تبیان، دستیار زندگی
مرگ اگر مرد است گو نزد من آی تا در آغوشش بگیرم تنگ تنگ من از او عمری ستانم جاودان او زمن دلقی ستاند رنگ رنگ ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

پلی از زندان به قصر

(4)

باغ

همه چیز درباره‌ی مرگ و آخرت

اشعار

و نكاتی خواندی درباره‌ی مرگ

مرگ اگر مرد است گو نزد من آی           تا در آغوشش بگیرم تنگ تنگ

من از او عمری ستانم جاودان           او زمن دلقی ستاند رنگ رنگ

گل دفتر اسرار خداوند گشوده است           صحرا ورق تازه‌ای از پند گشوده است

تقریر ادیبانه برهان معاد است           فصلی که نسیم از پس اسفند گشوده است

زکریا اخلاقی

اگر زرین کلاهی عاقبت مرگ           به تخت ار پادشاهی عاقبت مرگ

گرت نقش سلیمان در نگین است           در آخر خاک راهی عاقبت مرگ

نكات

1- ... مسأله معاد از نظر اهمیت، بعد از مساله توحید، مهمترین مساله دینی و اسلامی است. پیغمبران آمده‌اند تا مردم را به این دو حقیقت مومن و معتقد کنند: یکی به خدا (مبدا) و دیگری به قیامت. (20) آنهایی که استقصاء کرده‌اند مدعی هستند هزار و چهار صد آیه در قرآن راجع به معاد است یعنی در هیچ موضوعی و شاید در مساله توحید هم، این قدر آیه در قرآن نیامده و این قدر تأکید و اصرار نشده که در مسأله معاد هست. (21)

2- ... وقتی من بعض از مسائل را از علامه طباطبایی سؤال می‌کردم، می‌دیدم ایشان به بعضی از آیات قرآن که می‌رسند به اجمال می‌گذرند و حرفی نمی‌زدند می‌گفتند: «حقیقتش این است که من در بعضی از موارد غیر از این که بگویم تسلیم مقاصد قرآن هستم، راه دیگری ندارم.»

یعنی برای خودم مطلب، (بحث راجع به مساله معاد و این چیزها بود) آن قدرها مکشوف نیست و حالتی که برای خودم احساس می‌کنم این است که باید تسلیم مقاصد قرآن باشم.» (22)

3- مرگ، عدم نیست، یک امر وجودی است که قابل چشیدن است، راه انتقال از دنیا به آخرت است. پایان راه نیست، بلکه  به منزله تغییر در حیات و شیوه زندگی است، مانند لباسی که تعویض می‌شود.

4- آمادگی برای مرگ، نشانه اولیای خداست. جایگاه مرگ در زندگی انسان‌ها همچون گردنبند بر روی سینه دختران است و ترس انسان از مرگ مانند ترس راننده‌ای است که یا سوخت ندارد، (کمی توشه) یا کالای ممنوعه حمل می‌کند (گناهکار است) و یا آماده رانندگی نیست، و گرنه ترس چرا؟

5- هر کس از انسان‌ها به نحوی از این جهان رخت برمی‌بندند، بعضی با سخت‌ترین حالات و عده‌ای مثل بو کردن گل.

جاده

6- نترسیدن از مرگ، نشانه صدق و یقین است. وقتی مرگ از راه می‌رسد شوخی‌ها، تعارفات و خیالات می‌گریزند، تنها انسان می‌ماند و اعمال او. در لحظه مرگ، انسان باور می‌کند که متاع دنیا کم است و آخرت بهتر و باقی است.

7- در روایات به کسی که آخرت خویش را فدای دنیا کند مجنون، و به پیروان رهبر فاسد فقیر، و آن کس که دین خود را از دست بدهد، غارت زده گفته شده است.

8- در قرآن مجید 115 مرتبه کلمه «دنیا» بکار رفته و 115 مرتبه کلمه «آخرت» استعمال شده است و این یک تصادف نیست. البته این به معنای آن نیست که اهمیت دنیا و آخرت هر دو یکسان است و دنیا و آخرت با هم منافاتی ندارند، به شرط آنکه انسان به دنبال حسنه و نیکی باشد، فقط باید مراقب باشیم که زینت‌ها و جلوه‌های دنیا، مقدمه غفلت از آخرت است.

9- انسان باید در مسائل دنیا و آخرت فکر کند و برای آخرت خود از همین دنیا چیزی را کسب کند و در مبدا و معاد و اسرار هستی و آفریده‌ها و قوانین حاکم فکر کند و تا آنجا که می‌تواند، مسائل را با تعقل و اندیشه قبول کند هر چند شرط پذیرش مکتب، آگاهی بر همه اسرار نیست.

10- در دعوت مردم به حق، آنان را به مقایسه دنیا و آخرت دعوت کنیم. دنیا و آخرت تفاوت‌هایی دارند، از جمله:

الف- غم و اندوه در دنیا از انسان به دیگران سرایت می‌کند، ولی در آخرت چنین نیست.

ب- در دنیا، انسان می‌تواند با عذر یا کفاره یا دروغ یا حیله یا توبه یا ناله مشکلش را حل کند، اما در آخرت چنین نیست.

ج- تلخی‌های دنیا قابل تخفیف است و  با آن انس گرفتن با آن، از تلخیش کاسته می‌شود، ولی در آخرت چنین نیست.

د- میان پاداش‌های دنیوی و اخروی تفاوت‌ فراوان است. در بهر‌ه‌های دنیوی، تلخی‌هایی نیز وجود دارد، ولی ثواب آخرت، به تمامی نیکی و خیر است و عذاب‌های آخرت، انواع و مراحل متعدد دارد.

11-دادگاه قیامت، گواهان بسیاری دارد:

الف: خداوند، که شاهد بر همه اعمال ماست. «ان الله علی کل شیء شهید» (حج، 17.)

ب: پیامبر اکرم صلی الله علیه واله. «فکیف اذا جئنا من کل امة بشهید و جئنا بک علی هولاء شهیدا»؛ چگونه است حال آنها در آن روز که برای هر امتی گواهی بیاوریم و تو را گواه بر آنها قرار دهیم. (نساء 41).

ج: امامان معصوم علیهم السلام. «و کذلک جعلناکم امة وسطا لتکونوا شهداء علی الناس» (بقره 143.) ما شما را امت میانه قرار دادیم تا گواه بر مردم باشید.

مطابق روایات، مراد از امت امامان معصومند زیرا سایر افراد امت از علم و عصمت لازم برای گواهی در آن روز برخوردار نیستند.

د: فرشتگان. «و جاءت کل نفس معها سائق و شهید» در قیامت همراه هر انسانی دو فرشته می‌آید، یکی او را سوق می‌دهد و یکی شاهد بر اوست. (ق، 21.)

هـ: زمین. «یومئذ تحدث اخبارها» (زلزال، 4.)

در قیامت زمین اخبار خود را بازگو می‌کند

و: وجدان. «اقرا کتابک کفی بنفسک الیوم علیک حسیبا» نامه عملت را بخوان و خود قضاوت کن که با توجه برخورد شود. (اسراء، 14.)

ز: اعضای بدن. «یوم تشهد علیهم السنتهم و ایدیهم و ارجلهم» روز قیامت زبان و دست و پا به سخن آمده و علیه انسان گواهی می‌دهند. (نور، 24.)

ح: زمان. امام سجاد علیه‌السلام در دعای ششم صحیفه می‌فرماید: «هذا یوم حادث جدید و هو علینا شاهد عتید» امروز روز جدیدی است که در قیامت گواه اعمالی است که در آن انجام می‌دهیم.

ط: عمل. «وجدوا ما عملوا حاضرا» در قیامت اعمال انسان تجسم یافته و در برابر او نمودار می‌شوند. (کهف، 48.)


20- معاد، شهید مطهری، ص 13.

21- معاد، شهید مطهری، ص 26.

22- معاد، شهید مطهری، ص 62.

ر.ك: گنجینه‌ی معارف؛ محمد رحمتی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.