انرژی هسته ای و شیلات

استفاده از دانش هسته‌ای، به ویژه كاربرد اشعه‌های ایكس و گاما در زمینه‌های مختلف دكترین شیلات روزبه‌روز زیاد می‌شود، به طوری كه مواردی مثل استریل‌كردن و سم‌زدایی محصولات دریایی، دستكاری‌های ژنتیكی و پرورش اقتصادی موجودات دریایی و بسیاری از موارد دیگر، بدون استفاده از فناوری‌های هسته‌ای مقرون به صرفه و حتی امكان‌پذیر نیست. كاربرد دانش هسته‌‌ای در فعالیت‌ها و فرآورده‌های شیلاتی، می‌تواند جهش بزرگی در زمینه‌های ارزیابی ذخایر، تولید فرآورده‌های شیلاتی، دستكاری‌های ژنتیكی، پرورش آبزیان دریایی، مدیریت علمی صید شیلاتی، ردیابی موجودات در زنجیره‌های غذایی و بسیاری موارد دیگر را در پی داشته باشد.

برای گسترش دانش هسته‌ای در علوم شیلاتی، بررسی اثرات ذرات و اشعه‌های هسته‌ای در اكوسامانه و موجودات زنده امری لازم به‌نظر می‌رسد، تا حین رشد و توسعه شیلاتی بهترین نحوه به‌كارگیری از دانش هسته‌ای در كنار محیط‌زیست سالم و فرآورده‌های سالم‌تر مهیا شود.

امروزه شیلات در بسیاری از كشورهای جهان به سمت بررسی و آزمایش‌هایی برای استفاده از دانش هسته‌ای در توسعه فعالیت‌ها و تولید فرآورده‌های شیلاتی، دستكاری‌های ژنتیكی، كلونینگ جانداران دریایی و فعالیت‌های مشابه دیگر روی آورده‌اند.

از آنجایی‌كه كشور عزیزمان ایران منابع عظیم شیلاتی دارد و سرانه مصرفی منابع شیلاتی نسبت به سایر كشورها كمتر است( البته از طرف دیگر ذخایر شیلاتی  برخی موارد رو به انزوال می‌رود)امید آن است تا با استفاده از دانش هسته‌ای در زمینه‌های كاربردی مانند ارزیابی ذخایر، تولید فرآورده‌های بازار پسند شیلاتی، افزایش میزان تكثیر و پرورش جانداران دریایی و مقرون به صرفه بودن این تولیدات، ‌ به طوری كه روزی فرآورده‌های شیلاتی به سفره تمام خانواده‌های ایرانی عرضه شود.

تعدادی از كاربرد‌های دانش هسته‌ای در شیلات عبارتند از:

‌تعیین سن ماهیان با استفاده از اتولیت، كاربرد اشعه‌های هسته‌ای در تولید فرآورده‌های شیلاتی ،تولید فرآورده‌های بیولوژیك از آبزیان، مدیریت علمی صید شیلاتی، تبدیل آب شور دریا به آب شیرین، دستكاری‌های ژنتیكی (اصلاح نژاد) آبزیان ، پرورش جلبك، صدف، ماهی، خیاردریایی و میگو درپس‌آب‌های گرم نیروگاه‌های هسته‌ای، نشانه‌گذاری رادیواكتیو (Tagging) جهت ردیابی نحوه تغذیه، رشد و مهاجرت آبزیان، پیشگیری و ضدعفونی آب ورودی و خروجی اینكوباتورهای تكثیرلارو ماهی وهمچنین آب استخرهای پرورش ماهی و میگو.

با راه‌اندازی نیروگاه بوشهر و در دسترس‌بودن اشعه‌های هسته‌ای، می‌توان گامی بلند در زمینه رشد و ترقی محصولات شیلاتی برداشت.

البته چنین حركتی، مستلزم بررسی‌های وسیعی است به این ترتیب كه قبل از آن كه وارد عمل شد با بررسی مطالعات زیست‌محیطی (EIA) از بی‌خطربودن انجام طرح‌های تحقیقاتی مطمئن شده و پس از اطمینان گام‌های بلندی را در این زمینه برداشت.

 پیشنهاداتی كه در این‌باره وجود دارد:

1 - با توجه به این كه نیروگاه بوشهر تنها نیروگاه اتمی خلیج فارس است و مطالعات زیست‌محیطی(EIA) آن مربوط به قبل از انقلاب است و تاریخ مصرف آن گذشته، پیشنهاد می‌شود مؤسسه تحقیقات شیلات این مطالعه را برای حصول اطمینان بی‌خطربودن عملیات اجرایی نیروگاه و ارائه راهكار برای جلوگیری از بروز خطر احتمالی انجام دهد.

2 - پرورش جانداران دریایی نظیر پرورش جلبك در آب خروجی نیروگاه بوشهر كه نیاز به همكاری سازمان انرژی اتمی با مؤسسه تحقیقات شیلات برای بررسی‌ها و تحقیقات بیشتری دارد.

منبع:همشهری آنلاین