تبیان، دستیار زندگی
نوشتن و اهل قلم بودن گاهی به‌جز فروش كتاب و یا احتمالا كسب جایزه‌ای برای نویسنده، عواقب دیگری هم در پی دارد. نویسنده ممكن است برای نوشتن یا اظهار نظری دادگاهی شود، به سرقت ادبی متهم شود و مواردی از این دست. خلاصه نویسنده بودن بی دردسر نیست ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

گزارشی از نویسنده‌هایی كه دادگاهی شدند

گزارشی از نویسنده‌هایی كه دادگاهی شدند

نوشتن و اهل قلم بودن گاهی به‌جز فروش كتاب و یا احتمالا كسب جایزه‌ای برای نویسنده، عواقب دیگری هم در پی دارد. نویسنده ممكن است برای نوشتن یا اظهار نظری دادگاهی شود، به سرقت ادبی متهم شود و مواردی از این دست. خلاصه نویسنده بودن بی دردسر نیست!

دن براون و اتهام سرقت ادبی در رمز داوینچی

 به گزارش ایسنا این اواخر از نویسندگانی كه كارشان به دادگاه كشید، دن براون - نویسنده‌ی جنجالی رمز داوینچی - بود.

موضوع از این‌جا شروع شد كه به دادگاه شكایت شد، نویسنده‌ی رمان رمز داوینچی موضوع اصلی یك كتاب غیرداستانی را درباره‌ی مسیح (ع) و كلیسای كاتولیك، بدون اجازه برداشته است.

مایكل بیجنت و ریچارد لی ادعا كردند، دن براون آمریكایی بدون اجازه، تم‌ها و ایده‌هایی را كه آن‌ها در كتاب چاپ سال 1982 خود با عنوان خون مقدس و جام مقدس كشف كرده‌اند، برداشته است. آن‌ها همچنین از انتشارات رندوم، كه ناشر هر دو كتاب بود، شكایت كردند.

در حالی‌كه براون تأكید داشت، زمانی‌كه این رمان را می‌نوشته، هرگز كتاب این دو نویسنده را نخوانده بوده، وكیل آن‌ها می‌گفت درستی این ادعا ممكن نیست. این كتاب نه تنها به‌عنوان منبع رمان رمز داوینچی استفاده شده، بلكه منبع اصلی برای مراجعه به آن، برای نوشتن بوده است.

اما پس از كش و قوس‌های خبری، براون برنده‌ی پرونده‌ی رمز داوینچی شد. قاضی دادگاه این ادعا را كه رمز داوینچی - رمان پرفروش دن براون - قانون كپی‌رایت را نقض كرده است، رد كرد.

طبق این حكم، شاكیان باید 85درصد هزینه‌های حقوقی مركز رندوم را كه تقریبا یك میلیون و سیصد هزار پوند بود، می‌پرداختند.

به‌نظر قاضی، تفاوت زبانی بین كتاب خون مقدس و جام مقدس و كتاب رمز داوینچی تقلید بسیار اندكی را نشان می‌داد؛ بنابراین نمی‌توان گفت، نقض قانون كپی‌رایت صورت گرفته است.

اما موضوع به دادگاه ختم نشد و جامعه‌ی مسیحی و واتیكان هم اعتراض خود را به موضوع كتاب براون ابراز كردند؛ تا جایی‌كه رمز داوینچی در ایران هم مسأله‌ساز شد.

مدیركل دفتر مجامع و فعالیت‌های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی علت توقیف كتاب را، نامه‌ی جمعی از روحانیون مسیحی ایران به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای لغو مجوز انتشار این كتاب عنوان كرد.

در عین حال رمز داوینچی باز هم به سرقت ادبی متهم شد؛ اما این‌بار دادگاه عالی آمریكا از طرح شكایتی جدید علیه نویسنده‌ی این كتاب پرفروش، به اتهام سرقت طرح این كتاب، ممانعت كرد.

یكی از دادگاه‌های ایالتی آمریكا پرونده‌ی مربوط به شكایت لوییس پرود - نویسنده‌ی كتابی منتشرشده با عنوان دختر خدا - را كه مدعی بود رمز داوینچی از روی اثر او كپی‌برداری شده است، به دادگاه عالی آمریكا ارجاع داد؛ اما شكایت مطرح‌شده از سوی این دادگاه بی‌اساس خوانده شد.

از سوی دیگر، دادگاه تجدیدنظر شكایت نویسندگان خون مقدس و جام مقدس هم پرونده‌ی شكایت از دن براون را درباره‌ی سرقت ادبی از سوی وی، مختومه اعلام كرد و ادعای دو نویسنده‌ی شاكی را بی‌اساس دانست.

مایكل بیجنت و ریچارد لی این‌بار به دادگاه استیناف انگلیس شكایت كردند، كه موضوع داستان رمز داوینچی برگرفته از كتاب آن‌هاست. اما دادگاه علیه آن‌ها رأی داد و آن‌ها به پرداخت شش میلیون دلار به مؤسسه‌ی انتشاراتی رندوم محكوم شدند.

پاموك و متهم كردن تركیه به نسل‌كشی ارمنی‌ها

اما دیگر نویسنده‌ی دادگاهی، اورهان پاموك - برنده‌ی نوبل ادبیات 2006 - بود، كه در نهایت، دادگاهی در تركیه پرونده‌ی مربوط به او را مختومه اعلام كرد.

پرونده‌ی اتهام پاموك پس از آن مختومه اعلام شد كه وزارت دادگستری تركیه اجازه‌ی پی‌گیری پرونده را به این دادگاه نداد، و البته برخی منابع خبری، فشار اتحادیه‌ی اروپا را بر تركیه برای اعمال بیش‌تر آزادی بیان، از دلایل این تصمیم عنوان كردند.

نام پاموك از زمانی به‌عنوان نویسنده‌ای بحث‌برانگیز مطرح شد كه مسائلی را علیه دولت تركیه مطرح كرد. در فوریه‌ی سال 2004 در گفت‌و‌گو با یك مجله‌ی سوییسی به كشتار جمعی كردها و ارامنه در آنتالیا در سال‌های بین 1915 و 1917 توسط ارتش تركیه اشاره كرد و همین امر سبب شد ازسوی دولت تركیه، به توهین به مردم ترك متهم شود. بسیاری از تاریخ‌نگاران این گفته‌ها را به‌عنوان یك خلاصه‌ی درست از رفتار عثمانی‌ها با ارمنی‌ها در سال 1915 تا 1917 و چند دهه درگیری‌ با جدایی‌طلبان كرد، پذیرفتند؛ اما مسأله‌ی قتل عام و نسل‌كشی به‌طور رسمی ازسوی مقامات تركیه رد شد.

به این ترتیب، روزنامه‌ها مبارزاتی را علیه پاموك آغاز كردند، تا جایی كه حتا برخی از ستون‌نویس‌ها پیشنهاد دادند او باید كشته شود. این در حالی بود كه گه‌گاهی نیز به مرگ تهدید می‌شد، تا جایی كه مجبور شد در جایی پنهان شود. عاقبت به دادگاه بازگشت و شواهد نشان می‌داد، سه سال محكومیت در انتظارش است.

او چهار روز قبل از تاریخ تشكیل دادگاهش نوشت: كسی كه مثل من در كشوری زندگی می‌كند كه برای پاشاها، قدیس‌ها و پلیس‌ها احترام قایل‌اند، اما از احترام به نویسندگان‌شان پرهیز می‌كنند و اجازه می‌دهند آن‌ها سالیان دراز را در دادگاه‌ها و زندان‌ها بگذرانند، جای تعجب نمی‌ماند اگر روانه‌ی دادگاه شوم. اكنون می‌فهمم كه چرا دوستانم با لبخند به من می‌گویند، بالأخره تو نویسنده‌ی حقیقی تركیه شدی.

اما در ماه دسامبر 2005، دادگاه پاموك ظرف چند دقیقه به تعویق افتاد. در ماه ژانویه پرونده‌ی این نویسنده بار دیگر روانه‌ی دادگاه، و درنهایت پرونده مختومه اعلام شد.

با این حال مسأله‌ی تهدید پاموك ادامه یافت. پس از كشته شدن هرانت دینك - روزنامه‌نگار تركیه‌یی -، كه او هم از كشتار ارمنی‌ها توسط تركیه سخن گفته بود، فرد متهم به قتل او هنگام انتقال به دادگاه، فریادهای تهدیدآمیزی علیه پاموك سر داد.

اروینگ و نفی هولوكاست

دیوید اروینگ - نویسنده‌ی انگلیسی - هم در اتریش به اتهام رد هولوكاست دستگیر شد.

مقامات دولت اتریش اعلام كردند، آن‌ها از سال 1989 به دلیل ایراد سخنرانی‌هایی در وین و لئوبن (واقع در جنوب اتریش) در تعقیب اروینگ بودند؛ اما خاطرنشان كردند، نمی‌دانستند دستگیری این نویسنده چند سال بعد از واقعه درست یا نه.

او از سوی دادگاه اتریش به سه سال زندان محكوم شد، اما بعد از سپری كردن 13 ماه از مدت حبس خود، به‌طور مشروط آزاد شد.

دادگاه عالی وین بعد از بررسی درخواست فرجام‌خواهی اروینگ برای كاهش مدت زمان حبسش، اعلام كرد كه این نویسنده‌ی 68ساله به‌طور مشروط آزاد است. این در حالی است كه بازپرسان قضایی حتا درخواست افزایش مدت حبس او را پیشنهاد كرده بودند.

اروینگ در حالی به اتهام نفی هولوكاست به سه سال حبس محكوم شده بود، كه بر اساس قوانین اتریش، حكم این نویسنده‌ی انگلیسی حتا تا 10 سال نیز می‌توانست اعلام شود.

اروینگ متهم بود در جریان دو سخنرانی كه در سال 1989 داشته، وجود اتاق‌های گاز را در اردوگاه كار اجباری آشوویتز زیر سؤال برده است. او در این سخنرانی‌ها اعلام كرده بود، آن‌هایی كه در این اردوگاه مرده‌اند، به‌علت بیماری‌هایی مانند تیفوس جان باخته‌ند.

اروینگ در سال 1989 از حكم دستگیری اول خود گریخت، ‌اما این‌بار پس از ورود به اتریش دستگیر شد.

این در حالی است كه او در گذشته از سفر به آلمان، استرالیا، كانادا، اتریش و ایتالیا امتناع می‌ورزید.

اروینگ مدتی بعد از آزادی هم از نمایشگاه كتاب لهستان اخراج شد.

رییس نمایشگاه كتاب ورشو با بیان این‌كه قرار بود اروینگ در این نمایشگاه كتاب‌هایش را در غرفه‌ی ویژه‌ای معرفی كند، در این‌باره گفت: بعد از آن‌كه برگزاركنندگان از ماهیت كتاب‌های اروینگ مطلع شدند،‌ از او خواستیم تا نمایشگاه كتاب را ترك كند. چون پیام اروینگ در كتاب‌هایش مغایر قانون لهستان است و از آن‌جا كه اجازه‌ی نمایش كتاب‌هایش را نخواهیم داد، از او خواستم تا این‌جا را ترك كند. اما اروینگ در ابتدا مخالفت كرد و با فریاد گفت كه این‌جا آزادی بیان وجود ندارد و لهستان كشوری دموكراتیك نیست؛ ‌ولی سرانجام نمایشگاه كتاب را ترك كرد.

این نویسنده خود می‌گوید: نمی‌گویم كه نازی‌ها یهودی‌ها را نكشتند، اما معتقدم كه میزان تلفات یهودیان در جنگ جهانی دوم بسیار كم‌تر از آن چیزی است كه گفته می‌شود.

زوندل و باز هم نفی هولوكاست

اما یك نویسنده‌ی آلمانی هم به اتهام این‌كه هولوكاست را نفی كرد، به پنج سال زندان محكوم شد.

ارنست زوندل كه دولت كانادا در سال 2005 او را برای محاكمه تحویل آلمان داد، به‌علت نفی هولوكاست، به پنج سال زندان محكوم شد.

دادگاه آلمان زوندل را متهم كرده است كه در كتاب آیا شش میلیون نفر مرده‌اند؟ از روش‌های علمی ساختگی برای بی‌اساس دانستن حقایق مربوط به هولوكاست استفاده كرده است.

زوندل در جلسه‌ی پایانی دادگاه خواستار تشكیل یك كمیته‌ی بین‌المللی متشكل از تاریخ‌دانان شد، تا هولوكاست را مورد بررسی قرار دهند.

او در این‌باره گفت: اگر در نشست این كمیته‌ی بین‌المللی مشخص شود كه هولوكاست واقعا اتفاق افتاده است، من در یك كنفرانس خبری رسما از یهودیان، اسراییلی‌ها و سایر مردم عذرخواهی خواهم كرد.

زوندل اظهارات و عقایدش را درباره‌ی‌ هولوكاست بارها در نوشته‌ها، مقاله‌ها و همچنین وب‌سایت‌ شخصی‌اش آورده است.

مطالب مرتبط:

زنان در داستان نویسی از دست هم کپی نمی کنند

روزنامه‌نگاری و داستان‌نویسی فارسی(2)

نویسنده‌ی ضدهولوكاست اخراج شد

اعتراض كمیسیون مسیحیان پرتغالی تبار مالزی به «رمز داوینچی»