وقتی نمی‌توان فایلی را پاک كرد!

پاك‌كردن یكی از آسانترین كارهای كامپیوتری است. سازندگان سیستم‌عامل، برای این‌كه پیش از پاك‌كردن چیزی به كاربر فرصت فكركردن بدهند، یك پیام هشدار در سیستم‌عامل تعبیه می‌كنند. در نتیجه، اگر كاربر دستور پاك‌كردن یك فایل نادرست را صادر كرده باشد، سیستم‌عامل یك فرصت برای كاربر فراهم می‌كند.

با وجود این، گاهی همین دستور ساده مسئله‌ساز می‌شود و برای حذف‌كردن بعضی از فایل‌ها با دشواری مواجه می‌شویم. علت‌های فراوانی برای این مسئله وجود دارد، اما همة آنها در یك چیز مشترك هستند: وقتی چیزی در برابر دستور حذف‌كردن كاربر مقاومت می‌كند، به تدریج كاربر را خسته و عصبی می‌كند.

وضعیت درست

برنامه‌ای كه در حال كار با آن هستید ممكن است پیش از پاك‌كردن یك فایل، یك پیام هشدار به شما بدهد، و از شما بخواهد كه پیش از اجرای این عمل، تأیید كنید كه واقعاً خواهان حذف آن فایل هستید. پس از تأیید شما، آن فایل وارد سطل زباله (Recycle Bin) می‌شود.

یك نماد سطل زباله بر روی میزكار (Desktop) وجود دارد كه موقتاً فایل‌های حذف‌شده را در خود جای می‌دهد. Recycle Bin به این دلیل حضور دارد كه فرصتی برای تفكر داشته باشید، تا اگر از حذف یك فایل پشیمان شده باشید، بتوانید آن فایل را از زباله‌دانی بازیابی كنید. فایل‌های ذخیره‌شده در Recycle Bin، بسته به اندازة سطل زباله، مدتی در آنجا می‌مانند.(به طور پیش‌فرض، ویندوز اندازه Recycle Bin را 10 درصد ظرفیت كل دیسك سخت تعیین می‌كند).

اما توجه داشته باشید كه Recycle Bin در بعضی از موقعیت‌ها حضور ندارد. به عنوان مثال، اگر یك فایل ذخیره‌شده در یك یا درایو USB را حذف كنید، آن فایل وارد Recycle Bin نمی‌شود. درایوهای شبكه نیز همینطور، كه آنها هم حاوی Recycle Bin نیستند؛ معمولاً، یك فایل ذخیره‌شده در یك درایو شبكه بلافاصله حذف می‌شود. اما با توجه به این كه از درایوهای شبكه معمولاً بک آپ گرفته می‌شود، احتمالاً یك نسخه از فایل حذف‌شده در سرور پشتیبان وجود دارد كه می‌توانید آن را در صورت نیاز بازیابی كنید.

دوباره آزمایش كنید

سعی می‌كنید كه یك فایل را حذف كنید، اما یك پیام هشدار به شما می‌گوید كه آن فایل را نمی‌توان حذف کرد. وقتی چنین وضعیتی رخ می‌دهد، مرحله اول آن است كه مشخص كنید كه آیا آن فایل به وسیلة یك برنامه دیگر در حال استفاده هست یا نه. به عنوان مثال، اگر بخواهید كه فایلی را حذف كنید كه در برنامة Word باز شده است، ابتدا باید به برنامه Word بروید، و آن فایل را در داخل Word ببندید. وقتی این فایل را در Word بستید، باید بتوانید آن را بدون مسئله‌ای حذف كنید.

در اكثر موارد، ویندوز اكس‌پی نام برنامه‌ای را كه در حال استفاده از فایل است به شما می‌گوید. در نتیجه، بستن آن فایل و سپس حذف آن بسیار آسان می‌شود. از طریق آیكن یا پسوند فایل نیز می‌توانید رد پای برنامه‌ای را كه در حال استفاده از آن فایل است پیدا كنید. به عنوان مثال، اگر پسوند یك فایل، «.PDF»باشد، می‌دانید كه یك فایل Adobe Acrobat است كه با استفاده از برنامه Adobe Acrobat یا Adobe Acrobat Reader به نمایش در می‌آید.

گاهی، حتی بستن یك برنامة كاربردی استفاده‌كننده یك فایل نیز كافی نیست. این وضعیت به دلیل مشکل دار‌ بودن آن برنامه رخ می‌دهد و حتی چنین برنامه‌ای پس از بسته‌شدن نیز اجازه حذف‌شدن فایل را فراهم نمی‌كند. در پاره‌ای از موارد، ممكن است یك برنامه بسته به نظر بیاید (چون شما از برنامه خارج شده‌اید)، اما باز هم در حال كار باشد.

به عنوان مثال، وقتی از بعضی از برنامه‌های كاربردی خارج می‌شوید، به طور كامل بسته نمی‌شوند و در حال اجرا باقی می‌مانند. این برنامه‌ها ممكن است به صورت یك آیكن كوچك در System Tray (ناحیه‌ای در ویندوز در بخش پایین–راست صفحه كه در آن تعدادی آیكن كوچك مشاهده می‌كنید) ظاهر شوند. اگر حدس می‌زنید كه علت مسئله همین باشد، آیكن برنامه را در System Tray بیابید و آن را ببندید. برای اكثر برنامه‌ها، كلیك–راست‌كردن روی آیكن System Tray، سبب بازشدن یك منوی كوچك حاوی فرمان Exit یا Close می‌شود. روی فرمان مناسب كلیك كنید و سپس فایل مسئله‌دار را حذف كنید.

اگر برنامه كاربردی استفاده‌كننده از فایلی كه می‌خواهید حذف شود بسته باشد، و در System Tray نیز آیكنی نداشته باشد و نتوانید آن فایل را حذف كنید، ممكن است با برنامه‌ای برخورد كرده باشید كه ضعف برنامه‌نویسی دارد و حتی پس از خروج از برنامه به طریق عادی، فایل‌های مورد استفادة خود را آزاد نمی‌كند.

برای بستن این نوع برنامه، كلید تركیبی CTRL+ALT+DELETE را برای باز‌كردن Windows Task Manager بزنید. به صفحة Processes بروید و فهرست برنامه‌ها و پراسس‌های در حال اجرا در سیستم خود را بررسی كنید. محتویات این فهرست معمولاً نام‌های برنامه‌های مختوم به پسوند «.EXE» یا نام‌های فایل مختوم به «.DLL» هستند. در نتیجه، اصطلاحات موجود در آن ممكن است كمی پیچیده و رمزی به نظر بیایند. معمولاً، نام فایل قابل اجرای یك برنامه كاربردی، همسان با نام آن برنامه كاربردی است: به عنوان مثال، Excel.exe، نام فایل قابل اجرای برنامة Excel است. در فهرست جستجو كنید، نام فایل قابل اجرای برنامة كاربردی مسئله‌دار را پیدا كنید، و روی دكمه End Process كلیك كنید تا بسته شود.

اگر نام فایل قابل اجرای برنامه واضح نباشد، به فلدری که آن برنامه را آنجا نصب کرده‌اید مراجعه نمایید. در حالت پیش فرض برنامه در Local Disk C و Program Files نصب می‌شود. در Program Filesدر فهرست فلدرها جستجو كنید و فلدر حاوی برنامة را بیابید.در داخل فلدر مربوطه نام‌های فایل مختوم به بسط «.EXE» را جستجو كنید، یكی از آنها باید فایل اصلی قابل اجرای برنامه باشد، كه با دانستن نام آن، می‌توانید آن را در صفحة Processes در Windows Task Manager ببندید.

راه حل دیگر اینکه پس از بستن برنامه یا فایل، یک بار سیستم را ریست نمایید. احتمال دارد با اینکار منابعی که فایل مورد نظر از آنها استفاده می‌کرد آزاد گردند.

اگر همه این كارها توفیقی در پی نداشتند، ناتوانی در حذف یك فایل می‌تواند نشانة خرابی در سیستم فایل باشد. به این معنی كه ناحیه‌ای از دیسك سخت كه آن فایل در آن ذخیره شده است خراب شده است.

برای این كه ویندوز را به یافتن و تصحیح خطاهای سیستم فایل وادار كنید، روی Start، All Programs، Accessories، System Tools، و Disk Defragmenter كلیك كنید. روی دكمه Analyze در پنجرة Disk Defragmenter كلیك كنید. ویندوز، دیسك سخت را از لحاظ خطاهای سیستم فایل بررسی خواهد كرد و اگر خطایی بیابد در صورت امكان آن را تصحیح خواهد كرد. حال، حذف فایل را امتحان كنید.

اگر پس از این تعمیر نرم‌افزاری، باز هم نتوانستید فایل مسئله‌دار را حذف كنید، ممكن است دیسك سخت شما عیوبی جدی پیدا كرده باشد. از فایل‌های مهم خود پشتیبان‌گیری و دیسك سخت را به برای بررسی نزد متخصص ببرید.

برای حفاظت از خودتان

فایلی را در یكی از پوشه‌های سیستمی ویندوز خود حذف می‌كنید، اما هر وقت این پوشه را كه حاوی این فایل بوده است باز می‌كنید، دوباره آن فایل را می‌بینید، چه خبر است؟

ویندوز اكس‌پی برای جلوگیری از این كه كاربران به طور تصادفی ویندوز خود را خراب نكنند، خصوصیتی به نام Windows File Protection دارد كه به طور پیش‌فرض فعال است. اگر فایلی را حذف كنید كه ویندوز آن‌را مهم می‌داند، آن فایل به طور خودكار در مكان درست خود از یك فلدر مخفی حاوی فایل‌های مهم و حساس كه ویندوز در دیسك سخت شما نگه می‌دارد بازیابی می‌شود.

اگر سعی كنید كه فایلی را كه در یكی از پوشه‌های سیستمی ویندوز قرار دارد حذف كنید، احتمالاً قادر به اجرای این كار نخواهید بود، مگر این كهWindows File Protection را غیرفعال كنید و غیرفعال‌كردن Windows File Protection به اصلاح بخشی از یك فایل DLL نیاز دارد.

اگر دلیل موجهی برای این كار ندارید، بهتر است دست به Windows File Protection نزنید، زیرا برای حفاظت از داده‌های شما كار می‌كند. فقط كاربران پیشرفته‌ای كه تجربه كافی در تنظیم‌های سیستمی دارند می‌توانند Windows File Protection را غیرفعال و فایل‌های ذخیره‌شده در پوشه‌های سیستمی ویندوز را حذف كنند.

ممکن است به جز فایل‌های سیستمی، برخی از ویروس‌ها نیز فایل‌هایی را در این فلدر ایجاد کنند که حذف کامل آنها تنها با از بین بردن ویروس امکان پذیر است.

منبع: مجله ریزپردازنده