تبیان، دستیار زندگی

جواز یا عدم جواز کالبد‌شکافی؟

کالبد شکافى ذاتاً جایز نیست. جز در مواردى که احقاق حقوق مهمّه متوقّف بر کالبد شکافى باشد و هدف مهمّ دینى و اجتماعى بر آن مترتب شود، که تحت قاعده اهمّ و مهم قرار گیرد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
جواز یا عدم جواز کالبد‌شکافی؟

امروزه كالبد شكافى داراى اهمیّت فراوانى است، و مراكز مهمّ علمى و پژوهشى در این زمینه مشغول فعالیّت هستند، و عمدتاً براى اثبات نسب، كشف جرم، و هر هدف عقلایى دیگر، یا صرفاً به قصد آموزش هاى پزشكى، اجسادى را كالبد شكافى مى نمایند.
در این فرصت نظر بعضی مراجع را بیان می کنیم.

آیت‌الله مکارم شیرازی:
تشریح مرده مسلمان برای مقاصد اصلی به چند شرط جایز است؛ اولاً مقصود یاد گرفتن و تکمیل اطلاعات طبی برای نجات جان مسلمانان بوده باشد و بدون این تشریح مقصود حاصل نشود. ثانیاً دسترسی به مرده غیرمسلمان نباشد و ثالثاً به مقدار ضرورت و احتیاج قناعت کند اضافه بر آن جایز نیست.با چنین شرایطی تشریح جایز بلکه واجب است.

اگر کالبدشکافی ضرورتی داشته باشد مثلاً نجات جان متهم بی‌گناه، شناسایی قاتل یا تعلیماتی که برای دانشجویان ضروری است مانعی ندارد.

امام خمینی:
اگر حفظ جان مسلمانی یا عده‌ای از مسلمانان بر تشریح جسد یک فرد مسلمان توقف داشته باشد و امکان تشریح غیرمسلمان وجود نداشته باشد اشکالی ندارد اما برای یاد گرفتن بدون آن که زندگی مسلمان موقوف بر آن باشد جایز نیست.

آیت‌الله تبریزی:
تشریح جسد مسلمانان جایز نیست.

آیت‌الله خامنه‌ای:
اگر نجات نفس محترمی یا کشف مطالب تازه علم پزشکی که مورد نیاز جامعه است و یا دستیابی به اطلاعاتی راجع به بیماری که زندگی مردم را تهدید می‌کند منوط به آن باشد تشریح جسد میت اشکالی ندارد ولی واجب است تا حد امکان از جسد میت مسلمان استفاده نشود.

آیت‌الله العظمی سیستانی:
کالبدشکافی مسلمان برای آموزش و غیره جایز نیست مگر این که حفظ جان مسلمانی هرچند در آینده بر آن متوقف باشد.

آیت‌الله شبیری زنجانی
در صورت نبودن جنازه کافر اشکالی ندارد.

آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی:
تشریح مرده مسلمان حرام است اگرچه برای یاد گرفتن باشد و با عدم ضرورت مانند حفظ نفس محترمه و امکان استفاده از جسد میت کافر ولو با خرید آن جایز نیست.

آیت‌الله فاضل لنکرانی:
درصورتی‌که تشریح غیرمسلمان امکان داشته باشد تشریح مسلمان جایز نیست.

آیت‌الله نوری همدانی:
درصورتی‌که حفظ جان و نجات مسلمانان بر آن متوقف باشد و امکان نداشته باشد که از اجساد کفار استفاده شود در حد ضرورت می‌توان از اجساد مسلمان استفاده نمود ولی باید از اهانت نسبت به بدن آن‌ها اجتناب شود و احترام آن و سایر اموری که مربوط به بدن مسلمان هست را در نظر بگیرید.

آیت‌الله العظمی وحید خراسانی:
اگر زنده ماندن مسلمانان متوقف شود بر تشریح بدن مرده‌ای و تشریح بدن غیرمسلمان و یا مشکوک الاسلام همکف نباشد و راه دیگری برای زنده نگه داشتن آن مسلمان نباشد در این صورت جایز است که بدن مسلمان مرده تشریح شود.

آیت الله جوادی آملی:
كالبد شكافی جسد مسلمان جهت صرف آموزش یا آزمایش جائز نیست و در صورت ضرورت برای حفظ جان انسان محترم جایز است. 

منابع:
پایگاه اطلاع رسانی اسراء؛ استفتائات کالبد شکافی
سایت شیعه نیوز
مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.