بهتر عمل كند.

استفاده از این كارت‌ها در مطب‌ پزشكان با استفاده از دستگاه "كارت خوان" ممكن می‌شود. پزشكانی كه مایل به استفاده از دانش و فناوری‌های نوین هستند، می‌توانند با استفاده از دستگاه "كارت خوان"، نسخه بیمار را به‌صورت الكترونیكی صادر كنند و از مزایایی چون امنیت اطلاعات، اطمینان از صحت و دقت در انجام دستورات پزشك، دسترسی به پایگاه‌های داده تخصصی در ارائه مراقبت‌های بهداشتی، دسترسی به سوابق بیمار و... استفاده كنند.

برای آن دسته از پزشكان و طرف‌های قرارداد تامین اجتماعی كه توان یا تمایل استفاده از نرم‌افزارهای رایانه‌ای را ندارند، راهكار دیگری وجود دارد: از كارت خوان می‌توان تنها به‌منظور تشخیص هویت بیمه شده استفاده كرد.

البته باید این نكته را در نظر داشت كه چنین سیستمی تنها در صورتی به كارآیی كامل منجر می‌شود كه به‌صورت كامل در تمام مراكز مرتبط با نظام سلامت اعم از مطب پزشكان، درمانگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، داروخانه‌ها و... مورد استفاده قرار گیرد.

در این صورت نسخه‌های الكترونیكی در داروخانه‌ها گردآوری و به‌صورت الكترونیكی به سیستم مركزی انتقال داده می‌شوند تا اطلاعات آن ها در وقت نیاز، مورد استفاده قرار گیرد. به‌نظر می‌رسد این اتفاق تا اجرایی شدن راه درازی در پیش دارد: "تولید نرم‌افزار یك چیز است و آماده بودن تمام تجهیزات و زیر‌ساخت‌ها یك چیز دیگر." دكتر جعفری با بیان این مطلب به همشهری می‌گوید: "پهنای باند و سرعت خطوط ما در بعضی موارد، پاسخگوی تمام نیاز‌هایی كه چنین سیستمی ایجاد می‌كند نخواهد بود."

علاوه بر مسئله و مشكل همیشگی پهنای باند كه دغدغه تمام كسانی است كه قصد ارائه خدمات با استفاده از بستر اینترنت را دارند، این مقام مسئول به نكته دیگری هم اشاره می‌كند: "سیستم در صورتی كاملا اجرایی می‌شود كه همكاران ما در تمام بخش‌ها زیر بار این قضیه بروند و برای این كار باید برای این دوستان به طریقی ایجاد انگیزه‌ كرد."

پرونده‌ای برای تمام ایرانیان

در حال حاضر پرونده سلامت الكترونیك برای 20 میلیون نفر جمعیت روستایی كه تحت پوشش نظام خدمات سلامت دولتی هستند، تقریبا آماده است.

رئیس گروه مدیریت خدمات و برنامه‌های سلامت مركز توسعه شبكه و ارتقای معاونت سلامت وزارت بهداشت با بیان این مطلب از ادامه این طرح در مناطقی كه پزشك خانواده دارند، خبر می‌دهد و می‌گوید: "امسال متعهدیم كه 40 شهرستان دیگر را تحت پوشش پرونده سلامت الكترونیك قرار دهیم، البته در بخش خدمات بهداشت عمومی و مشروط بر این كه منابع مورد نیاز تامین شوند."

سخنان دكتر جعفری حاكی از آن است كه پرونده سلامت الكترونیك وزارت بهداشت در دو بخش در حال انجام است:

1- بخش خدمات عمومی بهداشت( شامل خدمات ارائه شده در خانه‌های بهداشت یا از سوی پزشك خانواده) كه به‌صورت پایلوت در همدان و یزد در حال بهره‌برداری است.

2- بخشی از پرونده سلامت كه بیمارستان‌ها و مطب‌ها را تحت پوشش قرار می‌دهد و فعلا در بابلسر و استان گلستان اجرا می‌شود.

اما در حالی كه مسئولان وزارت بهداشت به دلایل متعدد از قبیل آماده نبودن زیر‌ساخت‌ها از ارائه زمان دقیق برای اجرایی شدن طرح پرونده سلامت الكترونیك به ‌صورت كامل در كشور خودداری می‌كنند، مدیر‌عامل سازمان تامین اجتماعی از آماده شدن كارت هوشمند سلامت برای تمام بیمه‌شدگان تامین اجتماعی تا پایان سال خبر می‌دهد: "در مرحله اول این طرح، 28 میلیون بیمه شده تامین اجتماعی، كارت هوشمند سلامت دریافت می‌كنند و پیش‌بینی می‌شود در مرحله دوم طرح، بیمه‌شدگان لشكری و كشوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی از این طرح استقبال كنند و در این صورت باید برای 70 ‌میلیون نفر، كارت هوشمند سلامت صادر كنیم."

اما در شرایطی كه تهیه كارتی با خصوصیات تقریبا یكسان از سوی دو ارگان مختلف، معنایی جز موازی‌كاری ندارد، اعلام این كه كارت هوشمند سلامت می‌تواند در پرونده سلامت الكترونیكی نیز قرار بگیرد، اتفاقی مثبت است. دکتر عالمی، مدیر فنی طرح كارت هوشمند سلامت تامین اجتماعی می گوید: "در شرایطی كه طرح پرونده سلامت الكترونیكی اجرا و به پایان می‌رسد، این طرح نیز با آن هماهنگ و یكپارچه می‌شود."

دكتر عالمی همچنین بیان می دارد: "اگر استاندارد‌های لازم در تهیه هر دو كارت رعایت شود، نرم‌افزار‌ها با یكدیگر هم خوانی خواهند داشت و تبادل اطلاعات مشكلی پیش نمی‌آورد."

البته این اظهار نظر از سوی دكتر جعفری نیز مورد تایید قرار می‌گیرد.

*مطالب مرتبط:

یادنامه روز پزشک