گام به گام با كاروان عشق
كاروان كربلا پس از وداع با پیامبر(ص) و حضرت زهرا (س) و امام مجتبی(ع) شب‌یكشنبه بیست و هشتم رجب سال شصت هجری مدینه را به سوی مكه ترك نمودند.امام حسین(ع) از بیعت با یزید خودداری كرده و شبانه همراه خانواده خویش از مدینه به‌مكه حركت نمود. یك جامعه نمونه در این كاروان متجسم بود. در دل تاریكی از كوره‌راه‌های بیابان‌ها گذر كردند و منزل به منزل راه سپردند.
یك ماه و چند روز از بیابان‌ها و كوهستان‌ها گذشتند و در هر منزل از خود، ردّی از روشنایی و كرامت باقی نهادند. روز سوم شعبان سال شصت هجری درست در روز میلادامام حسین (ع) كاروان امام به مكه رسید و در محلة شعب علی در خانه عباس بن‌عبدالمطلب اقامت گزید. مردم مكه به استقبال و دیدار خاندان پیامبر(ص) آمدند. در این‌ایام كه در آستانه برگزاری مراسم حج بود بسیاری از مسلمانان از سراسر قلمرو اسلامی به مكه می‌آمدند و این فرصت مناسبی برای امام حسین (ع) و خاندان پیامبر بود تا با مردم صحبت كنند و نسیم آزادی در مكه وزیدن گیرد.
از سوم شعبان تا هشتم ذی الحجه كه امام حسین (ع) از مكه به قصد كوفه‌عزیمت نمود بیش از چهارماه در مكه اقامت داشتند. در این مدت، مردم گروه گروه با امام‌حسین(ع) تماس می‌گرفتند و ابراز وفاداری و حمایت می‌كردند.
در دهم رمضان نامه‌ای از سران و اعیان كوفه به امام حسین (ع) رسید كه در آن نامه از امام دعوت شده بود به كوفه برود تا كوفیان به رهبری امام با یزید بجنگند.
امام در پاسخ نامه‌های مكرر سران و مردم كوفه، مسلم بن عقیل (پسر عموی‌خود) را به كوفه فرستاد تا میزان صحت گفته كوفیان را به اطلاع امام برساند.
با اعزام مسلم بن عقیل به كوفه، هجده هزار نفر از مردم كوفه با امام بیعت كردند و مسلم خبر این بیعت و وفاداری را به امام ارسال داشت. لیك با تغییر یافتن حاكم كوفه وضع‌ِ مردم نیز تغییر یافت. ابن زیاد از طرف یزید بن معاویه به عنوان حاكم كوفه انتخاب‌شد و با فریب و توطئه و قتل و كشتار، مردم‌ِ كوفه را از همراهی با مسلم بازداشت تا جایی كه مسلم در یك جنگ نابرابر به تنهایی با سربازان ابن زیاد جنگید و سرانجام دستگیر و به شهادت رسید.
همزمان با این واقعه و مطلع شدن یزید از نهضت امام حسین (ع) و فعالیت‌های‌ایشان سپاهی را به فرماندهی عمر بن سعد جهت دستگیری یا قتل امام حسین (ع) به مكه اعزام نمود و امام (ع) وقتی از ماجرا آگاه شد دیگر نتوانست منتظر رسیدن نامه مسلم بن عقیل باشد و ناچاراً در هشتم ذی حجه مكه را به قصد كوفه ترك نمود.
حركت كاروان امام از هشتم ذی حجه تا دوم محرم كه به كربلا رسید، حركتی بود برای بیدار نمودن انسان‌های تمامی تاریخ. این كاروان، منزل به منزل راه می‌سپرد تاآمیزه‌ای از عظمت و عزت و مظلومیت را بر صفحات تاریخ بنگارد و سرانجام این كاروان‌در دهم محرم 61 هجری حماسه‌ای را آفرید، حماسه عشق، حماسه هویت انسانی،حماسه عاشورا.
روز شمار این حماسه، شمارش لحظاتی است كه انسان‌هایی عاشق از فراز این‌روزها به معراج رفتند و در هر منزلی از خود خاطره‌ای به جای نهادند، خاطره‌ای كه هرقصه آن درسی از عزت نفس و كرامت ذاتی انسان كامل امام حسین (ع) می‌باشد.
روز شمار فاجعه كربلا
پانزدهم رجب 60 ه . ق: مرگ معاویه و شروع خلافت یزید بن معاویه.
ـ نامه یزید به والی مدینه جهت اخذ بیعت با امام حسین (ع).
اواخر رجب 60 ه . ق: رسیدن نامه یزید به والی مدینه و عدم بیعت امام حسین (ع) با یزید.
بیست و هشت رجب 60 ه . ق: حركت امام حسین (ع) از مدینه به سوی مكه (روز یكشنبه)
سوم شعبان 60 ه . ق: ورود امام حسین (ع) به مكه و سكونت آن حضرت و خاندانش در خانه عباس بن عبدالمطلب. (حضور امام در مكه مدت چهار ماه و چند روز بوده است).
دهم رمضان 60 ه . ق: وصول نامه مردم كوفه به امام حسین توسط عبدالله بن‌سبع الهمدانی و عبدالله بن وال تمیمی.
دوازدهم رمضان 60 ه . ق: وصول یكصد و پنجاه نامه از كوفه به امام حسین (ع) توسط قیس بن مسهر و عبدالرحمن بن عبدالله و عماره بن عبید.
چهاردهم رمضان 60 ه . ق: وصول نامه سران و مردم كوفه به امام حسین (ع)توسط هانی بن هانی السبیعی و سعید بن عبدالله النخعی.
پانزدهم رمضان 60 ه . ق: حركت جناب مسلم بن عقیل به سوی كوفه.
ـ ارسال نامه توسط امام به رؤسای بصره.
پنجم شوال 60 ه . ق: ورود جناب مسلم بن عقیل به كوفه و بیعت هیجده هزار ازمردم كوفه با مسلم
هشتم ذی حجه 60 ه . ق: ورود عمر بن سعد با لشكری انبوه به مكه برای‌دستگیری امام حسین (ع) (چهارشنبه)
ـ حركت امام از مكه به سوی كوفه.
ـ ورود ابن زیاد به كوفه و محاصره قصر ابن زیاد توسط مسلم و یارانش.
نهم ذی حجه 60 ه . ق: توطئة ابن زیاد و پراكنده شدن یاران مسلم ـ
ـ جنگ مسلم با سپاه ابن زیاد.
ـ هواخواهی عباس بذائی (قره‌داغی) از مسلم و شهادت او به دست سربازان ابن‌زیاد.
ـ شهادت مسلم بن عقیل و هانی بن عروه در كوفه به دستور ابن زیاد.
ـ فرود آمدن كاروان امام در «ابطح» و پیوستن ابن ثبیط بصری و فرزندانش به امام.
ـ فرود آمدن كاروان امام حسین در مكانی به نام «تنعیم» در دو فرسنگی مكه.
ـ فرود آمدن امام در «صِفاح» و دیدار فرزدق شاعر با امام.
ـ فرود آمدن كاروان امام در «وادی العقیق» و پیوستن عون و محمد فرزندان‌حضرت زینب (س) به كاروان امام.
ـ فرود آمدن امام در «وادی الصّفرا».
ـ فرود كاروان امام در «ذات عِرق» و پیوستن گروهی از مسلمانان به امام.
ـ فرود كاروان امام در «حاجِر» در ناحیة «بطن الرمه» و نوشتن نامه‌ای به مسلم بن‌عقیل و شیعیان كوفه و ارسال آن توسط قیس بن مسهر صیداوی.
پانزده ذی حجه 60 ه . ق: فرود كاروان امام در «فَیْدْ».
ـ فرود كاروان امام در «اجفُر».
بیست و دوم ذی حجه 60 ه . ق: شهادت میثم تمار (صحابه امام علی) در كوفه‌توسط ابن زیاد.
ـ ارسال نامه امام به كوفه توسط عبدالله بن یقطر (برادر رضاعی امام).
بیست و ششم ذی حجه 60 ه . ق: ورود كاروان امام به «زروُد»، نزدیكی«خزیمیه».
ـ پیوستن «زهیر بن قین» به امام.
ـ ورود كاروان امام به منطقه «زباله» در نزدیكی كوفه.
ـ رسیدن خبر شهادت مسلم بن عقیل و هانی بن عروه به امام.
ـ ورود كاروان امام به «ثعلبیه» و توقف شبانه در آن‌جا.
ـ ورود كاروان امام به «القاع» ـ
ـ عبور كاروان امام از «درة العقبه» در نزدیكی بیابان‌های كوفه.
ـ ورود به «شراف» و توقف شبانه در آن‌جا.
بیست و هفتم ذی حجه 60 ه . ق: روبه‌رویی كاروان امام با سپاه حر بن یزیدریاحی.
ـ قرار گرفتن كاروان امام در دامنه كوه «ذو حُسَم‌ْ».
ـ جلوگیری حرّ از حركت كاروان امام به سوی كوفه.
ـ حركت كاروان امام به منطقه «البیضه».
بیست و هشتم ذی حجه 60 ه . ق: عبور كاروان امام از «عُذیب‌ِ الهجانات».
ـ رسیدن خبر شهادت عبدالله بن یقطر در كوفه به دست ابن زیاد.
ـ عبور كاروان امام از قادسیه.
ـ فرود كاروان امام در «قصر بنی مُقاتل» و توقف شبانه در آن‌جا.
دوم محرم 61 ه . ق: فرود كاروان امام به كربلا (روز پنجشنبه).
ـ حركت عمر بن سعد با لشكری انبوه به كربلا.
سوم محرم 61 ه . ق: ورود سپاه عمر بن سعد به كربلا.
ششم محرم 61 ه . ق: تجمع بیست هزار سپاهی در سپاه عمر سعد.
ـ رسیدن نامه ابن زیاد به عمر بن سعد مبنی بر بستن راه رودخانه فرات به روی‌كاروان امام.
ـ آمادگی گروهی از قبیله بنی اسد برای پیوستن به امام و حمله چهارصد نفر ازسپاه عمر سعد به آن قبیله و كشتار آنان.
هشتم محرم 61 ه . ق: حركت حضرت عباس با بیست و هشت نفر [یا سی سوار وبیست پیاده با بیست مشك آب] به طرف رود فرات و آوردن آب بعد از درگیری با مأموران‌عمر بن سعد.
ـ ملاقات شبانه امام با عمر سعد.
ـ صدور فرمان جنگ توسط ابن زیاد.
هم محرم 61 ه . ق: حركت لشكر عمر بن سعد به سوی كاروان امام.
ـ مهلت خواستن امام از عمر بن سعد برای یك شب.
ـ آوردن امان‌نامه توسط شمر برای حضرت ابوالفضل و برادرانش و خودداری آنان‌از پذیرفتن امان‌نامه.
ـ آماده‌سازی كاروان امام برای جنگ فردا.
دهم محرم 61 ه . ق: وقوع فاجعة جانسوز كربلا و شهادت امام حسین (ع) و هفتاد و دو تن از یاران وفادارش (جمعه یا شنبه).
ـ غروب دهم محرم: غارت خیام امام و آتش زدن آنها.
ـ اسیر گرفتن بازماندگان كاروان امام.
ـ اسب تاختن بر جسد شهدا.
ـ فرستادن سر شهدا به كوفه.
یازدهم محرم 61 ه . ق: حركت اسرا به سوی كوفه.
دوازدهم محرم 61 ه . ق: ورود كاروان اسرا به كوفه.
ـ سخنرانی حضرت زینب و ام كلثوم و فاطمه در كوچه‌های كوفه.
ـ دفن شهدا در كربلا توسط جمعی از مردم قبیله بنی اسد.
ـ سخنرانی ابن زیاد در مسجد كوفه و اعتراض عبدالله عفیف به ابن زیاد ودستگیری و شهادت عبدالله، به دستور ابن زیاد.
پانزدهم محرم 61 ه . ق: حركت كاروان اسرا از كوفه به شام.
اول صفر 61 ه . ق: ورود كاروان اسیران به شام (بعد از هجده روز).
ـ سخنرانی حضرت زینب (س) در كاخ یزید.
ـ سخنرانی امام سجاد (ع) در مسجد جامع شام.
بیستم صفر 61 ه . ق: ورود جابر بن عبدالله انصاری به كربلا برای زیارت.
ـ ورود كاروان اسیران به كربلا برای زیارت مزار شهدا.
ـ حركت از كربلا به مدینه.
ـ ورود كاروان اسیران به مدینه.
ـ سخنرانی امام سجاد در دروازه مدینه.
ـ ورود به مسجد النبی و زیارت حرم مطهر پیامبر.
پانزدهم رجب 62 ه . ق: وفات حضرت زینب (س).
منازل مسیر كاروان امام از مكه تا كربلا
منزل اول: ابطح
منزل دوم: تنعیم
منزل سوم: صِفاح
منزل چهارم: وادی العقیق
منزل پنجم: وادی الصّفرا
منزل ششم: ذات‌ِ عِرق
منزل هفتم: حاجِر
منزل هشتم: فَید
منزل نهم: اِجفَر
منزل دهم: خُزَیمیّه
منزل یازدهم: شقوق
منزل دوازدهم: زرود
منزل سیزدهم: ثعلبیه
منزل چهاردهم: زباله
منزل پانزدهم: القاع
منزل شانزدهم: عقبه
منزل هفدهم: قرعاء
منزل هجدهم: مغیثه
منزل نوزدهم: شراف
منزل بیستم: ذَوحُسُم
منزل بیست و یكم: البیضه
منزل بیست و دوم: عُذیب الهجانات
منزل بیست و سوم: قصر بنی مقاتل
منزل بیست و چهارم: نینوا
منزل بیست و پنجم: كربلا
نواب راجی
________________________________________
منابع:
1ـ با كاروان امام حسین (ع) از مدینه تا كربلا، بهاء الدین قهرمانی نژاد شائق، انتشارات‌شكوری، قم، 1378 ش.
2ـ پیام‌آور عاشورا، سید عطاءالله مهاجرانی، انتشارات اطلاعات، تهران، چاپ چهارم،1376 ش.
3ـ تحقیق درباره اول اربعین حضرت سید الشهداء، سید محمد علی قاضی طباطبائی،تبریز، چاپ دوم، 1397 ه . ق.
4ـ حماسه‌سازان كربلا، محمد سماوی، ترجمه: عقیقی بخشایشی، دفتر نشر نوید اسلام،قم، 1369 ش.
5ـ خورشید بر نیزه، دكتر نورالله حسین‌خانی، انتشارات مسعی ـ نشر خیرالله، تهران، چاپ‌اول، 1379 ش.
6ـ لهوف، سید بن طاووس، ترجمه: دكتر عقیقی بخشایشی، دفتر نشر نوید اسلام، قم،چاپ چهارم، 1378 ش..
7- راهنماى تبلیغ ؛ از طر یق سایت بنیاد اندیشه اسلامی
