سوءاستفاده از تصاویر خانوادگی

اگر تا دیروز مراقب بودید تا لنز كوچك یك دوربین دیجیتال، ناخواسته لحظه‌ای شما را در یك مهمانی خصوصی شكار نكند ، امروز باید نگران باشید كه حتی اطلاعات پاك شده تلفن همراه، كامپیوتر و دوربین شخصی‌تان می‌تواند بازیابی شود و مورد سوءاستفاده قرار گیرد.

افرادی كه به صورت حرفه‌ای با وسایل دیجیتال سروكار دارند، معتقدند بازیابی (Recovery) اطلاعات از این وسایل كار ساده‌ای است بنابراین در زمانی كه اطلاعات، نوشته‌ها، عكس‌ها و... را از دوربین، لپ‌تاپ یا نوت‌بوك و حتی برخی تلفن‌های همراه پاك می‌كنیم، می‌توانیم انتظارداشته باشیم كه بخشی از این اطلاعات براحتی بازیابی و قابل استفاده می‌شوند.

این در حالی است كه معاون مبارزه با جرایم رایانه‌ای پلیس آگاهی ناجا هم با اشاره به افزایش 26 درصدی این گونه جرایم در كشور به مردم هشدار می‌دهد كه بخش مهمی از آن مربوط به موضوعات متعددی مثل اخاذی، تهدید و... است.

رضا هاشمی، كارشناس ارشد رایانه و فناوری اطلاعات با بیان این كه بسیاری از دستگاه‌ها علاوه بر داشتن گزینه حذف (Delete) و (Format) گزینه‌های دیگری مانند (Undelete) و (Unformat) هم دارند، می‌گوید: اگر صاحبان دستگاه‌ها از وجود چنین امكاناتی مطلع باشند می‌دانند كه اطلاعات پاك شده براحتی قابل دسترسی است. او سعی می‌كند به طور ساده توضیح دهد كه با ذخیره هر فایل در دستگاه جدولی در حافظه تشكیل می‌شود كه نشان می‌دهد نقطه شروع و نقطه انتهایی و نیز طول آنچه ذخیره شده، چقدر است. وقتی كاربر این اطلاعات را پاك می‌كند، درواقع آن را به طور نرمDelete می‌كند؛ یعنی آن فضایی كه فایل در آن ذخیره شده، خالی می شود؛ در حالی كه اطلاعات هنوز وجود دارد.

وی راه‌حل رفع این نگرانی را بازنویسی یا wipe می‌داند و توصیه می‌كند: «چنانچه قصد دارید حافظه دستگاه را از اطلاعات ذخیره شده به طور كامل پاك كنید، می‌توانید رم یا حافظه را از دستگاه مثل دوربین خارج و به لپ‌تاپ یا كامپیوترتان وصل كنید و با استفاده از تكنیك وایپ (wipe) آن را بازنویسی كنید. در این صورت اطلاعات به طور واقعی حذف می‌شود.»

اطلاعات شخصی و خانوادگی تان را پاك كنید

از اوایل دهه 80 با ورود انواع دستگاه‌های الكترونیك و افزایش سطح دسترسی به این وسایل، راه سوءاستفاده از اطلاعات موجود در این دستگاه‌ها باب شد. علت آن را برخی به كنجكاوی و اشتیاق افراد برای اطلاع از تصاویر و نوشته‌های خصوصی دیگران می‌دانند كه متاسفانه این عادت در بین افراد جامعه كم نیست.

علیرضا شیرازی، مدیر سایت بلاگفا دراین‌باره معتقد است: آنچه با ورود این وسایل باعث آزار شهروندان شده، تجاوز به حریم خصوصی آنان است.

سیدجواد آرامی، روان‌شناس هم با اشاره به آسیب‌زا بودن بسیاری از ابزارهای اطلاعاتی تنها به دلیل استفاده و كاربرد نامناسب آن می‌گوید: استفاده از این وسایل ا‌رتباطی به فرهنگ برخورداری از ابزارهای فناوری و اطلاعاتی برمی‌گردد، همچنین هر كدام از این ابزارها می‌تواند در جهت مناسب یا غیرمناسب مورد استفاده قرار گیرد.

وی با بیان این كه تجسس و كنجكاوی و اطلاع گرفتن از زندگی شخصی افراد امری غیرطبیعی است، گفت: تجسس و كنجكاوی بیش از حد و به صورت غیرطبیعی نشانه نوعی اختلال روانی است و افرادی كه از سلامت روانی برخوردارند، نیازمند كنجكاوی در مسائل شخصی دیگران نیستند.

این روان‌شناس درخصوص وظیفه مردم برای پیشگیری از این قبیل آسیب‌ها نیز توصیه می‌كند: خانواده ها باید از حقوق خود آگاهی پیدا كرده و به هر كسی اعتماد نكنند و تلفن همراه یا دوربین شخصی‌شان را به عنوان یك وسیله در اختیار دیگران نگذارند.

شیرازی نیز درباره این كه چرا چنین سوءاستفاده‌هایی از تصاویر و فیلم‌های خصوصی افراد صورت می‌گیرد به سطح سواد و آگاهی صاحبان این وسایل اشاره می‌كند و می‌گوید: بیشتر افراد سواد كار كردن با وسایل الكترونیكی را ندارند یا دست‌كم سواد مردم ما در این زمینه از دیگر كشورها كمتر است، از سوی دیگر كسانی كه از كیفیت این فناوری آگاهی دارند، معمولا جوانند كه شاید در بعضی موارد موازین اخلاقی را آنچنان كه باید، پاس نمی‌دارند.

به هر كسی اعتماد نكنید

به گفته كارشناسان، علاوه بر زمانی كه فرد به انگیزه تعمیر دوربین، لپ‌تاپ و تلفن همراه مشتریان به سوءاستفاده از اطلاعات شخصی دیگران می‌پردازد، در برخی موارد، فیلمبرداران مجالس عروسی هم به سوءاستفاده از فایل عكس و فیلم این مجالس می‌پردازند. پلیس در این زمینه بارها هشدار داده است كه برای تصویربرداری از مجالس خصوصی‌تان حتما به آتلیه‌های رسمی و دارای مجوز قانونی مراجعه كنید؛ چراكه اطمینان كردن به هر فردی می‌تواند تبعات نامطلوبی داشته باشد.

از سوی دیگر، این روزها دوستی‌های اینترنتی و ارسال عكس به یكدیگر یكی از شیوه‌های دوستی و آشنایی بین افراد است. پلیس در این زمینه هم به افراد هشدار داده تا سریع به یكدیگر اعتماد و عكس رد و بدل نكنند، چراكه براساس تجربه، بسیاری از عكس‌ها و تصاویر بعد از مدتی از طریق فتوشاپ سوءاستفاده شده و در قالب تصاویر مستهجن به نمایش درمی‌آید.

هشدار كافی است، آموزش دهید

كنجكاوی و جذابیت ورود به حوزه خصوصی زندگی مردم این روزها آنقدر زیاد شده كه بسیاری از سایت‌ها و حتی نشریات بخش‌هایی از اطلاعات خود را به تصاویر و اطلاعات زندگی خصوصی افراد بویژه افراد سرشناس اختصاص داده‌اند، این امر هرچند به طور طبیعی نامطلوب نیست ولی آنجا كه بدون رعایت حقوق و اجازه افراد صورت گیرد، به شكل آسیب اجتماعی جلوه‌گر می‌شود. شیرازی در این باره با ذكر نمونه‌هایی از انتشار تصاویری از زندگی خصوصی فلان هنرپیشه و حتی بلوتوث مراسم جشن عروسی افراد كه براحتی بین تلفن‌های همراه رد و بدل می‌شود، از لزوم آموزش مردم بخصوص جوانان یاد می‌كند و می‌گوید: بسیاری از جوانان از زشتی عمل خود آگاه نیستند. او پیشنهاد می‌كند: «هشدار كافی است، راهكار ارائه كنید ، به نظر من ، صدا و سیما و نیروی انتظامی باید با برنامه‌سازی مردم را آگاه كنند تا سواد مردم در این زمینه بالا برود.»

دست آخر شكایت كنید

با همه این اوصاف، آنچه باید بر آن تاكید كرد ، این است كه چنانچه از سوی افراد سوءاستفاده‌گر اطلاعات، فیلم‌های خانوادگی و تصاویر خصوصی‌تان منتشر شد، باید با مراجعه به دادسرای ویژه چرائم رایانه‌‌ای از متهم یا متهمانی كه مبادرت به چنین كاری كرده‌اند، شكایت كنید، اما توصیه ما پیشگیری است.

ورود تكنولوژی و امواج فناوری هرچند همواره باعث رفاه و راحتی مردم جامعه است، اما اگر سطح آگاهی مردم نسبت به سطح دسترسی آنان به این ابزار افزایش نیابد، می‌توان شاهد اعمال غیراخلاقی بود، یعنی همان چیزی كه امروز در كشورمان شاهد آنیم.

و باز هم نقش خانواده در پیشگیری از این اتفاق هم از طریق مراقبت از اطلاعات شخصی و هم آموزش به فرزندان برای

حفظ حقوق دیگران بسیار مهم است.

منبع :جام جم آنلاین

تنظیم :داوودی