تبیان، دستیار زندگی

تهیه شناساگر تشخیص زعفران تقلبی، دستاورد برتر دوره دوم فرزانگان 3

امروزه زعفران به عنوان یکی از رنگ دهنده و طعم دهنده های طبیعی و کاربردی در مصارف خوراکی استفاده می گردد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : نسرین صادقی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
سیزدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید.

در این دوره از جشنواره از 20 استان کشور در سه بخش به تفکیک، 350 گروه در بخش غرفه های نمایشگاهی، 650 گروه در بخش سمینارهای علمی و 750 گروه در بخش مسابقات دانش آموزی از مدارس و پژوهش سراهای دانش آموزی سراسر کشور انتخاب شده اند و به جشنواره کشوری دعوت شده اند.
که تعداد 53 گروه در بخش سمینارهای علمی مقام برتر را کسب نمودند.
بر آن شدیم تا با معرفی پروژه های گروه های برتر علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم.

مقطع: دوره دوم متوسطه
موضوع: تهیه شناساگر تشخیص زعفران تقلبی
نام مدرسه: فرزانگان 3
نام استاد: خانم نسیبه السادات میرباقر
دانش آموزان: فاطمه فلاح، الهه قهاری
تهیه شناساگر تشخیص زعفران تقلبی، دستاورد برتر دوره دوم فرزانگان 3

مقدمه :
امروزه زعفران به عنوان یکی از رنگ دهنده و طعم دهنده های طبیعی و کاربردی در مصارف خوراکی استفاده می گردد. همچنین خواص درمانی و دارویی آن و استفاده از آن در مصارف آرایشی باعث شده که مردم نام طلای سرخ را روی این گیاه زراعی بگذارند.

مهم ترین خواص گزارش شده زعفران از قدیم تا تحقیقات جدید امروز شامل آثار ضددرد، ضدافسردگی، ضدسرطان، مقوی قلب، کاهش دهنده کلسترول خون، کاهش دهنده پرفشاری خون، مقوی اعصاب، مسکن، مقوی معده است.

تفاوتی که زعفران با دیگر گیاهان دارد، این است که چون سفت و سخت نیست، نیاز به زمان زیادی ندارد تا مواد و ترکیب های مفیدش از آن خارج شود.

زعفران یکی از گران ترین گیاهان است و تنها گیاهیست که به جای تن و کیلوگرم، به صورت مثقالی و گرمی تجارت می شود و قیمت بسیار بالایی نسبت به رنگ دهنده های مشابه دارد. همین موضوع سبب شده تا دلالان و متقلبان یک گوشه ننشینند و به دنبال راه هایی برای استفاده ی سوء از این محصول باشند. حتی گاهی دیده شده که به جای زعفران، پودر آجر به مشتری فروخته شده است. یکی از مهم ترین تقلب های زعفران جازدن گل رنگ است. گل رنگ از نظر شکل ظاهری به زعفران شباهت بسیاری دارد ولی از نظر بو و خاصیت با آن متفاوت است.

بیان مساله:
پودرهای زعفران که با قیمت های پایین به فروش می رسند اکثرا تقلبی بوده و در آنها از ماده شیمیایی تارتازین استفاده شده. این ماده سمی و خطرناک است و سرطان زا می باشد. و با توجه به خواص درمانی و دارویی ای که گیاه زعفران دارد در صورت استفاده از زعفران تقلبی به جای نمونه خالص آن، شاهد خواص مذکور نبوده و همچنین رنگ دهی این زعفران های تقلبی کم تر از نمونه اصلی و مصنوعی می باشد و مسلماً آن خواص نشاط دهی و فواید را برای فشار خون و قلب ندارد. پس نیاز است که بتوانیم زعفران خالص را از زعفران تقلبی تشخیص دهیم.

پودرهای نارنجی رنگی که به نام صفار الزعفران توسط حجاج عربستان به عنوان سوغات به کشور وارد می شود و در جوجه کباب های زعفرانی و گاهی نیز در قنادی ها استفاده می شود در واقع حاوی تارترازین است که علاوه بر سرطان زایی، خطر بیش فعالی کودکان را افزایش می دهد و باعث معضلات گوارشی و آسمی، تومورهای تیروئیدی، تشدید میگرن، تاری دید، حساسیت ها و مشکلات پوستی می شود. اضافه کردن روغن و عسل به شیوه های ماهرانه برای سنگین کردن آن، استفاده از رنگ دهنده های مشابه به جای زعفران اصل در بسته بندی ها، رنگ کردن قسمت های سفید ریشک های زعفران و جایگزینی آن به عنوان زعفران نمونه هایی از این تقلب ها است.

طبق گفته های مسئولین طرح بررسی سلامت زعفران های موجود در رستوران ها مدتی است که انجام می پذیرد. اما مسئولین و بازرسان، زعفران را تنها در زمانی که حل نشده می توانند بررسی کنند اما زمانی که زعفران در آب حل شود دیگر راهی برای تشخیص اصل بدون آن وجود ندارد .
تهیه شناساگر تشخیص زعفران تقلبی، دستاورد برتر دوره دوم فرزانگان 3

اهداف پژوهش:
هدف کلی:
تهیه شناساگر تشخیص زعفران تقلبی

اهداف جزیی:
- شناخت بیشتر و تکمیلی زعفران و آشنایی با ماده موثره آن
- پیدا کردن تقلبات موجود در این محصول
- آشنایی با مواد تقلبی به جای زعفران خالص
- کاهش اثرات سو ناشی از مصرف زعفران تقلبی
- کمک به کاهش ضرر و زیان اقتصادی ناشی از فروش زعفران تقلبی به جای اصل

اهداف کاربردی:
-کمک کردن به مامور های بهداشت برای تشخیص زعفران خالص
- معرفی شناساگر تهیه شده به صورت عمومی و در دسترس افراد جامعه

سوالات پژوهش:
- شناساگر تهیه شده قادر به تشخیص زعفران اصل از تقلبی می باشد؟
- ترکیبات زعفران در انتخاب نوع شناساگر موثر است؟
- ترکیبات زعفران تقلبی بر عملکرد شناساگر تاثیر می گذارد؟
- آیا ماموران بهداشت می توانند از این شناساگر جهت تشخیص زعفران تقلبی استفاده نمایند؟
-آیا شناساگر تهیه شده می تواند زعفران تقلبی محلول را شناسایی نماید؟
- آیا شناساگر تهیه شده می تواند در دسترس عموم قرار گیرد؟

برای مشاهده مجموعه فایل های ضمیمه اینجا کلیک کنید.
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه و تنظیم: نسرین صادقی