«وقتی می‌فهمن چی می‌گم، كه مردم...»
یادی از حـسین پـناهی در سومین سال درگذشت
حسین پناهی می‌گفت «به زودی همه در زیر خاك خواهیم خفت، خاكی كه به هم مجال ندادیم تا دمی در آن بیاساییم.»
سه سال از درگذشت حسین پناهی، هنرمندی كه از جنس كودكی بود، می‌گذرد. همو كه گویی برای زندگی در دنیای پر شر و شور كنونی ساخته نشده بود و در شعرهایش كه آنها را به «دل‌واره» تشبیه می‌كرد، می‌گفت: «مردم وقتی می‌فهمن چی می‌گم، كه من مردم».
حسین پناهی، هنرمند ایران زمین در سال 1335 در روستای دژ‌كوهه استان كهكیلویه و بویراحمد چشم به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی را در همان روستا گذارند و برای ورود به دبیرستان راهی بهبهان شد، سپس به تحصیل در مدرسه‌ی آیت‌الله گلپایگانی در قم پرداخت. پناهی دوره‌ی چهار ساله‌ی هنرجویی خود را نیز در مدرسه‌ی آناهیتا گذارند و پس از آن فعالیت هنری خود را آغاز كرد. او در سال 1365 در فیلم «گال» - ساخته‌ی ابوالفضل جلیلی - حضور یافت و در همین سال‌ها در آثار دیگری چون «نارونی»، «تیرباران»، «در مسیر تندباد» و «گذرگاه» نیز بازی كرد. در همین سال‌ها پناهی در مجموعه‌ی تلویزیونی «محله‌ی بهداشت» كه نخستین طنز متفاوت بعد از انقلاب بود، بازی كرد.
در سال 1367 نیز با بازی در فیلم «هی جو» فراز مهمی از زندگی حرفه‌یی خود را آغاز كرد. این اثر در واقع هجویه‌ای بر جامعه‌ی آن روز ایران و تمایلات غرب‌گرایانه به وجود آمده در سال‌های پایان جنگ بود و پناهی نقش جوانی روستایی را ایفا می‌كرد كه با ابراز تمایل اغراق‌آمیز به مظاهر زندگی غربی، موقعیت‌های هجوآمیزی را می‌آفرینند. این شخصیت به پایه‌ای برای نقش‌هایی تبدیل شد كه او در بقیه‌ی دوران فعالیت حرفه‌ای خود ایفاگر آنها بود.
او در سال 1368 چند نمایشنامه‌ی تلویزیونی نوشت كه در شبكه‌ی اول سیما به شكل تله‌تئاتر تهیه شد. مشهورترین این نمایشنامه‌ها «دو مرغابی در مه» نام داشت كه در واقع به نوعی زندگینامه‌ی شخصی خود پناهی بود و از آن پس پناهی در بیشتر نقش‌ها به سنتی كه با این اثر بنیان گذاشته بود، یعنی به نمایش گذاشتن زندگی شخصی‌اش، وفادار ماند.
در سال 1369 با این نگاه تازه به نقش‌آفرینی در فیلم «سایه‌ی خیال» مسعود جعفری‌جوزانی پرداخت كه فیلمنامه‌ی آن بر اساس زندگی واقعی پناهی نوشته شده بود. او در این فیلم با بازی جذابش، در مرز خیال و واقعیت حركت كرد و با خلق شخصیتی خیالی به نام «غلومی» كه در واقع نیمه‌ی دیگر شخصیت خودش بود، نمایشی از دنیای درونی خود به بینندگان ارایه كرد. او با بازی در این نقش توانست برنده‌ی دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول در نهمین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم فجر شود.
پناهی در فیلم‌های دیگری چون «اوینار»،«مرد ناتمام»،«هنرپیشه» و «روز واقعه» نیز ایفای نقش كرد كه در مجموعه به 18 فیلم می‌رسد.
او در اواخر دهه‌ی 70 به تئاتر زنده روی آورد كه نمایش «چیزی شبیه زندگی» به كارگردانی او در تئاتر شهر با استقبال خوبی از سوی تماشاگران مواجه شد.
پناهی در تلویزیون هم در مجموعه‌های ماندگاری چون «گرگ‌ها»، «رعنا»، «روزی‌روزگاری»، «امام علی(ع)»، «آژانس دوستی» و «دزدان مادربزرگ» بازی كرد.
او شعر هم می‌گفت كه تا به حال كتاب‌های اشعار او به نام‌های «گلدان و آفتاب»، «پیامبر بی‌كتاب»،«دو مرغابی در مه»، «دل شیر»، «من و نازی» چاپ شده است. هم‌چنین چند كاست از دكلمه اشعار خودش را هم به بازار فرستاد. طی سال گذشته نیز موسسه فرهنگی با یاد او با نام «هات پلات»، از سوی خانواده حسین پناهی، برای نشر آثار این هنرمند و هم‌چنین فعالیت در زمینه‌های چاپ و نشر کتاب، تولید فیلم کوتاه، بلند و سینمایی و تئاتر تشكیل شده است.
وی در روزهای پایانی زندگی خود مشغول تمرین نمایشی با گروهی از دانشجویان برای اجرا در تالار مولوی بود؛ این تئاتر، اثر خودش بود و گروه نمایشی او «هات كلات» نام داشت كه كلمه‌ای لری به معنای در هم‌ریختگی ناشی از خودرایی است.
سرانجام پناهی در چهاردهم مرداد ماه سال 83 به دیار باقی شتافت، جسد او در خانه‌ی شخصی‌اش در حالی كه سه روز از مرگش گذشته بود، پیدا شد و به خاك سپرده شد.
رسول نجفیان در مراسم خاكسپاری حسین پناهی گفت:«كودك بود و كودكی را دوست داشت چون از حضرت مسیح(ع) آموخته بود كودك بمانید تا رستگار شوید. او كودك بود كه مدام بهانه می‌گرفت، چون معتقد بود به اشتباه می‌رویم و متاسفانه خلوص گذشته را از دست داده‌ایم.»
نجفیان هم‌چنین گفته بود«در تلویزیون به او اجازه كار نداند و می‌گفتند كه او نمی‌داند چگونه باید كار كرد؛ در حالی كه تمام هنرمندان دنیا باید از حسین پناهی بیاموزند. وقتی این همه سرمایه‌گذاری برای سریال‌های بی‌ارزش تلویزیونی انجام می‌شود ،چرا برای ساختن سریال‌هایی كه پناهی به آنها علاقه‌مند بود، سرمایه‌گذاری نشد.»
وی، حسین پناهی را شاعری بزرگ ومنحصر به فرد توصیف كرده و گفت«اشعار او در ایهام ، كنایه واشاره نظیر ندارد و این موضوع روزی بر همگان ثابت خواهد شد. »
اصغر همت هم در یادمان حسین پناهی با این اعتقاد كه«او، مثل هیچ كس نبود» گفت: هیچ كس هم مثل او نیست و نخواهد شد؛ چرا كه او خودش بود.
*یادش گرامی ـ روحش شاد*
منبع : ایسنا
مطالب مرتبط :
