عوارض بی خوابی در مشاغل حساس
عوارض خطرناک ناشی از بی خوابی محدود به حوادث رانندگی یا سایر حوادث نمی شود و برای همه وجود دارد، اما آثار آن در برخی مشاغل مانند رانندگان بیشتر به چشم می آید. از جمله مشاغلی که مطالعات زیادی در مورد تأثیر کم خوابی بر آن انجام شده، مشاغل حوزه پزشکی و پرستاری است.
دستیاران پزشکی (پزشکانی هستند که در حال گذراندن دوره تخصص هستند) به غیر از فعالیت‌های روزانه در بیمارستان، معمولاً کشیک‌های سنگینی هم در طول شب دارند. این مسئله سبب شده که ساعات کاری دستیاران، از بیشترین ساعات کار در بین مشاغل در جهان باشد، یعنی اغلب آنها بالای 80 ساعت در هفته کار می کنند و اگر این زمان به 100 تا 120 ساعت هم برسد، اصلاً جای تعجب ندارد.
با توجه به اینکه سلامت فکری و جسمی دستیاران به طور مستقیم با سلامت بیماران در ارتباط است، مطالعات متعددی در زمینه تأثیر کار زیاد و کم خوابی دستیاران، بر کارایی آنها انجام شده است. در تمام این مطالعات، ارتباط کار زیاد دستیاران با مشکلات عصبی از قبیل افسردگی، اضطراب و عصبانیت به اثبات رسیده است. حتی بررسی‌های پژوهشگران دانشگاه هاروارد نشان داده است که ساعات کاری زیاد، خطر فرو رفتن سوزن آلوده در انگشت دستیاران را افزایش می دهد و احتمال تصادفات رانندگی را نیز در آنها دو برابر می کند. ولی از همه مهم تر، تأثیر این مسئله بر خطاهای پزشکی است.
سالانه فقط در آمریکا 98 هزار نفر در اثر خطاهای پزشکی جان خود را از دست می دهند و خستگی پزشکان یکی از عوامل اصلی بروز این خطاهای پزشکی است.
به عنوان مثال مطالعه‌ای بر روی دستیاران جراحی در آمریکا نشان داده است که به دنبال یک شب بی خوابی در کشیک، آنها در نحوه انجام لاپاراسکوپی (نوعی جراحی کوچک که در آن با ایجاد برشی ظریف بر روی بدن، دوربین کوچکی وارد بدن می شود و پزشک از طریق آن داخل بدن را مورد بررسی قرار می دهد) دو برابر بیشتر مرتکب خطا می شوند.
مطالعه‌ای بر روی پرستاران در آمریکا هم نشان داده است که احتمال خطای پرستاران، مثل دادن داروی اشتباه یا دوز اشتباه دارو، در کشیک‌هایی که بیش از 5/12 ساعت طول می کشد، 3 برابر بیشتر می شود. چنین مطالعاتی باعث شد که اتحادیه اروپا حداکثر ساعت کاری دستیاران و پزشکان را به 56 ساعت در هفته کاهش دهد و البته قرار است این میزان در سال 2009 به 48 ساعت در هفته کاهش یابد.
کار، کار و باز هم...
افرادی که بیش از حد معمول کار می کنند، معمولاً دو دسته هستند: آنهایی که به کار و پول آن نیاز دارند و آنهایی که حرص پول می زنند. البته در این بین افرادی هم هستند که خودشان دلشان می خواهد زیادی کار کنند.
در واقع این افراد کم هم نیستند و تعداد آنها آن قدر زیاد شده که در واژگان جدید جایی هم برای خود دست و پا کرده‌اند: Workaholics. این واژه در واقع چیزی شبیه واژه Alcoholic است و هر دو معنای مشابهی دارند: معتاد به کار و معتاد به الکل.
در حال حاضر تخمین زده می شود که در آمریکا 12 میلیون معتاد به کار وجود دارد.
صِرف انتخاب این کلمه نشان از پیامدهای واقعه دارد. کسی که به چیزی معتاد می شود، تعادل را از دست می دهد و بدون اینکه خودش متوجه باشد، از استراحت و فعالیت‌های دیگرش می زند تا به اعتیادش برسد، در حالی که کنار گذاشتن سایر فعالیت‌ها و تفریحات، اثر خود را بر روی او به جا می گذارد.
علاوه بر این، خلاقیت و نوآوری هم به شدت تحت تأثیر خستگی قرار می گیرد. خستگی همچنین باعث اختلال حافظه می شود و توانایی تمرکز و پیگیری کارها را کاهش می دهد. البته عوارض خستگی همیشه به خود فرد محدود نمی شود و می تواند اطرافیان را نیز متأثر کند. به‌عنوان مثال، عدم توانایی در کنترل رفتار و جلوگیری از رفتارهای نامناسب یکی از اولین آثار خستگی است.
توانایی ارتباط مؤثر با دیگران هم در اثر خستگی کاهش می یابد. مطالعه جدیدی که توسط محققان دانشگاه مریلند آمریکا انجام شده، نشان می دهد که کار زیاد، زندگی خانوادگی را تحلیل می برد.
این تحقیق نشان داد که ساعت کاری زیاد باعث تداخل کار و زندگی خانوادگی می‌شود که این مسئله، خود افسردگی و سایر مشکلات ناشی از استرس را به دنبال دارد.
به همه این عوارض منفی، تأثیر کار زیاد را بر بیماری‌های قلبی و نیز تشدید بیماری‌های فعلی فرد مانند آسم و بیماری‌های گوارشی را نیز اضافه کنید. همچنین مطالعاتی که بر روی بیش از 55 هزار نفر از ساكنان كالیفرنیا انجام شده است، نشان داده افرادی كه 40 ساعت در هفته كار می كنند، 14 درصد بیشتر احتمال دارد كه فشار خونشان نسبت به افرادی كه 11 تا 19 ساعت در هفته كار می كنند، افزایش پیدا كند. در مورد افرادی هم كه 41 تا 50 ساعت در هفته كار می كنند، احتمال ابتلا به فشارخون بالا 17 درصد بیشتر است.
کار زیاد حتی در مواردی باعث مرگ افراد هم شده است. از مهم ترین این موارد می توان به مرگ"چن یی نی" کارگردان 59 ساله چینی در اثر خونریزی گوارشی در سر صحنه فیلم برداری فیلم "آرایشگر" و نیز مرگ"وانگ جون یائو" رئیس گروه جون‌یائو اشاره کرد. وی اولین شرکت هواپیمایی خصوصی را در چین دائر کرد، ولی در سن 38 سالگی در اثر سرطان دستگاه گوارش جان خود را از دست داد.
دکتر محمدعلی شهاب‌الدین
*مطالب مرتبط:
کم خوابی شدید منجر به افزایش وزن می شود
عوامل ابتلا به بی خوابی کدامند؟
