تبیان، دستیار زندگی
در قسمت اول "تاثیر نماز بر تلقین های سازنده روانی" به آنجا رسیدیم که انسان در شرایط عادی، در چه حالاتی می تواند بیشتر...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تاثیر نماز بر تلقین های سازنده روانی

(قسمت دوم)

نماز

در قسمت اول "تاثیر نماز بر تلقین های سازنده روانی" به آنجا رسیدیم که انسان در شرایط عادی، در چه حالاتی می تواند بیشتر در معرض تلقینات روانی باشد و در چه شرایطی از درجه تلقین پذیری بالاتری برخوردار است.

با توجه نمودن به شرایط ویژه نمازگزار،مانند نظر تكرار نماز در زمان های خاص، شرایط ویژه جسمانی مثل طهارت جسم، پاك بودن لباس، غصبی نبودن محل ، خواندن الفاظ و اذكار در هر كدام از بخش های نماز، انجام حركات خاص(مثل سجده)، قرارگرفتن همیشگی نمازگزار در مقابل قبله و در جریان میدان های الكترومغناطیسی زمین و ... و از طرف دیگر شناخت هایی كه نمازگزار از خداوند و اصول مذهب و دستورات آن دارد، به خصوص آنچه كه نمازگزار در مورد نماز تجربه كرده است(مثلا حاجت های متعددی كه بر سر سجاده نماز از خداوند طلب كرده و نتیجه گرفته است) و عوامل متعدد دیگر، همگی سبب می شوند كه فرد هنگام نماز در شرایط ویژه ای از تلقین پذیری قرار بگیرد و بر اثر آن به نماز خود توجه می كند و آن چه را كه در حین نماز، در رابطه با آن به خود تلقین می نماید، برایش حاصل می شود.

چرا كه تلقین ها و توجهات در این شرایط خاص، منجر به فعال شدن ناقل های عصبی می شود كه فرد را در جهت گرفتن حاجت خود یاری می نمایند، یا به زبان ساده تر تلقین در این شرایط ویژه سبب می شود كه فرد استعدادهای نهفته درونی خود را به كار اندازد و از آن در امور خود یاری بجوید.

به عنوان مثال آمده كه هرگاه حكیم ابن سینا، در مسائل علمی خود با مشكلی مواجه می شد، دو ركعت نماز می خواند. توجیه معمولی و درست قضیه(صرف نظر از مسائل پزشكی) این است كه ابن سینا برای حل مشكل فكری خود، از درگاه خدا استمداد می نموده است.

اما توجیه علمی آن با توجه به ناقل های عصبی و مسائل مربوط به آن(كه تفكر را هم ناشی از برخی تغییرات در ناقل های عصبی می داند) این است كه ابن سینا، به خاطر آن كه اعتقاد داشته مشكل فكری اش با نماز حل می شود(محتویات مطلوب حافظه) و اراده نموده تا مشكلش را به این طریق حل كند(استفاده از قشر مغز و تلقین)، سرانجام موفق می شده است كه ناقل های عصبی كه منجر به حل مشكل فكری او می شوند یا همان استعدادهای نهفته ذهنی خویش را، در خود فعال نماید و از آن در حل مشكل فكری اش بهره ببرد.

به همین ترتیب عارفی كه اراده می كند در نمازش، عشق الهی را تقویت نماید، ناقل های عصبی مربوط به عشق الهی را در نماز خود تقویت می كند و افزایش می دهد، یا دانش آموزی كه اراده می كند، اعتماد به نفس خود را به وسیله نماز افزایش بدهد، به مرور اعتماد به نفس را به خود تلقین می كند و ناقل های عصبی مربوط به آن را فعال می سازد، یا كشاورزی كه در نماز خود، طلب روزی حلال از درگاه الهی می كند، در واقع ناقل های عصبی حركت دهنده در جهت كسب روزی حلال را در خود تقویت می نماید؛ مثلا راه هایی برای برداشت محصول بهتر و بیشتر، كه تا آن روز به آن فكر نمی كرده یا متوجه آن نبوده است، به ذهنش می رسند.

اما لازم به توجه است كه مسائل پزشكی و روان شناسی، جدای از قضا و قدر الهی است كه مثلا كتاب "اغراض ما بعد الطبیعه" را برای حل مشكل فكری ابن سینا در مسیر او قرار می دهد، یا باران رحمت الهی را پس از مدت ها خشكسالی بر محصول آن كشاورز عامی فرو می آورد.

بدین ترتیب واضح است كه هركس با توجه به تصویری كه در ذهن خود از خوشبختی ترسیم نموده است، می تواند با امداد از توجهات و تلقینات سازنده ای كه در شرایط ویژه تلقین پذیری، در حین نماز انجام می دهد، ناقل های عصبی دستگاه مغز و اعصاب خویش را به سمت مطلوب خویش هدایت كند و اراده و اختیار خود را در آن جهت تقویت نماید و صد البته بالاترین و والاترین حد ممكن، جایی است كه انسان هدف خود را رسیدن به آخرین درجه كمال كه همانا قرب الهی در سایه تخلق به اخلاق الهی(كه همان راه معصومین (ع) است) است، قرار دهد و به وسیله نماز، این امر را كه همراه با خوشبختی دنیا و آخرت است، پیوسته تقویت نماید.

اما در مورد تلقینات و توجهات، این نكته هم قابل ذكر است كه این مقولات، نه فقط در مواقع نمازهای یومیه، بلكه در تمامی لحظات زندگی یك فرد می توانند با او همراه باشند، اما بی شك در موقع نماز شرایط ویژه ای پدید می آید كه موقعیت نمازگزار را ممتاز می كند و سبب می شود كه تلقین های توأم با نماز در سایر لحظات زندگی و دیگر جلوه های آن نیز منشاء اثر باشند.

از نقطه نظر پزشكی این شرایط ویژه می تواند متاثر از سایر ویژگی های نماز، مانند زمان نماز، مكان نمازگزار، طهارت، اذكار و الفاظ نماز، وضعیت جسمی و روانی نمازگزار و ... باشند.

دکتر مجید ملک محمدی

*مطالب مرتبط:

تاثیر نماز بر سلامت روانی كودكان

تاثیر نماز بر ثبات شخصیت

تاثیر نماز بر شخصیت منزوی(اسكیزوئید)

تاثیر نماز بر شخصیت ظنین(پارانوئید)

تأثیر نماز در پیشگیری از خودكشی

تاثیر نماز بر وسواس فكری

تأثیر نماز بر ایمنی حواس

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.