تعزیه حضرت امیر (ع) در شب نوزدهم ماه رمضان

/ رمضان در فرهنگ مردم /

شب نوزدهم ماه رمضان، شب قدر و ضربت خوردن حضرت امیر المومنان علی (ع) است. یکی از سنت ها و مراسم هایی که در این ایام در شهرها و روستاهای ایران مشاهده می شود، برپایی تعزیه است. آنچه می آید بخشی از مطلب "تعزیه در کازرون" از کتاب "رمضان در فرهنگ مردم" احمد وکیلیان است.

به این مناسبت در شهر کازرون فارس مجالس قرائت قرآن را با پارچه های مشکی سیاهپوش می کنند و بعد از پایان شب بیست و سوم پارچه ها را بر می دارند. در این شب ابن ملجم مرادی لعین را لعن می کنند و قاری ها بعد از قرائت و تلاوت جزو نوزدهم قرآن مجید و دعاهای وارده، مراسم الغوث و اعمال شب قدر را به جا می آورند و به همین جهت این شب را علاوه بر "شو قدر" و "شو ضربت خوردن" ، "شو الغوث" هم می گویند. اهالی کازرون در این شب برای اموات خود خرما و پشمک و "زلیبی" و کلوچه و شربت خیرات می کنند.

در شب نوزدهم نوحه و تعزیه و مصیبت ها همه راجع به ضربت خوردن حضرت علی (ع) است و تعزیه میان جمعیت حلقه بسته و نشسته گرفته می شود.

اینک مجلس تعزیه در شب نوزدهم در کازرون فارس؛ ابتدا یکی از نوحه خوان ها پیش تعزیه را می خواند:

پیش تعزیه:

کس دیده در ایام که یک روبه پیری               در بیشه شیران کند آهنگ دلیری

این هم عجب آمد که به محراب عبادت             شمشیر زند عبد ذلیلی به امیری

هر روز بدی روزه و شبها به عبادت            افطار علی بود به یک قرص شعیری

در خانه او بود ز اوضاع جهانی                  جلد غنم و یک طبق و کهنه حصیری

در دهر به سر برد به یک کهنه لباسی           در جنگ نپوشید نه قاقم، نه حریری

هنگام سخاوت دو هزار اشتر با بار              در راه خدا داد به یک مرد فقیری

شاهی که خدا گفت به قرآن صفتش را            در آیه "مسکین یتیما و اسیری"

پس از خواندن پیش تعزیه مجلس تعزیه آغاز می شود:

- علی (ع) برای نماز صبح به مسجد رفته به بالین ابن ملجم که در زیر منبر دمر خوابیده می رود.

علی (ع ):

انبیا بر پشت خوابند اولیا بر دست راست                 خواب شیطانی بود ای ملحد این خفتن خطاست

نیست مخفی از من آن قصدی که داری بهر من          ظاهر است آن آلت ظلمی که در زیر عباست

کس نجوید خصمی آل عبا ای بی حیا                      جز خدا ناترس مردودی که از نسل زناست

با ولی نعمت به پاداش محبت این کنند؟                    آنچه می خواهی بکن شاهد نبی، حاکم خداست

در این موقع علی (ع) به نماز می ایستد و ابن ملجم شمشیر به دست به طرف امام می رود:

جبرئیل خطاب به ابن ملجم می گوید :

سنگ این دم ای لعین از کین به جام جم مزن             تیغ بر فرق علی آن مفخر عالم مزن

چون قمر فرق علی ای ابن ملجم شق مکن                آسمان بر هم مدر عرش اله بر هم مزن

دست از این رفتار بد بردار و عالم را مسوز            آتش اندر خرمن جان بنی آدم مزن

علی (ع) رکعت اول نماز را به جا آورده و به رکوع و سجود می رود و تا سر از سجده برمی دارد شمشیر ابن ملجم بر فرقش فرود می آید. در این موقع از همه طرف صدای اذان بلند می شود...

علی (ع): انا لله و انا الیه راجعون. و سیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم

جبرئیل: ابن ملجم ای هواداران، سر حیدر درید            کاسه فرق علی داماد پیغمبر درید

جبریل گوید: ملائکان مقرب، سیاهپوش شوید              ز بعد مرگ علی جمله در خروش شوید

امام را به خانه برده بستری می کنند و در اینجا مجلس شب نوزدهم تمام می شود.

منبع : خبرگزاری مهر