چرا فست ‌فود این ‌قدر مغضوب است؟

خیلی از كارشناسان بهداشت و سلامت در سراسر دنیا به مقابله با فست ‌فود برخاسته‌اند و دعاوی حقوقی زیادی صورت می ‌گیرد كه یك طرف آن صاحبان صنایع فست ‌فود قرار دارند. اما چرا فست ‌فود این ‌قدر مغضوب است؟

این سوال، جواب‌های زیادی می ‌تواند داشته باشد.

برای حفظ و نگهداری دراز ‌مدت غذاهای حاضری و خوش‌طعم كردن آنها، از افزودنی‌های متعددی استفاده می ‌شود. این افزودنی‌ها به همراه دیگر فرآیندهایی كه روی غذا انجام می‌ شود، موجب از دست رفتن بخش زیادی از ارزش غذایی فست ‌فود می شود. از طرف دیگر، كارشناسان معتقدند كه گسترش فست‌ فود یعنی گسترش چاقی. چاقی هم یعنی افزایش بیماری‌های قلبی‌-عروقی، دیابت،‌ ‌سرطان روده، سرطان معده،‌ ‌سرطان سینه، آرتروز، فشار خون بالا، نازایی و ... .

چندی پیش محققان آمریكایی هشدار دادند كه سكونت در نزدیكی رستوران‌های فست فود برابر است با كوتاهی عمر. این محققان كه پژوهش خود را در شهر شیكاگو متمركز كرده بودند، پس از انجام یك سری مطالعات روی شیوه ی تغذیه ی مردم این شهر‌ ‌دریافتند، شهروندانی كه در نزدیكی رستوران‌های فست‌ ‌فود زندگی می ‌كنند و كمتر به خواربار فروشی‌ها و سوپر ماركت‌های حاوی مواد غذایی متنوع دسترسی دارند، عمرشان كوتاه‌تر می ‌شود و اغلب دچار مرگ‌ ‌زود هنگام می‌ گردند. این گزارش نشان داد كه این افراد بیشتر در اثر ابتلاء به بیماری‌هایی چون دیابت، سرطان و‌ ‌بیماری‌های قلبی جان خود را از دست می ‌دهند. افرادی كه در نزدیكی این قبیل رستوران‌ها‌ ‌زندگی می‌ كنند، بیشتر از دیگران با مشكل چاقی، اضافه وزن و افزایش فشار خون مواجه هستند.

به عبارت دیگر، هر چه تنوع غذایی افراد یك جامعه كمتر شود، دسترسی به مواد غذایی گوناگون مورد نیاز بدن هم كمتر می ‌شود و احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن و نیز مرگ ‌و‌ میر زودرس در میان مردم آن جامعه به دلیل داشتن رژیم غذایی نامطلوب، افزایش پیدا می‌ كند.

كارشناسان حوزه ی سلامت، دلایل متعدد دیگری نیز برای وحشت از فست ‌فود دارند:

1) بیشتر غذاهای حاضر در منوی این رستوران‌ها از نظر محتوای كالری، چربی، قند و نمك بسیار بالاتر از حد استاندارد و بهداشتی است. به عبارت دیگر، اكثر این غذاها برای سلامت انسان مضر است، او را چاق می ‌كند، و شانس ابتلاء به دیابت و حمله قلبی را به شدت افزایش می ‌دهد.

2) بیشتر غذاهایی كه در این رستوران‌ها عرضه می ‌شود، به شكل سرخ ‌شده است و بدتر از آن، اینكه برای سرخ ‌كردن این غذاها از روغن‌های نباتی جامد استفاده می ‌كنند. درصد اسیدهای چرب اشباع و ایزومرهای ترانس در این روغن‌ها بالاست. كارشناسان به اسیدهای چرب ترانس می‌ گویند چربی قاتل (Killer Fat). این چربی، همان چربی‌ای است كه در دیواره ی سرخرگ‌ها رسوب كرده و آنها را مسدود می ‌كند.

3) وعده‌های غذایی فست‌ فود از نظر اندازه می ‌تواند بسیار بزرگ ‌تر از یك وعده ی غذای خانگی باشد. به علاوه، انرژی موجود در آن، بسیار بیشتر از یك وعده غذای خانگی در همان حجم است.

4) نوع تبلیغات و بازاریابی آنها فریبنده است و كودكان را دچار عادات غذایی ناسالم می ‌كند. استفاده ی زیاد از طعم‌ دهنده‌ها، روغن‌های اشباع، مواد قندی و نمك، طعم خوشمزه‌ای به این نوع غذاها می ‌دهد و ذائقه ی بچه‌ها و حتی بزرگسالان را گمراه می كند و آنها را به سمت مصرف هر چه بیشتر سوق می ‌دهد.

5) بسته ‌بندی‌های فست ‌فود متعدد است و می‌ تواند، از حیث بازیافت برای محیط زیست زیان‌آور باشد.

6) گسترش فست ‌فود، فراگیری و تنوع غذاهای بومی را كم می‌ كند. به عبارت دیگر، باعث می ‌شود افراد غذاهای سنتی خودشان را فراموش كنند. غذاهای سنتی بخشی از فرهنگ یك ملت است.

7) مصرف گسترده ی فست ‌فود سبب می ‌شود، میزها و سفره‌های غذا در خانواده‌ها به فراموشی سپرده شود و فرصت دور هم جمع‌‌ شدن از خانواده‌ها گرفته ‌شود.

8) بسیاری از رستوران‌های فست‌ فود به شكل زنجیره‌ای اداره می ‌شوند. این امر می‌ تواند فرصت اشتغال را از كاسبان و فروشندگان خرده‌پا بگیرد.

9) در بسیاری از رستوران‌های فست فود با توجه به ازدحام مشتری و تعدد سفارش‌ها، نظافت به شكل تمام و كمال رعایت نمی ‌شود.

بررسی 1000 شعبه از 10 تا از بهترین رستوران‌های زنجیره‌ای فست‌ فود در 38 ایالت آمریكا نشان داد كه تنها تعداد كمی از آنها نظافت را در حد مطلوب رعایت می‌كنند. در بیش از 60 درصد این رستوران‌ها، كاركنان پیش از آغاز به كار، دست‌های خود را نمی شستند و از دستكش استفاده نمی‌ كردند.

ادامه دارد...

دکتر رضا کیا سالار- مهرنوش پاک اندام