پایتخت سینمایی كشور را دریابیم
در آستانه‌ی روز ملی سینما
الكتریكی‌ها لاله‌زار را كشتند
پایتخت سینمایی كشور را دریابیم
بیش از 15 سینمای خیابانی لاله زار، تنها سینماهای "رودكی"، "سارا" و "نادر" فعالیتشان را ادامه می‌دهند كه با توجه به اظهار نظر صاحبان این سینماها تا پایان امسال تنها سینمای "سارا" باقی خواهد ماند.
به گزارش خبرنگار سینمایی ایسنا، لاله زار كه بیش از 80 سال پایتخت سینما و نمایش ایران بوده وآخرین دستاوردهای سینما، تئاتر و موسیقی عامه پسند كشور در آن عرضه شده است، الان تبدیل به خیابانی با انبوهی از فروشگا‌های وسایل الكتریكی در سینماهای مخروبه با درهای بسته شده است كه دیگر هیچ نشانی از آن شكوه و عظمت گذشته به چشم نمی‌خورد.
در مطلبی كه به نقل از مرحوم جعفر شهری مورخ تهران در كتاب سال مجله فیلم از میرزا ابراهیم خان صحاف باشی به عنوان اولین سازنده سینما درلاله زار آمده است: «میرزا ابراهیم خان در لاله زار به عرضه اشیا آنتیك وزینتی پرداخت كه از اروپا و ژاپن وارد می‌كرد. او درخرداد 1276 با اجازه مظفر الدین شاه برای سفر به دور دنیا ایران را ترك كرد كه پس از دو سال از اختراع سینما درتماشاخانه‌ای در لندن با سینما آشنا می‌شود. او یك پروژكتور و مقداری فیلم كه گفته می‌شود كمدی و فانتزی بودند را می‌خرد و با خود به تهران می‌آورد و در حیاط پشتی مغازه‌اش نخستین سالن سینما در ایران را احداث می‌كند كه البته جنبه عمومی نداشته است. اما اولین سینمای عمومی درابتدای خیابان لاله زار (محل فعلی سینما تابان) توسط روسی خان به نام سینما فاروس افتتاح شد. سال 1292 سینمای "گراند هتل" در محل فعلی تئاتر "دهقان" در لاله زار افتتاح می‌شود در سال 1303 علی وكیلی دومین سینمای منظم و مرتب تهران به نام "گراند سینما" را درمحل فعلی تماشاخانه تهران درلاله زار دایر می‌كند كه این سالن اولین سینمایی بود كه به طور مرتب به نمایش فیلم می‌پرداخت و با توجه به اقبال این سینما در ادامه در اردیبهشت 1307 سینما صنعتی آغاز به كارمی‌كند كه برای اولین بار زنان هم می‌توانستد از برنامه‌های سینما استفاده كنند كه این سینما در مهر ماه همان سال دچار حریق شد و اولین آتش سوزی سینما در ایران را رقم زد.
روند سالن سازی درلاله زار ادامه داشت كه دردهه 40 به اوج خود رسید كه كریستال، متروپل، ركس و ایران از سالن‌های درجه یك محسوب می‌شوند و البرز، نادر، نیوز، شهرزاد، اطلس، فردوس، متروپل، مشعل، تابان، مرجان و ونوس سینماهای درجه 2 و 3 بودند و مجموعا 15 سینما در لاله زار مشغول فعالیت بودند. سینما ركس با داشتن 1250 صندلی بهترین و بزرگترین سینمای لاله زار در طول دو دهه 40 و 50 محسوب می‌شد و كریستال، متروپل وایران سینماهای مهم دیگر بودند.
در بین سال‌های دهه 50 تاكنون دیگر هیچ سالنی در لاله زار ساخته نشده و روند تعطیلی آنها از اوایل دهه 60 آغاز شد. و اواخر دهه 70 به اوج خود رسید كه در حال حاضر از آن تعداد فقط 3 سالن فعال باقی مانده است.»
محمد بهبهانی مالك سینما رودكی (متروپل) یكی از معدود سینماهای فعال لاله زار است كه در سال 1329 با نمایش فیلم "بن هور" پدرش این سینما را راه اندازی كرده است، به ایسنا می‌گوید: لاله زار زمانی كه بافت فرهنگی‌اش را از دست داد و به دست الكتریكی‌ها افتاد، مرد و من كه از بچگی با پدرم به این خیابان می‌آمدم و بهترین لحظات را می‌گذراندم به عشق آن روزها در كار فرهنگی ماندم و سینما را نزدیك به 60 سال با چنگ و دندان و ضرر و زیان باز نگاه داشتم، اما دیگر بریده‌ام و در آینده‌ای نزدیك شاهد بسته شدن این سینما خواهیم بود و سینما متروپل سابق هم به سینماهای تعطیل لاله زار اضافه می‌شود. در واقع الان اگر مسافر كشی كنم، درآمدم از سینماداری بیشتر است.
وی مهمترین مشكل را متوجه شهرداری دانست و معتقد است: شهرداری با توجه به اینكه شعار حمایت و سالن‌سازی می‌دهد، اما كوچكترین كمكش كه می‌تواند حذف عوارض بلیط باشد، را انجام نمی‌دهد. سالن‌دار برای نمایش فیلم باید از شهرداری بلیط بخرد و برای فیلم‌های ایرانی 5 درصد و فیلم‌های خارجی 25 درصد پول نقد به شهرداری بدهد كه بارها از طریق انجمن سینماداران و اداره كل نظارت خواهان حذف این هزینه شدیم، اما كوچكترین اتفاقی نیفتاده است.
وی با اشاره به وضعیت سینماهای تعطیل لاله زار آن را هم متوجه شهرداری دانست و گفت: ساخت این سینماها متعلق به 40 و 50 سال پیش است، ولی كاربرد فرهنگی دارند و عوارض زیاد شهرداری باعث شده صاحبان سینماها نتوانند سالن‌هایشان را از حالت كنونی خارج كنند.
بهبهانی دیگر معضل موجود را تعرفه‌های آب و برق سینما دانست و به ایسنا گفت: درآمد سینما فرهنگی است ولی مخارج آن تجاری وتعرفه‌های آب و برق ما همه آزاد حساب می‌شود. وزارت ارشاد 3 سال پیش بخش فرهنگی را از دادن مالیات معاف كرد كه كار بسیار خوبی بود اما مخارج ما به صورت اقتصادی حساب می‌شود.
این سینما دار به بیمه تامین اجتماعی اشاره كرد و گفت: هزینه‌ها بیمه هم كمر سالن دار رامی‌شكند، درخواست كردیم روی سینما كد فرهنگی بگذارند و حداقل 5 كارگر سینما را تحت پوشش قرار بدهند.
وی تقاضا كرد: به سینماهایی كه در معرض تعطیلی هستند سوبسیدی تعلق گیرد تا بتوانند به حیاتشان ادامه دهند.
بهبهانی مشتری‌های سینماییش را خریداران وسایل برقی عنوان كرد و اظهار داشت: دیگر در این خیابان خانواده و مشتری برای سینما نمی‌آید و كسانی كه برای خرید وسایل برقی می‌آیند وكارشان قدری معطلی دارد برای گذراندن وقت به سینما می آیند.
وی از حمایت‌های موسسه سینما شهرتقدیر كرد و گفت: اگر حمایت این موسسه نبود،سینمای ما 4 سال پیش تعطیل شده بود.
به گزارش ایسنا، سینما نادر دیگر سالن فعال در لاله زار درانتهای كوچه باربد فیلم خون بازی را در حال اكران دارد محمد تكمیل نژاد مدیراین سینما تمایلی به حرف زدن درباره تاریخچه و صنعت سینماییش ندارد، اما گفته می‌شود، این سینما به موسسه "كیهان" كه در پشت سینما قرار دارد فروخته شده و تا پایان امسال تعطیل خواهد شد.
سینما سارا (ونوس) در ابتدای خیابان لاله زار كه روزانه سه فیلم از فیلم‌های اكران 2 و آنهایی كه پروانه نمایششان تمدید شده است را با بلیط 800 تومانی پشت سرهم نمایش می‌دهد، نسبت به دو سینمایی دیگر فعال در لاله زار از رونق بهتری برخورداری است.
روح الله صبر مدیر این سینما معتقد است: بیشتر كسانی كه به این سینما می‌آیند هدفشان وقت گذرانی و سرد یا گرم شدن است و خود فیلم برایشان اهمیت ندارد درواقع مشتری اول ما مشتری آخری است كه از سینما بیرون می‌آید.
وی افزود: سینمای ما حدود سه سال است كه حالت فستیوال دارد و حدود 60 فیلم از چند دفتر سینمایی می‌گیریم و 30 درصد به آنها می‌دهیم كه بیشتر فیلم‌هایی است كه در انبارشان نگاه می‌دارند و روزی سه فیلم پشت سر هم نشان می‌دهیم كه این برنامه به صورت ماهانه ادامه دارد.
صبری افتتاح سینما سارا را مربوط به سال 42 و نمایش فیلم "چهار راه حوادث" دانست و به ایسنا گفت: مالك سینما مرحوم مرتضی مقدسی بود، كه بعد از ایشان آقای منوچهر صادق پور به عنوان وارث مالك سینما شدند كه ایشان چند سالی است كه به فكر بستن این سینما هستند، اما هر بارمن به دلیل علاقه زیادی كه به سینما دارم از ایشان خواهش كرده‌ام كه بگذارند چراغ سینما روشن باشد.
وی ادامه داد: زمانی مردم برای تفریح و رفع خستگی به لاله زار می‌آمدند، ولی الان باید مواظب چرخی‌ها باشند تا با آنها برخورد نكنند. چند تا لامپ فروش لاله زار را به این روز انداختند و سینما را در آن كشتند و هیچكس هم به دادش نمی‌رسد.
صبری گفت: زمانی برای دیدن فیلم تا جلوی میدان توپخانه صف می‌بستن، اما مدت‌هاست كه دیگر خبری از آن روزها نیست.
وی با یاد اوری روزهای رونق لاله زار ادامه داد: الان وقتی جمعه‌ها می‌خواهم به سینما بیایم، سالهاست كه از خیابان سعدی می‌آیم تا چشم به تعطیلی این خیابان نیفتد، چون دیدن این صحنه آزارم می‌دهد و تمام وجودم را غم می‌گیرد.
منبع : ایسنا
مطالب مرتبط :
