وظیفه‏اى بر دوش ما در عصر غیبت

«ابراز ارادت‏» به ساحت قدسى حضرت مهدى علیه‏السلام، از مهمترین وظایفى است كه منتظران آن امام عزیز در عصر غیبت دارند. این مهم مفهومى است كه مى‏تواند مصادیق مختلفى داشته باشد مانند دادن صدقه به قصد سلامتى آن امام همام، هدیه كردن ثواب اعمال واجب یا مستحب به آن حضرت و مواردى از این قبیل .

تردیدى نیست كه این ابراز ارادت، گذرگاهى جهت ازدیاد معرفت و محبت نسبت ‏به آن عزیز غایب از نظر است و معرفت و محبت، معبرى است تا به آن امام بزرگوار تقرب بیشترى حاصل كنیم. این نوشتار را به دو مصداق موضوع یاد شده اختصاص داده‏ایم:

دادن صدقه به قصد سلامتى امام عصر علیه‏السلام، از جمله تكالیفى است كه منتظران آن امام بزرگوار در عصر غیبت ‏بر عهده دارند. بدون شك آن حضرت بى‏نیاز از آن است كه منتظران، براى سلامتى‏اش صدقه بدهند، ولى همان طور كه گفته شد، ابراز ارادت به آن بزرگوار و اعلام تبعیت از آن حضرت نشانه‏ها و علائمى دارد كه از آن جمله مى‏توان علاقه به سلامتى حضرتش را عنوان نمود . و این كار  - همان طور كه در زندگى شخصى خودمان با دادن صدقه تامین مى‏شود - نسبت‏ به آن امام بزرگوار هم سارى و جارى است. مضافا این كه بنا به روایتى از رسول اكرم صلی الله علیه و آله:

هیچ بنده‏اى ایمان نیاورد مگر آن كه من نزد او از خودش محبوبتر باشم، و خاندانم از خاندانش نزد او محبوبتر باشند و عترت من نزد او از عترت خودش محبوبتر باشند و ذات من از ذات خودش نزد او محبوبتر باشد. (1)

با این حساب، اگر براى سلامتى خود، یا خانواده خودمان صدقه مى‏دهیم، این كار براى كسى كه از ما و خاندانمان عزیزتر است اولى مى‏باشد؛ و چه كسى در این خصوص عزیزتر و شایسته‏تر از حضرت مهدى علیه‏السلام؟ بر همین اساس است كه مرحوم «سیدبن طاووس‏» به فرزندش چنین سفارش مى‏كند:

«... پس در پیروى و وفادارى ... نسبت ‏به آن حضرت به گونه‏اى باش كه خداوند و رسول او و پدران آن حضرت و خود او از تو مى‏خواهند و حوائج آن بزرگوار را بر خواسته‏هاى خود مقدم بدار، هنگامى كه نمازهاى حاجت را به جاى مى‏آورى، صدقه دادن از سوى آن جناب را پیش از صدقه دادن از سوى خودت و عزیزانت قرار بده ... .» (2)

چه نیكوست منتظران امام عصر علیه‏السلام، روزانه به قصد سلامتى آن امام همام مبلغى به نیازمندان صدقه بدهند .

بدیهى است آن حضرت را به این صدقات نیازى نیست، ولى همان طور كه گفته شد این كار ابراز ارادت به ساحت قدسى آن امام شریف و گذرگاهى است تا كسب محبت و تقرب به آن بزرگوار حاصل آید. مضافا این كه بر حسب روایات متعدد، اعمال ما هر از چند گاه خدمت ‏حضرتش عرضه مى‏شود و چون آن بزرگوار، این مقدار وفادارى را از ناحیه منتظرانش مشاهده كنند، خرسند مى‏گردند و كدام توفیق براى منتظران از این بالاتر كه لبخند رضایت و خرسندى بر لبان امام خود - كه جان عالمیان فدایش باد - بنشانند؟ و اگر ما عملا خواستار سلامتى حضرتش باشیم و در این راه از بذل مال دریغ نكنیم، آیا آن منبع فیض، سلامتى ما را از خداوند نخواهد خواست؟

هدیه دادن ثواب اعمال مستحب به آن امام شریف از دیگر مصادیق ابراز ارادت به آن حضرت است. در زندگى روزمره هدیه و چشم‏روشنى گذرگاهى براى اعلام دوستى و نیز رفع كدورتهاست . روایات فراوانى از پیامبر اكرم صلى‏الله علیه و آله، در این خصوص وارد شده است. به دو روایت ‏بسنده مى‏كنیم:

به یكدیگر هدیه بدهید تا رشته محبتتان استوار شود؛ زیرا هدیه محبت را بیفزاید و كینه و كدورت را از میان ببرد. (3)

همچنین آن بزرگوار فرمود:

هیچ كس نباید هدیه برادرش را رد كند، اگر توانست آن را عوض دهد. (4)

هدیه كردن ثواب و پاداش اعمال پسندیده به امام عصر علیه‏السلام، از زیباترین و مستقیم‏ترین راه‌هایى است كه بیانگر ابراز محبت و وفادارى به آن حضرت است و همان طور كه در بحث صدقه به قصد سلامتى آن امام همام گفته شد؛ آن بزرگوار را به این هدایا نیازى نیست، بلكه ما به ابراز مودت و دوستى نسبت ‏به آن حضرت نیازمندیم و براى رسیدن به این مطلوب، كدام راه مستقیم‏تر از هدیه كردن پاداش اعمال نیكو به آن امام عزیز؟

مرحوم «صدرالاسلام همدانى‏» در كتاب «تكالیف الانام فى غیبة الامام‏» یا «پیوند معنوى با ساحت قدس مهدوى‏» مى‏نویسد:

از جمله تكالیف بندگان در عصر غیبت امام عصر علیه‏السلام، هدیه كردن ثواب طاعات و عبادات اعم از واجب و مستحب به آن حضرت و پدران بزرگوار ایشان است؛ زیرا این كار باعث قبولى عبادات و ازدیاد طاعات زیاد بنده خواهد شد .

و در ادامه و به نقل از «سیدبن طاووس‏» روایتى را چنین مى‏آورد:

كسى كه ثواب نماز خود را - چه واجب و چه مستحب - براى رسول خدا صلى‏الله علیه ‏و آله، امیرمؤمنان و اوصیاى گرامى او قرار بدهد، خداوند ثواب نمازش را چند برابر مى‏كند ... و پیش از جدا شدن روح از بدنش به او مى‏گویند: اى فلان! دلت ‏خوش و چشمت روشن باد بدانچه خداوند متعال براى تو مهیا كرده است ... . (5)

هدیه كردن پاداش اعمال به امام عصر علیه‏السلام، منحصر به ثواب نماز نیست، ثواب و پاداش هر گونه اعمال خیر را مى‏توان مشمول این نكته قرار داد. چنانكه مرحوم «سید محمدتقى موسوى اصفهانى‏» ، قرائت قرآن و غیره را مشمول این نكته دانسته است . (6)

همچنین مرحوم طبرسى در «النجم الثاقب‏» حج كردن به نیابت از سوى آن حضرت را عنوان نموده و این كار را از قدیم در میان شیعیان امرى مرسوم دانسته است. (7)

هدیه نمودن پاداش اعمال نیك به ساحت قدسى حضرت مهدى علیه‏السلام، امر پیچیده‏اى نیست و به مقدمات عریض و طویلى نیاز ندارد، همین كه انسان نیت كند ثواب این عمل نیك هدیه‏اى براى امام عصر علیه‏السلام باشد، كفایت مى‏كند. چنانكه راوى از امام سؤال كرد چگونه نماز خود را هدیه كند؟ امام جواب داد: ثواب نماز خود را براى پیامبر صلى‏الله علیه ‏و آله، و یا هر كدام از ائمه علیهم‏السلام، نیت مى‏كند و پس از سلام نماز بگوید: اللهم انت السلام و منك السلام یا ذاالجلال و الاكرام، صلى الله على محمد و آل محمد» . اینها ركعاتى بود هدیه به بنده‏ات محمد بن عبدالله ... .» (8)

طبیعى است كه این هدیه مى‏تواند به هر كدام از معصومین دیگر از جمله حضرت مهدى علیه‏السلام، تعلق بگیرد. از اینها بگذریم هدیه دادن پاداش اعمال نیك به حضرت ولى‏عصر علیه‏السلام، همان طور كه گفته شد موجب قبولى و ازدیاد پاداش اعمال مى‏گردد و در حقیقت این كار مهر تضمینى است ‏بر قبولى عمل به شرط برخوردارى از سایر شرایط .

چه نیكو و پسندیده است كه منتظران در غیبت امام خود، به آن حضرت ارادت ورزند و با دادن صدقه به قصد سلامتى آن حضرت و نیز اهداى پاداش اعمال پسندیده - چه واجب و چه مستحب - به آن عزیز غایب از نظر اعلام محبت كنند .

پى‏نوشت‌ها:

1 . سیدمحمدتقى اصفهانى، مكیال المكارم، ترجمه، ج‏2، ص‏297 .

2 . همان، ص‏288/ النجم‏الثاقب، ترجمه، ص‏773 .

3 . نهج‏الفصاحه، سخن 1189 .

4 . همان، سخن 2536 .

5 . صدرالاسلام همدانى، پیوند معنوى با ساحت قدس مهدوى، ص‏225 .

6 . سید محمدتقى اصفهانى، در دوران غیبت امام مهدى علیه‏السلام چه كنیم؟، ص‏11 .

7 . النجم‏الثاقب، ترجمه، ص‏774 .

8 . مهر محبوب، سید حسین حسینى، ص‏86 .

منبع:

ماهنامه موعود جوان، شماره 11 ، ابوالفضل علیدوست ابرقویى .