روند رشد علمی کشور پس از انقلاب
رشد 40 ساله سواد عمومی در ایران
در آخرین رده‌بندی میزان توسعه‌یافتگی کشورهای جهان که در سال 2018 اعلام شد، ایران بالاترین رشد توسعه انسانی در 4 دهه اخیر را در جهان کسب کرد. شاخص توسعه‌یافتگی کشور ما ۰.۷۹۸ واحد و متوسط امید به زندگی افراد ۷۳.۴ سال، اعلام شده است.
در آخرین رده‌بندی میزان توسعه‌یافتگی کشورهای جهان که در سال 2018 اعلام شد، ایران بالاترین رشد توسعه انسانی در 4 دهه اخیر را در جهان کسب کرد. شاخص توسعه‌یافتگی کشور ما ۰.۷۹۸ واحد و متوسط امید به زندگی افراد ۷۳.۴ سال، اعلام شده است.
یکی از تغییرات حائز اهمیت پس از انقلاب اسلامی، افزایش نرخ باسوادی در میان اقشار مختلف جامعه، گذر از مرحله نیمه بی‌سواد و ورود به مرحله باسواد است که تاکنون روند رو به رشدی را طی کرده.
ارتقای 17 پله‌ای رتبه کیفیت تولید مقالات علمی و تخصصی کشور که از رتبه 39 در سال 2011 به رتبه 21 در سال 2016 نشانگر افزایش کیفیت و اثربخشی بیش از پیش این مقالات است.
روند رو به رشد باسوادی در ایران
در زمان پهلوی، باوجود اینکه حکومت ژست مدرنیزاسیون و جهانی شدن به خود گرفته بود ولی نیمی از افراد جامعه سواد خواندن و نوشتن نداشتند و این مسئله در میان زنان وضعیت وخیم‌تری داشت چرا که بیش از دو سوم این قشر بی‌سواد بودند. اما با پیروزی انقلاب اسلامی این روند تغییر یافت و با راه‌اندازی نهضت سوادآموزی و نهادهای مردمی، سواد عموم مردم وضعیت مطلوبی به خود گرفت تاجایی که با نگاهی به سال‌های گذشته، می‌توان این روند صعودی را مشاهده کرد.
نرخ سواد در مناطق شهری و روستایی
رشد سواد زنان نسبت به مردان، پس از انقلاب اسلامی شتاب چشم‌گیری به خود گرفت، به نحوی كه نرخ سواد زنان و مردان که در سال 1355 تنها 35.1 درصد بود، در سال 1395 به 84.2 درصد رسید و همین روند زمینه‌ساز مشارکت و حضور زنان در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شد. باید توجه داشت که حضور فعال بانوان در جامعه، یکی از شاخص‌ها و نشانه‌های توسعه یافتگی محسوب است.وضعیت رشد تحصیلی پس از انقلاب اسلامی
انقلاب اسلامی دستاوردهای فراوانی در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه نخبه‌پروری و استعدادیابی داشته است. به‌طوری که پیش از انقلاب اسلامی، 40 درصد دانشجویان ایرانی در خارج از کشور تحصیل می‌کردند، اما در سال 97 فقط 1 درصد آن‌ها برای تحصیل به خارج از کشور میروند، بنابراین میزان مهاجرت تحصیلی کاهش چشم‌گیری داشته که نشان از رشد و توسعه علمی و کاهش سطح وابستگی به دیگر کشورها دارد. ایران طبق گزارش مشترک سازمان ملل و OECD، از نظر شاخص نسبت تعداد مهاجران تحصیل کرده به کل تحصیل کردگان داخل کشور، در گروه کمتر از 2 درصد قرار دارد.
ارتقای 17 پله‌ای رتبه کیفیت تولید مقالات علمی و تخصصی کشور که از رتبه 39 در سال 2011 به رتبه 21 در سال 2016 نشانگر افزایش کیفیت و اثربخشی بیش از پیش این مقالات است.
البته قابل ذکر است که توانمندسازی زنان از طریق ارتقای سطح علمی و مهارت‌های شغلی، مسئله بسیار مهمی در جهت توسعه پایدار است. همچنین افزایش نسبت زنان شاغلِ دارای تحصیلات عالی، برای مشارکت آن‌ها در مشاغل تخصصی، علمی و مدیریتی تاثیرات مثبتی در توسعه کشور خواهد گذاشت، از این رو انتظار می‌رود که دولت و مسئولین مربوطه با توجهی بیش از پیش به حوزه‌های مختلف آموزشی، زمینه آموزش فراگیر و استعدادیابی را ایجاد کنند تا در آینده شاهد رشد و توسعه بیش از پیش کشورمان باشیم.
پی‌نوشت:
1- بررسی روند تحولات 40 ساله اشتغال در ایران، سازمان آمار ایران
