مصاحبه با دانش آموزان آل طه، شناساگرهای طبیعی
تبیان: لطفا خود و پروژه تان را معرفی کنید.
علیرضا پارسا از مدرسه آل طاها، پایه ششم. موضوع پروژه ما، "شناساگرهای طبیعی" است. این موضوع را به این دلیل انتخاب کردیم چون در یکی از درس های علوم ما این موضوع وجود داشت و ما در تحقیقات مان این موضوع را گسترش دادیم. کلا PH، چیزی است که نشان می دهد یک ماده اسیدی است یا باز. ما در محورPH مان، از صفر تا 14 درجه بندی گذاشتیم به این معنی که 7 خنثی، از 7 به صفر ماده اسیدی و از 7 به 14 ماده باز است. یکی از رایج ترین شناساگرها که شیمیایی هم هست، کاغذ تورنسل است. وقتی تورنسل قرمز شود یعنی ماده ما اسید و وقتی آبی شود یعنی ماده ما باز است. در محیط خنثی هم رنگ بنفش به خود می گیرد.
تبیان: هدف شما از انجام این پروژه چه بود؟
ما شناساگر های شیمیایی مثل فنل فتالئین و اورنج فتالئین را کنار گذاشتیم و به بررسی شناساگرهای طبیعی پرداختیم. دلیل ما هم این بود که برای تشخیص اسید یا باز بودن یک ماده ممکن است در منزل این شناساگرهای شیمیایی وجود نداشته باشد اما این شناساگرهای طبیعی همیشه وجود دارد. بررسی کردیم و دیدیم ما 13،14 تا شناساگرطبیعی داریم. ما چون دسترسی مان محدود بود، 9 عدد آنها را انتخاب کردیم که عبارت بودند از : " آب پوست پیاز، آب پوست تربچه نقلی، آب انار، آب آلبالو، آب انگورقرمز، آب گوجه فرنگی، آب کلم قرمز، آب گیلاس و آب هلو." البته ابتدا تفاله های آنها را بیرون ریختیم و بعد آب آنهارا گرفتیم تا ماده ما آماده شد. سپس 6 ماده را که PH های مشخصی داشتند ( هم اسیدی، هم باز و هم خنثی) را انتخاب کردیم. ......... با PH 3 ، ..... با PH 6/5 ، ...... با PH 7، آب دریا یا همان آب شور با PH 10 و ....... با PH 12. با این ماده ها می توانیم یک جدول جامع درست کنیم. اینها شناسه دار هستند که رنگ هایشان را نیز یادداشت کردیم. حالا نتیجه گیری می کنیم که اگر ما یک ماده ناشناخته داشته باشیم و بخواهیم با آب کلم قرمز تشخیص دهیم PH آن چند است، مثلا آب کلم قرمز را روی آن می ریزیم و اگر رنگ آن نیلی شد می فهمیم که PH آن 10 است مثل آب دریا یا همان آب شور.
تبیان: چه شد که به فکر چنین تحقیقی افتادید؟
شناساگرهای شیمیایی همیشه در دسترس نیستند. علاوه بر این کار با آنها سخت است.
تبیان: منظور من این است که با این موضوع در منزل روبه رو شدید یا از ابتدا به فکر این پروژه بودید؟
در مدرسه به این موضوع رسیدیم و آزمایش کردیم. البته علاقمندهم بودیم.
تبیان: آیا این کار پژوهشی وقت شما را در مدرسه می گرفت طوری که به درس تان لطمه وارد سازد؟
نه، چون معلم ما کارها را تقسیم کرده بودند ما هم به دروس مدرسه مان می رسیدیم و هم به تحقیقاتمان. وسایل را به مدرسه می بردیم و آزمایش می کردیم.
خلاصه
موضوع پروژه: بررسی و شناسایی چند شناساگر طبیعی مواد اسیدی و باز.
دست اندرکاران: علیرضا پارسا از مدرسه آل طاها، پایه ششم.
کاغذ تورنسل، یکی ازرایج ترین شناساگرهای اسید و باز است. برای تشخیص اسید یا باز بودن یک ماده ممکن است در منزل این شناساگرهای شیمیایی وجود نداشته باشد اما شناساگرهای طبیعی همیشه وجود دارد.باانتخاب 9شناساگرطبیعی و گرفتن آب آنها، یک طیف 14 تایی شناسایی آماده شد. مواد طبیعی عبارت بودند از: " آب پوست پیاز، آب پوست تربچه نقلی، آب انار، آب آلبالو، آب انگورقرمز، آب گوجه فرنگی، آب کلم قرمز، آب گیلاس و آب هلو."
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: نسیم گنجی منش
تنظیم: نسرین صادقی
