تبیان، دستیار زندگی
سیاره ای كه آن را خانه خود می نامیم هم اكنون بدترین و بهترین روزهای عمر خود را سپری می كند، هرگز پیش از این عالمیان تا به این اندازه دل نگران سرنوشت جهان نبوده اند. تا به حال، هیچ گاه تهدیدهای زیست محیطی تا به این اندازه گست...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

من در حال نابودیم!

سیاره ای كه آن را خانه خود می نامیم هم اكنون بدترین و بهترین روزهای عمر خود را سپری می كند، هرگز پیش از این عالمیان تا به این اندازه دل نگران سرنوشت جهان نبوده اند. تا به حال، هیچ گاه تهدیدهای زیست محیطی تا به این اندازه گسترده ، و كاوش برای یافتن راه حل ، این قدر دشوار و هیجان برانگیز نبوده است.

امروزه آموزش محیط زیست به عنوان یكی از مهمترین نیازهای آموزشی در سطح جهانی شناخته شده است. مهمترین هدف آموزش محیط زیست این است كه در هر فرد حساسیتی نسبت به حوادث و تغییرات فیزیكی، زیستی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی محیط زیست به وجود آورد و نگرانی هایی نسبت به مسائل ناشی شده از آنها و خواستی صمیمانه نسبت به اصلاح مشكلات انسانی مانند فقر، بی سوادی و بی عدالتی اجتماعی در وی ایجاد كند و مهارتی برای ابداع روش های حل مسائل زیست محیطی در او بپروراند. به طور خلاصه فلسفه آموزش محیط زیست را می توان چنین بیان كرد: بر هر فرد كاملاً واجب است كه برای بقای نوع بشر و ارتقاء كیفی زندگی وی، از ارتباط آدمی با محیط زیست آگاه شود و آن را درك كند و ارزشها و دیدگاه هایی را برای حفاظت محیط زیست بپروراند و به تنهایی یا گروهی در جهت حل مشكلات محیط زیست اقدام نماید یا از بروز آنها جلوگیری كند. در این مقاله  بر آنیم كه به آموزش محیط زیست، اهداف، روش ها و نقش افراد در بسط مفاهیم زیست محیطی بپردازیم.

محیط زیست را باید به عنوان مجموعه ای واحد نگریست و مرزهای سیاسی، فرهنگی و فیزیكی را نادیده انگاشت زیرا هر بخش متأثر از سایر بخشها است.

برای مطالعه محیط زیست و قسمت های مرتبط و وابسته به آن، برخوردی چند جانبه مناسبترین روش است. فرایند آموزش محیط زیست در طول عمر برای تمام مكان ها از خانه، محل تحصیل و دیگر محیط هاست.

برنامه های آموزش محیط زیست باید در هر شخص ، اخلاق و یا قانونی برای رفتار ایجاد كند تا او برای توسعه و بهره برداری از منابع طبیعی كمترین مقدار تخریب و آلودگی را در محیط زیست داشته باشد.  تلاش برای بهبود كیفیت زندگی برای هر فرد باید از طریق كاستن فقر، گرسنگی، بی سوادی، نپذیرفتن توسعه و رشد اقتصادی ملتی به بهای نابودی و تحقیر ملت دیگر ، و مصرف بی رویه عده ای در برابر محرومیت عده ای دیگر، همچنین جهت به كار بردن تكنولوژی برای ثبات اقتصادی و بقای نوع بشر در درازمدت نه برای منافع شخصی ، و زندگی تجملاتی كوتاه مدت و در نظر گرفتن احتیاجات نسل های آینده هنگام مصرف منابع غیر قابل تجدید طبیعت صورت گیرد.

از آنجایی كه ارزش ها و برداشت ها از اخلاق رفتاری هر شخص سرچشمه می گیرد، آموزش محیط زیست باید از مرحله درك (یعنی آگاهی و فهمیدن) فراتر رفته و به مرحله ارزیابی و شكل دادن به نظریه ها برسد.

آموزش محیط زیست باید با در نظر گرفتن مناسب ترین موقعیت ها و موضوعات زیست محیطی محلی شروع شود و به طرف موضوعات و موقعیت هایی با گستردگی ملی و منطقه ای و جهانی پیش رود. روش ها باید فرایندی دائمی، تمام نشدنی و رشته ها، اصول و ارزش ها كاربردی عمومی داشته باشند.

آموزش كاركنان

افراد متخصص، دستیاران و كارشناسان باید برای آگاهی از محیط زیست تربیت شوند. چون كار آنها به طور مستقیم یا غیر مستقیم می تواند بر محیط زیست اثر داشته باشد. تصمیم گیرندگان در مسائل محیط زیست ، برنامه ریزان توسعه ، طراحان، شهرسازان، افرادی كه در بخش های بهداشت و درمان، حقوقی و اقتصادی فعال اند هر كدام باید برای كسب آگاهی ها و مهارت های محیط زیستی مورد لزوم خود ، دوره محیط زیست را طی كنند. معلمین نظام آموزش رسمی، سازمان دهندگان آموزش های غیر رسمی، افراد گروه مدیریت، برنامه ریزان آموزشی و پژوهشگران نیز احتیاج به آموزش محیط زیست دارند. آموزش محیط زیست برای افراد متخصص و كارشناس اساساً به معنی جهت دادن به علائق محیط زیستی آنهاست. این آموزش می تواند منجر به توسعه آزمایش طرق جدید حل مسائل ، آماده سازی و اشاعه اطلاعات برای محیط زیست گردد.

متخصصین زمینه های گوناگون، تمام گروههای شغلی، همه طبقات اجتماعی اقتصادی كه به نحوی از محیط زیست سود می برند، می توانند دانش ها، مهارت ها و بینش های ویژه خود را كه ممكن است برای حل مسائل محیط زیست مؤثر باشند در این امر شركت دهند. این فعالیت در عمل به معنای یك ارتباط بین رشته ای است. آموزش محیط زیست در كنار آموزش دیگر علوم غنی تر می شود. درك عملی فرآیندهای طبیعی و فعل و انفعالات موجود بین محیط های زیست طبیعی و مصنوعی ، پیدا كردن راه های بهتری جهت مقابله با اثرات پیش بینی نشده را به دنبال دارد.

وضعیت محیط زیست

روزگاری سیاره زمین را كره ای متشكل از سنگ و آب می دانستند كه تا دنیا دنیاست برای استفاده مهیاست. اما امروزه، آن را به دید اكوسیستمی منحصر به فرد و آسیب پذیر می نگرند.

نقش افراد در بهبود وضعیت محیط زیست

شما می توانید با انتخاب ها و عملكردهای خود ، در بهبود وضعیت جهان مؤثر باشید. هیچ كس انتظار ندارد شما از آسایشی چشم بپوشید ، یا پول هنگفتی خرج كنید. اما تقریباً هر فردی می تواند اصلاحات بسیاری انجام دهد. اگر شمار فراوانی از مردم تغییرات كوچك فردی به وجود آورند، می توانند تأثیر شگرفی بر جای بگذارند. مشكلات زیست محیطی ممكن است آنقدر پیچیده جلوه نماید كه به نظرتان برسد در این باره كمك چندانی از شما ساخته نیست. این فكر نادرست است. دنیا را می توان بهتر ساخت. كار آسانی نیست، اما همه باید نقش خود را در این امر ایفا كنند.

شیوه هایی برای حفاظت از محیط زیست

1 - كاستن از تقاضا برای انرژی و منابع طبیعی و كاهش زباله

- در هوای سرد ، به جای افزایش درجه بخاری از ژاكت، جوراب یا دیگر لباس های گرم استفاده كنید.

- از لامپ های كم مصرف استفاده كنید. استفاده بهینه از انرژی یك گام مؤثر در راستای حفاظت از محیط زیست می باشد. هنگامی كه در اتاق نیستید یا كاری در آن ندارید تمام وسایل برقی (تلویزیون ، ضبط ، رادیو ، چراغها) را خاموش كنید.

- برای شستن لباس ها ، ظروف و سایر چیزهایی كه به آب گرم نیاز ندارد، از آب سرد استفاده كنید.

- خرید اقلام یكبار مصرف را محدود كنید. مانند: تیغ های یكبار مصرف، ظروف یكبار مصرف و...

- در فروشگاههای مواد غذایی ، كیسه های پلاستیكی كمتر استفاده كنید. مگر این كه كاملاً ضروری باشد. این اقدام می تواند گامی مؤثر در جهت كاهش زباله باشد.

2 - آلودگی هوا

تا آنجا كه می توانید از وسایل نقلیه عمومی استفاده كنید. درصد عمده ای از آلودگی هوای شهرها از تردد وسائل نقلیه شخصی حاصل می شود.

- از اتومبیل هایی كه در هر كیلومتر بنزین كمتری مصرف می كند استفاده كنید.

- همیشه از بنزین بدون سرب استفاده كنید.

- سرعت اتومبیل خود را در حد مجاز نگه دارید.

- در صورت توقف اتومبیل بیش از یك دقیقه، موتور اتومبیل را خاموش كنید.

3 - ایمنی صدا

خانه خود را با استفاده از پرده، فرش و وسائل پر حجم ضد صدا كنید. زیر ماشین لباسشویی و دیگر وسائل پر سر و صدا، زیرانداز لاستیكی بیندازید. درزهای اطراف درها و پنجره ها را عایق بندی كنید.

اگر مجبورید در مناطق پر سر و صدا زندگی یا كار كنید از محافظ گوش استفاده نمایید. تصور نكنید گذاشتن پنبه یا دستمال كاغذی در گوش محافظ مناسبی است . اسفنج یا گوش گیر پلاستیكی نرم می توانند مؤثر باشد.

اگر از استریوهای نوع واكمن استفاده می كنید، باید احتیاط به خرج دهید. اگر ارتعاشات صدا را حس می كنید ، صدا بیش از اندازه بلند است.تماس خود را با صداهای بلند محدود كنید. به نظر می رسد چندین مورد سر و صدای كوتاه مدت نسبت به یك مورد طولانی، كم ضررتر می باشد. گسترده ترین شكل آلودگی زیست محیطی به صورت نامرئی است یعنی سر و صدا. تمام تلاش خود را برای مهار آلودگی صوتی به كار برید.

4 - بازیافت

بازیافت به معنای جمع آوری، عمل آوردن دوباره ، بازاریابی و استفاده از موادی است كه زمانی زباله محسوب می شدند. استفاده مجدد از اقلام روزمره، به دلایل متعددی به صورت ضرورت در آمده است: دیگر محلی برای دفن تمامی زباله هایی كه تولید می كنیم وجود ندارد؛ دفن زباله غالباً بهترین روش دفع زباله محسوب نمی شود. بازیافت از دفن كردن یا سوزاندن ارزانتر است و خلاصه این كه بازیافت به ذخیره انرژی و منابع طبیعی كمك می كند.

5 - ترك سیگار برای همیشه

اگر شما فردی سیگاری هستید، روان شناسان توصیه می كنند كه آن را به صورت قاطعانه ، ناگهانی و كامل ترك كنید. باید سعی كنید، در یك روز و یك لحظه، از كشیدن سیگار به طور كامل دست بكشید. افرادی كه با این روش عمل كرده اند، نسبت به ترك تدریجی، از موفقیت بیشتری در ترك سیگار بهره مند بوده اند. بسیاری از افراد استعمال دخانیات را به علت خطرهای همراه با مصرف نیكوتین و به این دلیل كه سیگار كشیدن رفتار اجتماعی ناخوشایند است، ترك كرده اند.