اعلام نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ترکیه
آینده سیاسی ترکیه در دست اردوغان
انتخابات زود هنگام جمهوری ترکیه روز گذشته برگزار شد و همان طور که پیش بینی می شد، رجب طیب اردوغان و حزب متبوعش، عدالت و توسعه، توانست آرای اکثریت مردم این کشور را جلب کند البته با اکثریتی شکننده و کمی بیشتر از نصف آرای مردم این کشور.
این انتخابات قرار بود در نوامبر ۲۰۱۹ برگزار شود اما در پی شرایط نابسامان اقتصادی و افت بیست درصدی ارزش واحد پول ترکیه در برابر دلار آمریکا، اردوغان انتخابات را پیش انداخت تا بتواند با اخذ قدرت مجدد به جدال با مشکلات اقتصادی و حل مسئله مرتبط با شورشیان کُرد در جنوب کشور و مستقر در همسایگی عراق و سوریه بپردازد.
بسیاری معتقد بودند که این بزرگترین انتخابات چالشی پیش روی حزب اسلام‌گرای عدالت و توسعه اردوغان است که برای بیش از ۱۵ سال قدرت را در دست دارد. اردوغان در سال ۲۰۰۳ به مقام نخست‌وزیری کشور دست یافت و از سال ۲۰۱۴ رئیس‌جمهور ترکیه بوده است که بر اساس نتایج جدید این روند کماکان ادامه خواهد داشت اما تنها با حدود 52 درصد کل آرا. این انتخابات در کنار انتخابات پارلمانی ترکیه برگزار شد که ائتلاف های جدی و جدید در عرصه پارلمانی این کشور همراه بود.
بی هیچ تردیدی اردوغان و حزب عدالت و توسعه که می تواند آینده جدیدی را برای ترکیه ساخته و روند توسعه خود را به خوبی طی کند. اما بحث اصلی چگونگی همراهی احزاب دیگر در پارلمان با اردوغان است که باید منتظر بود و دید که آینده این کشور به کجا می انجامد.
در این انتخابات حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان (AKP) و حزب حرکت ملی (MHP)، ائتلاف جدید تحت عنوان ائتلاف جمهور تشکیل دادند که توانستند بیش از 53 درصد آرای مردم برای پارلمان ترکیه را به خود اختصاص دهند.
در این انتخابات نیروهای مختلف سیاسی ترکیه حضور داشتند که بر اساس اعلام شورای عالی انتخابات ترکیه، رجب طیب اردوغان از حزب عدالت و توسعه، محرم اینجه از حزب مردم جمهوری خواه، مرال آکشنر از حزب خوب، تمل کرم‌الله‌اوغلو از حزب سعادت، دوغو پرینچک از حزب وطن و صلاح‌الدین دمیرتاش از حزب دموکراتیک خلق، را شامل می شدند.
اما بر اساس نظرسنجی های صورت گرفته محرم اینجه، کاندیدای حزب جمهوریخواه خلق، به عنوان اصلی ترین رقیب اردوغان مطرح شده بود که همزمان با آغاز روند شمارش آرا از شهروندان این کشور خواست تا از صندوق‌های رای در برابر تقلب احتمالی هواداران رجب طیب اردوغان دفاع کنند. این رویکرد نشانگر تقابل جدی وی با اردوغان بود که نهایتا با کسب بیش از 30 درصد آرا نتیجه را واگذار کرد. البته حزب وی (جمهوریخواه خلق (CHP)) توانست با بیش از 22 درصد آرای پارلمان ترکیه را به خود اختصاص دهد. در همین راستا این حزب با ائتلاف ملت، به همراه حزب خوب، توانست نزدیک به 35 درصد آرای را در پارلمان به ائتلاف خود اختصاص دهد.
| بیشتر بخوانید: فریب سوریان توسط اردوغان دست ترکیه در آستین داعش؟! |
نکته قابل توجه در این انتخابات، برتری اردوغان در 63 شهر و برتری محرم اینجه در 8 شهر غربی این کشور که عمدتا جمعیت لائیک این کشور را شامل می شود، آرای نخست را به خود اختصاص داد. همچنین شرق و جنوب شرق ترکیه در 10 شهر و از جمله شهر کلیدی دیاربکر، نیز شاهد پیروزی صلاح الدین دمیرتاش، از حزب دموکراتیک خلق‌ها (HDP)به عنوان یکی از احزاب کرد این کشور است.
از هر سوی که به این انتخابات نگریسته شود، نتیجه نهایی به نفع رجب طیب اردوغان و حزب متبوعش رقم خورده و توانسته آنچه مد نظر وی در تغییر سیستم سیاسی این کشور از پارلمانی به ریاستی بوده را محقق کند. اصول دموکراسی اروغان را به عنوان پیروز این انتخابات معرفی می کند اما نمیتواند به این سوال اساسی پاسخ دهد که آیا 48 درصد باقی مردم ترکیه نیز با این سیاست ها همراهی دارند و آیا نیازها و خواست های آنان نیز تامین خواهد شد یا خیر؟
بدون تردید اردوغان طی سال های اخیر علی رغم ایجاد تحولات جدی در عرصه اقتصادی و سیاسی ترکیه، آرای خود را در میان مردم از دست داده است. برخی ناظران سیاسی معتقدند برخی سیاست های این کشور در قبال سوریه و تحولات منطقه عامل اصلی این سقوط بوده است. از سوی دیگر مشکلات اقتصادی موجود در این کشور و بالا رفتن نرخ تورم علی رغم حداقل ثابت ماندن و یا کاهش ناملموس نرخ بیکاری در این کشور، سبب پایین آمدن آرای اردوغان در عرصه سیاسی ترکیه بوده است. اردوغان با اتخاذ سیاست های جدید در خصوص سوریه و نبرد با شورشیان حزب کارگران کردستان ترکیه و حمله به ارتفاعات شمال عراق، روند جدید را در مبارزه با تروریسم در این کشور رقم زد که البته با توفیقات فراوانی روبرو بود.
اگرچه نتیجه این اقدامات برای اردوغان در منطقه جنوب شرق ترکیه و مناطق کردنشین، به نفع وی تمام نشد و نتایج انتخابات اخیر مسائل جدیدی را پیش روی وی قرار داده است. نکته دیگر در اقدامات اخیر اردوغان و حزب عدالت و توسعه این کشور، انتصاب جریانات داخلی ترکیه به نیروهای خارجی بوده است که موجبات ریزش آرای وی را فراهم کرد.
در تبلیغات پیش از انتخابات، اردوغان و حزب متبوعش، در تبلیغاتی متفاوت تحت عنوان غرب چه می گوید و از ما چه می خواهد، اظهارات دیگر کاندیداهای این انتخابات را در راستای این دیدگاه ارزیابی می کرد و در واقع آنان را هم سو با غرب و دشمنان خارجی ارزیابی می کرد. شاید یکی از علل ریزش آرای اردوغان در سال ها اخیر انتصاب مشکلات به بیرون مرزها و برخی سیاست های بین المللی و اقدامات جهانی بوده است.
به هر روی پیروز این انتخابات بی هیچ تردیدی اردوغان و حزب عدالت و توسعه است که می تواند آینده جدیدی را برای ترکیه ساخته و روند توسعه خود را به خوبی طی کند. اما بحث اصلی چگونگی همراهی احزاب دیگر در پارلمان با اردوغان است که باید منتظر بود و دید که آینده این کشور به کجا می انجامد. البته نباید از نظر دور داشت که حضور ترکیه ای قدرتمند در شمال غرب ایران، می تواند امنیت ما را نیز تامین کند و یا حداقل نگرانی های مان را در مورد ناامنی همسایگان و تاثیر منفی آن بر کشور و منطقه به حداقل کاهش دهد. ضمن اینکه ترکیه به عنوان یکی از شرکای تجاری مهم ایران و دروازه اروپا، نقشی اساسی در سیاست خارجی کشور دارد.
