مژده ایدل كه مسیحا نفسی می آید

15 قرن ازعمر توامان  مسیحیت و اسلام می گذرد. و در طی این قرون متمادی پیروان و علماء این ادیان یكدیگر را نقد كرده و یا به نقد یكدیگر پاسخ گفته اند . اسلام با ادیان دیگر اظهار همراهی كرده آنان را جزء ادیان الهی نامید و مقام و مرتبه انسان را گرامی داشت ولی پیروان ادیان ما قبل اسلام همچون یهودیان و نصارا در برابراسلام  موضوع انكار را در پیش گرفتند . این رفتار از یهودیان چندان بعید نبود چرا كه آنان رسالت عیسی  مسیح راعلیرغم اشاره مستقیم تورات به " مسیحا" منكر شده بودند.

چنانكه همین رویه را با اسلام و نبی مكرم اسلام (ص) نیز در پیش گرفتند. ولی قضیه مباهله كه میان جماعتی ازنصرانیان و خاندان پیامبررخ داد راه پیروان مسیح در مخالفت با اسلام را از یهود جدا كرد.

اینك 15 قرن است كه پیروان دو دین الهی به نقد یكدیگر نشسته اند فاصله ها را می بینند و افتراق ها  را می شمارند. آیا گاه آن نیست كه در زمانه ایی كه انسان سر گشته امروز بیش و پیش از هر چیز به راه رستگاری نیاز ، دارد. این دو دین بزرگ دنیا گام در یك راه نهند و فراخوان عمومی به معنویت و اشتراكات دودین را آغاز كنند!. مسیحیان نیز همچون مسلمانان بر پایه های  مسلم یك دین الهی ایستاده اند. به خداوند معتقدند . براینكه خداوند رسولانی را برای هدایت انسان فرو  فرستاده است باور دارند و به فردای این روی زمینی نیز مومنند. آیا این مایه از تشابه برا ی همدلی و همكاری كافی نیست.

كلمه عیسی معرب كلمه عبری ایسوع، ایشوع و یا یسوع اسم  خاص حضرت مسیح است.

" در كتاب ترجمه الاسماء كه از كتب معتبر نصاراست. یشوع به معنی خدای خلاص كننده است )

برخلاف شریعت موسی و همچنین شریعت نبی مكرم اسلام كه هم سیاسی و هم روحانی است اصول دین عیسی مسیح منحصراً روحانی است . عیسی مسیح ، منادی دوستی و ملاطفت در عصری خشن بوده است . ولی " درعین حال وی شخصی شجاع بوده كه در مقابل روحانیت فاسد علناً قیام نموده است. او شخصی بسیار فرو تن بود و در شام آخر پای شاگردان را به دست خویش شستشو داد. عیسی بسیار غیور، مظلوم و حلیم ، با محبت و مطیع خداوند بود"

حال به جاست كه به چهره عیسی در كتاب آسمانی اسلام بنگریم " به گفته آیه قرآنی، رفتاری بسیار نیك  نسبت به مادر خود داشته ، و به مقامی رسیده كه خداوند احدی از پیامبران را درقرآن این چنین وصف نكرده است"

آیه 45 از سوره آل عمران : ( یا مریم ان الله یبشرك بكلمه منه اسمه المسیح عیسی ابن مریم وجیها فی الدنیا و الاخره و من المقربین)

ای مریم: خدا تو را به كلمه ایی كه نامش مسیح ، عیسی بن مریم است بشارت می دهد كه در دنیا و آخرت آبرومند واز مقربان است . البته توصیف حضرت مسیح را تنها در قرآن نباید جست ، منابع روایی ما هم حاوی توصیفاتی از این پیامبر الهی هستند.

" در منابع ، عیسی یكی از 5 پیامبراولوالعزم الهی است . این پیامبران علاوه بر آنكه پرمنزلت ترین پیامبران اند از خصوصیت صبر بیش از دیگران برخوردارند . عیسی در خصوصیاتی چون زهد و ورع  كثرت عبادت درمیان پیامبران الهی مثال زدنی بود. او همچون پیامبران بزرگ الهی حج به جا می آورده است. بسیار روزه می گرفته و بر نماز مداوت داشته است. "

یكی از موارد اختلاف مسیحیان و مسلمانان در باره مسیح ، برسر مسئله صلیب است . مسیحیان معتقدند كه با خیانت " یهودا اسخریوطی" یكی از حواریون  مسیح، یهودیان به كمك سربازان رومی وی را دستگیر و بر صلیب می كشند، به تمسخر ردایی سرخ برتن او كرده ، تاجی از خار بر سرش می نهند ( كنایه از آنكه مسیح را پادشاه یهودیه می خواند ند). مسیحیان به داستان صلیب باوری محكم دارند معتقد كه مسیح خود را قربانی كرد تا گناهان امتش بخشوده گردد.

حال به جاست كه نظراسلام را هم در این باره بدانیم. با توجه به آیات 8 و 157 سوره نساء و آیه 55 سوره آل عمران و با استناد به روایات چند مطلب زیر نتیجه می شود:

1- شخص دیگری به جای وی مصلوب گردید. بر طبق یكی از روایات ، این شخص داوطلب شده بود تا خداوند چهره او را به عیسی شبیه ساخته، خود را فدایی عیسی كند تا در قیامت با عیسی در بهشت باشد( بحارج 14 ص 336)

2- هیچگونه خیانتی از هیچ یك از حواریون صادرنشده و تمامی دارای جلالت مقام بوده اند( بنا به نظرآیت اله طباطبایی صاحب تفسیر المیزان، حواریون انبیاء الهی بودند)(1)

3- عیسی هنوز از دنیا نرفته ( بحارج 14 ص 339 و 14) و در آخر الزمان باز خواهد گشت.

4- عیسی به آسمان عروج كرده است ( بحار ج 42 ص 1-2 وج 14 ص 335...)

عیسی مسیح چون دیگر پیامبران الهی برای اثبات رسالت خود درنظر مردم عامه به اذن خداوند معجزاتی را آشكار نمود كه بعضی از این معجزات در انجیل و قرآن آمده، بعضی تنها در قرآن و بعضی تنها در انجیل بیان شده است. ابتدا به معجزات مشترك در قرآن و انجیل اشاره می كنیم:

الف. معجزه مائده: این معجزه در هر دو كتاب آسمانی آمده ولی كیفیت آن متفاوت است. در اناجیل مرقس 6/33، متی 14/17، لوقا9/12 و یوحنا6/10 این اعجاز بیان شده است كه در اینجا به اختصار به آن اشاره می شود( عیسی بیرون آمده، گروهی بسیار دیده، بر ایشان ترحم فرمود زیرا كه چون گوسفندان بی شبان بودند. و بسیار به ایشان تعلیم دادن گرفت شاگردانش نزد وی آمده گفتند: رخصت ده تا به اراضی و دهات این نواحی رفته نان به جهت خود بخرند كه هیچ خوراكی ندارند. در جواب ایشان گفت: شما ایشان را غذا دهید. وی را گفتند: مگر رفته ، 200 دینار نان بخریم تا اینها را طعام دهیم . بدیشان گفت : چند نان دارید؟ گفتند:  5 نان و دو ماهی ، آنگاه ایشان را فرمود كه همه را دسته دسته بر سفره بنشانید آن 5 نان و دو ماهی را گرفته به سوی آسمان نگریسته و بركت داد و نان را پاره نموده به شاگردان خود سپرد تا پیش آنها بگذارند و آن دو ماهی را بر همه آنها تقسیم نمود. پس جمیعاً خورده و سیر شدند و خورندگان نان قریب 5 هزار مرد بودند."

مائده ایی كه عیسی جماعت كثیری را به آن اطعام كرد در قرآن درسوره مائده آیه 112 تا 114 آمده است. اِذ قالَ الحواریون عیسی ابن مریم هل یستطیع ربك ان ینزل علینا مائده من السماء قال اتقوا الله ان كنتم مومنین. قالوا نرید ان ناكل منها و تطمئن قلوبُنا و نعلم ان قد صدقتنا و نكون علیها من الشاهدین. قال عیسی ابن مریم اللهم ربنا انزل علینا مائده من السماء تكون لنا عیداً لا ولنا و اخرنا وایه منك وارزقنا و انت خیرالرازقین  . قال الله انی منزلها علیكم...

یادآور هنگامیكه حواریین گفتند ای عیسی آیا خدای تو تواند كه برای ما از آسمان مائده فرستد؟ عیسی در جواب گفت اگر ایمان آورده اید از خدا بترسید( و هرگز شك در قدرت خدا یا شك در اجابت دعای پیغمبر خدا مكنید.) حواریون گفتند: می خواهیم از آن مائده آسمانی تناول كنیم تا دلهای ما مطمئن شود و تا به راستی عهدهای تو پی ببریم و بر آن به مشاهده گواه باشیم. عیسی بن مریم گفت بارالها ای پرورگار تو بر ما از آسمان مائده ایی فرست. تا این روز برای ما و كسانیكه پس از ما آیند روز عید مباركی گردد و آیت و حجتی از جانب تو برای ما باشد كه تو بر عالمیان بهترین روزی دهندگانی خدای فرمود من آن مائده را برای شما می فرستم..."

چنانكه ملاحظه می شود تفاوت قرآن با انجیل تنها در آن است كه مائده قرآن،  آسمانی و مائده انجیل، زمینی است.

" در منابع روایی هم ذكر شده است كه سبدهای زرین مشتمل بر نه عدد ماهی و نه قرص نان فرود آمد و با این وجود قریب به 5 هزار تن از آن تناول كردند."( بحار، ج14، صص9 و 148- ج9، ص341. ج10، ص 87.)

و جالب آنجاست كه منابع روایی ما و اناجیل اربعه در شمار كسانیكه از این طعام تناول كردند متفق القول هستند.

ب. شفای بیماران:" آیات بسیاری از كتاب مقدس به این معجزه اختصاص یافته است. شفای بیماران در قالب شفای شخص ابرص، زمین گیر، مفلوج، كور، كرولال( متی 3/3 ، لوقا 4/31، مرقس1/21، یوحنا5/3 ) قرآن كریم به شفای كورمادرزاد و شخص ابرص( پیس) اشاره نموده است. ( آل عمران 49، مائده 110)

تعبیر قرآنی ( استفاده از فعل دال بر استمرار) نشان می دهد كه معجزه شفای بیماران در موارد متعددی از این پیامبر صادر شده است.

ج. زنده كردن مردگان: این معجزه هم در كتاب مقدس و هم در قرآن كریم ذكر شده است(متی 9/18، لوقا7/12، یوحنا11/11) قرآن كریم . آل عمران49، مائده 110)

د. راه رفتن بر روی آب: این معجزه در انجیل( متی 14/25) و در روایتی از اهل بیت نقل شده است(بحار ، ج 13، ص 254)

چهار مورد ذكر شده مشتركات كتاب انجیل و قرآن كریم است. ولی " معجزاتی كه كتاب مقدس به عیسی نسبت داده و منابع ما ذكری از آن به میان نیاورده اند عبارتند از : خشكانیدن درخت انجیر( متی 21/9) معجزه پرداخت پول خرید به باجگیران( متی 17/27) صید كثیر ماهی(لوقا5/4، یوحنا631)، خارج كردن دیو از دیوانگان ( متی 8/28، مرقس 1/23) آرام كردن طوفان (متی 8/23، مرقس 4/37) .

معجزه تبدیل آب به شراب را هم كتاب مقدس از معجزات عیسوی شمرده است. عیسی (ع) در مجلس عروسی خمره های آب را به شراب تبدیل نموده و قدرت خود را به حاضران نشان داده است. (یوحنا2/1) لكن روایات كثیری در منابع ما شراب را رأس گناهان و از بزرگترین كبایر دانسته و چنین گفته اند كه در شریعت تمامی پیامبران حكم به تحریم خمر وجود داشته است( كافی ، ج1، ص 148)

آنچه در پی می آید معجزاتی است كه تنها درقرآن ذكر شده و هیچیك از اناجیل اربعه به آن اشاره نكرده اند. الف. تكلم در گاهواره: شاید علت عدم اعتراف نصارا به این معجزه این است كه در ضمن تكلم مطالبی دال بر عبودیت عیسی نسبت به خداوند بیان شده كه نمی توانند به آن ملتزم شوند. ( مریم/30)

ب. مسخ: قرآن كریم از لعنت شدن بنی اسرائیل بر لسان داود و عیسی سخن گفته ( مائده 78،) و در بعضی از روایات ما لعنت را به مسخ تفسیر كرده اند. هنگام نزول مائده خداوند فرموده بود كه هر كس به آن كفر ورزد او را عذابی سخت خواهد نمود و پس از نافرمانی آنان گروهی از بنی اسرائیل( به شكل حیوان) مسخ گردیدند.

ج. خلقت پرنده: در دو موضع از قرآن كریم به این معجزه اشاره شده است و جهت دفع توهم این مطلب كه خلقت پرنده دال بر خدایی عیسی است عبارت  باذن الله  پس از عبارت " خلقت طیر" اضافه شده است. ( آل عمران ، 49 مائده)

د. اخبار از امور غیبی: به گفته قرآن كریم عیسی مردم را از آنچه در منازل ذخیره كرده و آنچه را در آینده خواهند خورد خبر می داده است( آل عمران ، 49)

آنچه یاد شد تصویر عیسی مسیح(ع) در قرآن و انجیل بود. در آیات و روایات اسلام حضرت مسیح همواره با عبارت عیسی بن مریم نامیده شده و یا طرف خطاب خداوند قرار گرفته است. به جاست به حضرت مریم كه در هر دو دین اسلام و مسیحیت مقامی والا دارد بپردازیم.

در آموزه های مسلمین مریم در كنار سه بانوی بزرگ : آسیه، خدیجه و فاطمه زهرا( س) به عنوان چهاربانوی بزرگ دنیا شناخته شده اند. " مریم كبرا در منابع ما زنی نیست كه تنها به جهت انتساب عیسی به وی محترم شمرده شود. او دختری است كه در خانواده نبوت از "عمران" نبی و زنی به نام" حنه" به دنیا آمد.

مریم تحت تعلیمات زكریای نبی قرار گرفت و به واسطه نذر مادر تمامی اوقات خود را در عبادت خداوند سپری ساخت. مریم به روایت قرآن زن برگزیده زمان خویش است.سوره آل عمران آیه 42: یا مریم ان الله اصطفكِ و طهركِ و اصطفكِ علی نساء العالمین."ای مریم همانا خداوند ترا برگزیده و پاكیزه گردانید و بر زنان جهانیان برتری بخشید. او زنی معصوم و از گناه پاك و پیراسته بوده است. هرگاه زكریای پیامبر به محراب عبادت مریم داخل می شد، رزق الهی را در نزد وی مشاهده می نمود. مریم (س) چون فاطمه زهرا(س) هم صحبت ملائكه بوده و به لقب محدثه مفتخر گشته است و هیچ گاه زوجی اختیار نكرده است.

چهره مریم در میان فرق مختلف مسیحی متفاوت است. ولی در كتاب مقدس تنها نشان بزرگی مریم همان زادن مسیح است و تنها فرقه كاتولیك بر این عقیده اند كه مریم تا پایان عمر باكره زیسته است. عیسی و مریم برگزیدگان خداوند برای هدایت خلقند، و دو دین اسلام و مسیحیت هر دو بر بزرگی این بزرگواران معتقدند اگر چه اختلافاتی میان آنان است.

میلاد رسول مهر و پاكی را به هموطنان مسیحی تبریك می گوئیم.

پی نوشت :

1- ترجمه و تفسیر المیزان ج 3 ص 320