ضایعات کبدی چه هستند و چه اثری بر سلامتی می‌گذارند؟

ضایعات کبدی تومورهای غیرمعمولی هستند که ممکن است سرطانی یا غیر سرطانی (خوش‌خیم) باشند. ضایعات خوش‌خیم به دلایل متعددی رخ می‌دهند و معمولاً نگران‌کننده نیستند؛ اما سرطان کبد کمتر شایع ولی خطرناک است.

انواع ضایعات خوش‌خیم کبدی

. همانژیوم کبد، شایع‌ترین ضایعه خوش‌خیم کبد می‌باشد و در ۵ درصد از بزرگسالان وجود دارد. همانژیوم از رگ‌های خونی غیرنرمال تشکیل می‌شود.
. هایپرپلازی ندولار کانونی که اغلب در خانم‌ها به وجود می‌آید و ظاهری اسکار مانند دارد.
. ادنومای کبد که تومور نادر کبد است و در افرادی دیده می‌شود که استروئید مصرف می‌کنند، مثلاً قرص‌های ضدبارداری.
. کیست کبد کیسه‌ای پُر از مایع است که می‌تواند مادرزادی باشد یا بعداً ایجاد شود.

انواع سرطان کبد

ضایعات سرطانی کبد شامل موارد زیر می‌شوند:
. کارسینومای هپاتوسلولار، شایع‌ترین نوع سرطان کبد است و در افرادی ایجاد می‌شود که کبدشان به دلیل هپاتیت ویروسی و الکلیسم آسیب دیده است.
. سرطان متاستازیک کبد زمانی رخ می‌دهد که تومورها از دیگر قسمت‌های بدن به کبد می‌رسند.

علت ضایعات کبدی چیست؟

محققان هنوز نمی‌دانند علت به‌وجودآمدن ضایعات کبدی دقیقاً چیست؛ اما علت‌های احتمالی شامل موارد زیر می‌شوند:
. اسکار (سیروز) ناشی از بیماری مزمن کبد که در افراد مبتلا به هپاتیت B، هپاتیت C و افراد الکلی رخ می‌دهد.
. سیگارکشیدن
. هورمون‌های موجود در قرص‌های ضدبارداری

علائم ضایعات کبدی چیست؟

علائم ضایعات کبدی بستگی به نوع آنها دارد.
. ضایعات خوش‌خیم که معمولاً علامتی ندارد، خصوصاً وقتی کوچک‌اند. در موارد نادر این ضایعات می‌توانند به اندازه کافی بزرگ شوند و به ارگان‌های اطراف فشار وارد کنند. وقتی چنین اتفاقی می‌افتد، ممکن است فرد دچار شکم‌درد شود.
. سرطان کبد در مراحل اولیه علامتی ندارد؛ اما با رشد ضایعه سرطانی، علائم زیر به وجود می‌آیند:
. شکم‌درد
. خستگی
. احساس پُری و سیری بعد از خوردن مقدار کمی غذا
. کاهش اشتها
. برآمدگی در سمت راست بالای شکم که با لمس احساس می‌شود
. زردی پوست و سفیدی چشم‌ها در اثر یرقان

تست‌های تشخیصی

ضایعات کبدی چگونه تشخیص داده می‌شوند؟
با یک تست یا آزمایش نمی‌توان ضایعات کبدی را تشخیص داد. پزشک ممکن است ترکیبی از تست‌های تشخیصی را توصیه کند.
مهم‌ترین تست‌ها:
. تصویربرداری از شکم: مثل سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن و ام‌آرآی
. تومور مارکرها که آزمایش خون هستند و می‌توانند به تشخیص انواعی از ضایعات کبدی کمک کنند
. نمونه‌برداری: روشی تشخیصی که به‌وسیله آن پزشک می‌تواند تکهٔ کوچکی از کبد یا ضایعه کبد را بردارد و زیر میکروسکوپ آن را بررسی کند

کنترل و درمان

ضایعات کبدی چگونه درمان می‌شوند؟

درمان ضایعات کبدی به موارد زیر بستگی دارد:
. ذات ضایعه: آیا سرطانی است یا غیر سرطانی؟
. سایز ضایعه: چقدر بزرگ است؟
. وضعیت کبد: سالم است یا آسیب‌دیده؟

ضایعات خوش‌خیم کبد چگونه درمان می‌شوند؟
. اگر ضایعات خوش‌خیم کبد کوچک باشند و علامتی ایجاد نکنند، درمانی لازم نیست و فقط چکاپ و پیگیری انجام می‌شود.
. اگر ضایعات خوش‌خیم کبد بزرگ باشند و علامت ایجاد کنند، باید با عمل جراحی برداشته شوند.

سرطان کبد چگونه درمان می‌شود؟

سرطان‌های کبد همیشه به درمان نیاز دارند. چند راهکار درمانی وجود دارد. پزشک می‌توانند به بیمار کمک کند تصمیم بگیرند کدام درمان مناسب‌ترین است. درمان سرطان کبد شامل موارد زیر می‌شود:
. ابلاسیون (ابلیشن)، با حرارت یا مواد شیمیایی، ضایعه کبد را تخریب می‌کند. ابلاسیون برای ضایعات کوچک بهتر جواب می‌دهد.
. برداشتن تومور با عمل جراحی که در صورت سالم‌بودن کبد انجام می‌شود.
. پیوند کبد. ممکن است تمام کبد خارج شده و با یک کبد کامل دیگر یا قسمتی از کبدی دیگر جایگزین شود. این کار معمولاً زمانی انجام می‌شود که کبد آسیب دیده است (سیروز).
. شیمی‌درمانی ممکن است مستقیماً در تومور یا به‌صورت خوراکی انجام شود.

پیشگیری

چگونه می‌توان جلوی ضایعات کبدی را گرفت؟
پیشگیری از ضایعات کبدی کار دشواری است اما می‌توانید با راهکارهای زیر احتمال آن را کمتر کنید:
. داشتن یک سبک زندگی سالم که شامل داشتن یک رژیم غذایی متعادل و ورزش کافی و منظم می‌شود.
. عدم مصرف الکل. الکل به سلول‌های کبد آسیب می‌زند و می‌تواند منجر به سیروز شود.
. اجتناب از هپاتیت که با واکسینه شدن، شستن دست‌ها و دوری از رابطه جنسی پُرخطر ممکن است.

پیش‌بینی برای ضایعات خوش‌خیم کبد چیست؟

ضایعات کبد به‌ندرت رشد می‌کنند و منتشر نمی‌شوند. بیشتر این ضایعات به درمان نیازی ندارند.

پیش‌بینی برای سرطان کبد چیست؟

بستگی به نوع سرطان و مدت شروع آن دارد.
. کارسینومای هپاتوسلولار: افرادی که به این نوع سرطان دچار می‌شوند در صورت تشخیص به‌موقع و درمان، خوش‌شانس خواهند بود. این سرطان‌ها اغلب درمان می‌شوند.
. سرطان متاستازیک: این نوع سرطان سخت‌تر درمان می‌شود و درمان قطعی ندارد اما می‌توان علائم را بهتر کرده و روند رشد آن را کُندتر کرد.

ضایعات کبدی چه اثری بر سلامتی می‌گذارند؟

اثر ضایعات کبدی بر سلامتی به موارد زیر بستگی دارد:
. ضایعات خوش‌خیم کبدی معمولاً علامتی ایجاد نمی‌کنند، منتشر نمی‌شوند یا اختلالی در عملکرد کبد به وجود نمی‌آورند.
. سرطان کبد می‌تواند فرد را درگیر بیماری کرده و در استیج‌های بالاتر اذیت‌کننده باشد. این بیماری می‌تواند به‌مرور بدتر شده و به دیگر اندام‌ها منتشر شود. درمان سرطان ممکن است ماه‌ها طول بکشد. طی این مدت ممکن است فرد نتواند به کارش برسد یا از خودش مراقبت کند.
ضایعات کبد، تومورهای غیرمعمول‌اند که علت‌های متعددی دارند. خیلی از این ضایعات به درمان نیازی ندارند و ممکن است حتی ندانید آنها را دارید. اگر فکر می‌کنید ممکن است ضایعاتی در کبد داشته باشید با پزشک مشورت کنید. پزشک می‌تواند تست‌هایی برای بررسی وضعیت کبد شما تجویز کند. اگر این تست‌ها نشان دادند کبد شما ضایعه‌ای دارد، نگران نباشید؛ چون به‌احتمال زیاد خطرناک نیست. تنها درصد کوچکی از این ضایعات بدخیم‌اند.

---