36 مانع درآمدزایی فوتبال در ایران

یك پژوهشگر اعلام كرد كه 36 مانع در برابر توسعه درآمدزایی حاصل از حامیان مالی در صنعت فوتبال ایران وجود دارد.

به نقل از ایسنا، دكتر علیرضا الهی، دكترای مدیریت ورزش دانشگاه تهران كه در زمینه موانع توسعه جذب درآمدحاصل از حامیان مالی در صنعت فوتبال ایران در ششمین همایش تربیت بدنی و علوم ورزشی سخن می‌گفت، اظهار كرد: برای انجام این تحقیق با روسای فدراسیون‌های ورزشی، روسای سازمان تربیت بدنی، روسای كمیته ملی المپیك، مدیران باشگاه‌ها گفت‌وگو كردیم و به این نتیجه دست یافتیم كه این موانع را می‌توان به سه دسته كلی تقسیم كرد.

وی ادامه داد: دسته اول موانعی هستند كه ریشه در ساختار اقتصادی كل كشور دارند، این موانع در محیط خارجی صنعت فوتبال قرار داشته و نهادهای صنعت فوتبال كنترل زیادی بر آنها نخواهند داشت. محققان دیگر نیز در پژوهش‌های خود به این عوامل اشاره داشتند، مثلا یانگ، در سال 2004 وجود ساختار رقابتی در دیگر صنایع و به طور كلی در اقتصاد كشورها را به عنوان یك عامل محرك برای توسعه حمایت مالی از ورزش می‌داند. از این رو تا زمانی كه موانع مذكور در اقتصاد كل كشور، وجود داشته باشد، صنعت فوتبال نیز به عنوان جزئی از كل سیستم اقتصاد، تحت تاثیر آن خواهد بود. در این رابطه پیشنهاد می‌شود، مدیران مختلف صنعت فوتبال با در نظر داشتن چنین عواملی به برنامه استراتژیك بازاریابی بپردازند. دراین صورت آنها خواهند توانست تا حد ممكن اثر این عوامل را كمتر سازند.

دکتر مدیریت ورزش دانشگاه تهران به موانع دسته دوم اشاره كرد و گفت: این موانع مرتبط با صنعت ورزش و به طور خاص صنعت فوتبال كشور هستند و تا حدود زیادی تحت كنترل سیاستمداران و برنامه ریزان صنعت ورزش و فوتبال كشور است. مدیریت موثر بازاریابی ورزشی، شناسایی راهكارهای ارتقای، برنامه ریزی زمانی مناسب مسابقات و بهره گیری از امكانات و تسهیلات به روز در صنعت فوتبال از جمله مواردی هستند كه در این زمینه می‌تواند قابل توجه مدیران و برنامه‌ریزان سطوح مختلف صنعت فوتبال كشور باشد.

الهی در رابطه با موانع دسته سوم گفت: موانع دسته سوم آنهایی هستند كه رفع‌شان همكاری و هماهنگی بین بخشی و بین سازمانی را طلب می‌كند. به وجود آمدن هماهنگی بین سازمانهای ذیربط فوتبال با سایر نهادها نظیر سازمان صدا و سیما، سازمان تربیت بدنی، سازمان خصوصی سازی و غیره می‌تواند در رفع این موانع و نهایتا توسعه جذب منابع درآمدی حاصل از حمایت مالی تاثیر بسزایی داشته باشد.

وی با بیان این كه نتایج تحقیقات داخلی بیانگر عدم بهره گیری مناسب صنعت فوتبال كشور از منابع درآمدی مهم است گفت: بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد فوتبال كشور علی‌رغم پای گذاشتن به عرصه حرفهی گری هنوز نتوانسته از حمایت مالی بهره كافی ببرد.

الهی با بررسی منابع درآمدی لیگ حرفه‌ای و مقایسه آن با لیگ حرفه‌ای ژاپن به این نتیجه رسید كه درآمد لیگ حرفه‌ای ژاپن از محل حامیان مالی حدود 25 برابر ایران است: این موضوع حتی با در نظر گرفتن شاخصهای اقتصادی دو كشور، نظیر تولید ناخالص ملی اختلاف بسیار بالایی را نشان می‌دهد.

وی می‌گوید: چگونه است كه صنعت فوتبال در بسیاری از كشورها توانسته است درآمدهای كلانی را از حمایت مالی جذب كند ولی صنعت فوتبال ایران هنوز نتوانسته از این موضوع بهره كافی ببرد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: بی تردید صنعت فوتبال جدا از دیگر صنایع نیست، اقتصاد ایران دولتی است و به صورت درون گرا و انحصارگر عمل می‌كند، همین قضیه صنعت فوتبال ایران را با مشكل مواجه كرده است چرا كه فوتبال از دیگر صنایع مستثنی نیست.

وی گفت: مالكیت دولتی اكثر شركتهای تجاری، سبب می‌شود كه رقابتی بین آنها وجود نداشته باشد. ازطرفی باشگاه‌های ما نیز دولتی است و مانعی در راه درآمدزایی بهینه فوتبال محسوب می‌شود. تا هنگامی كه دولت به باشگاهها كمك می‌كند آنها نیز به سمت درآمدزایی نمی‌روند.  الهی گفت: با توجه به این كه ما در اقتصاد كشورمان به صورت درون‌گرا عمل می‌كنیم اكثر حامیان مالی نیز رغبتی برای سرمایه گذاری مستقیم در ایران ندارند، به همین دلیل با سوء مدیریت خود بسیاری از حامیان مالی را از دست دادیم. این در حالی است كه با توجه به مشكل كلی حق كپی‌رایت در ایران، این قضیه به شكلی جدی در فوتبال كشور به چشم می‌خورد.

وی ادامه داد: از طرفی فوتبال ما فاقد طرحهای بازاریابی استراتژیك است و هیچ كدام از باشگاهها چنین طرحی را ندارند. پخش زنده مسابقات فوتبال، شرایطی را فراهم كرده كه ما توانیم به آن صورت كه در دنیا به صورت حرفه‌ای عمل می‌شود، عمل كنیم. چرا كه در تقویم مسابقاتی لیگ و تیمهای ملی با تغییرات مداومی برخوردار هستیم كه اسپانسرهای خارجی نمی‌توانند برای پخش زنده مسابقات تداركاتی در مواقع مورد نیاز به ما اعتماد كنند.

وی سوده نبودن باشگاهها و از طرفی نبودن اطلاعات لازم برای انجام تحقیقات، و یا هر كار اقتصادی دیگر را از دیگر موانع مهم برشمرد و گفت: هیچ باشگاهی اطلاعات مالی خود را به ما نمی‌دهد و ما نیز مجبوریم در تحقیقات و پژوهشهای خود به این قضیه اشاره كنیم. شرایط نامناسب استادیوم‌های ورزشی، برنامه‌ریزی نامناسب مسابقات كه به تبلیغات و بینندگان ضربه می‌زند از دیگر موانع موجود است. این در حالی است كه تفكر مدیران دولتی نیز بسیار محافظه كارانه است كه در میان باشگاهها نیز این قضیه به چشم می‌خورد. از طرفی آژانس بازاریابی نیز نداریم و برند لیگ و باشگاههای ما نیز ضعیف است.