رحمتی که ابلیس هم به آن طمع می‌کند
خدای عزیز، رحمتش را با برپا شدن قیامت پخش می‌کند تا جایی که «حتی یطمع ابلیس فی رحمته» ابلیس هم شاد و امیدوار می‌شود به این که خدا می‌بخشد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : چهارشنبه 1397/03/30
قرآن مجید آیه‌ای که رحمت را مطرح کرده از فوق‌العاده‌ترین آیات کتاب خداست و نظیرش در قرآن مجید کم است. علتش هم این است که پروردگار رحمت خودش را به تناسب جهان، انسان‌ها، گنجایش‌ها، اندازه عقول، اندازه ارواح، ظرفیت مکلفین مطرح کرده است. دانایی به این حقیقت انسان را از این که ایراد بگیرد که چرا رحمت گوناگون مطرح شده حفظ می‌کند یعنی غیر از آیات قرآن، دعاها، روایات و زیارت‌ها اگر انسان به نکات آگاه باشد دچار شک و ایراد و اشکال نخواهد شد.
درخواست‌های ملائکه برای مؤمنان
خداوند هیچ‌کس را بیرون از رحمت خودش خلق نمی‌کند. فرعون را هم که خلق کرد در رحمتش بود ماندگار نشد و دلش نخواست بماند، به زور بیرونش نکردند خودش بیرون رفت. ولی پروردگار دو تا نماینده برایش فرستاد موسی و هارون را که دستش را بگیرید و برگردانیدش «اذْهَبا إِلى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى فَقُولا لَهُ قَوْلًا لَیِّناً لَعَلَّهُ یَتَذَكَّرُ أَوْ یَخْشى»(طه، 43 و 44) بروید با او صحبت بکنید احتمالاً بتوانید او را برگردانید به عرصه رحمت من ولی فرعون قبول نکرد و نیامد.چقدر زیباست، چقدر این آیه تشویق‌کننده است، چه امیدواری به آدم می‌دهد: «رَبَّنا وَسِعْتَ كُلَّ شَیْءٍ رَحْمَةً وَ عِلْما» ملائکه این را به پروردگار می‌گویند که مطلب بعدی را مطرح کنند که خدایا، پروردگارا، وجود مقدس تو که رحمتش فراگیر به کل موجودات است، ما یک درخواست دیگر از تو داریم. یک درخواست برای مردم مؤمن کردیم قبل از این که این حرف را به تو بزنیم، بعد از اینکه این حرف را به تو زدیم که خودت هم قبول داری که رحمتت فراگیر نسبت به کل شیء است حالا به حرف ما گوش بده و توجه فرما:
«فَاغْفِرْ لِلَّذِینَ تابُوا» خدایا کسانی که از گناه توبه کردند تنهایشان نگذار، خدایا کسانی که از معصیت برگشتند رهایشان نکن، آنان را بیامرز.
«وَ اتَّبَعُوا سَبِیلَكَ» خدایا آنهایی که راه تو و راه عبادت را می‌پیمایند، آمرزشت را از آنها دریغ نکن.
خواسته بعدشان چقدر عالی است: «وَ قِهِمْ عَذابَ الْجَحِیم» خدایا همه توبه‌کنندگان را و همه رهروان راهت را از آتش برافروخته جهنم با قدرت و رحمت و پناه خودت حفظ کن. این یک آیه برای نمونه.
طمع ابلیس به رحمت خدا در روز قیامت
این روایت یک خط است ولی فوق العاده روایت عجیبی است، روایت شگفت‌آوری است. برای ما که ظرفیت‌مان محدود است شگفت‌آور است، امام صادق می‌فرمایند: «اذا کان یوم القیامه» وقتی روز قیامت برپا شود اولین و آخرین نفر وارد صحرای قیامت بشوند، اولین کاری که پروردگار می‌کند ظاهراً این است «ینشر الله عز و جل رحمته» خدای عزیز مخصوصاً امام صادق می‌گوید عز و جل یعنی قدرتمند و شکست‌ناپذیر، یعنی وجود مقدسی که در قیامت کسی نمی‌تواند او را در خواسته‌اش شکست بدهد، «ینشر الله عز و جل رحمته» پروردگار عالم رحمتش را در کل محشر پخش می‌کند.چنان رحمتش را در قیامت پخش می‌کند «حتی» یعنی تا جایی که، تا آنجا که، (حرف «حتی» را دانشوران اهل لغت و چهره‌های معتبری که مهمترین کتاب‌های لغت را نوشتند، می‌گویند: «حتی» یعنی تا آنجا که یعنی دیگر بعد ندارد.) «ینشر الله عز و جل رحمته» خدای عزیز، توانمند، شکست‌ناپذیر و بزرگ، رحمتش را با برپا شدن قیامت پخش می‌کند تا جایی که «حتی یطمع ابلیس فی رحمته» ابلیس هم شاد و امیدوار می‌شود به این که خدا می‌بخشد. این‌طور رحمت پخش می‌شود. البته ابلیس قابل آمرزش نیست ولی گونه رحمت به کیفیتی است که امام صادق می‌فرماید: ابلیس امید پیدا می‌کند که من هم جزو آنهایی هستم که خدا رحمتش را نصیب من می‌کند. حیف نیست آدم با این خدا قهر باشد؟ حیف نیست آدم از این خدا جدا زندگی کند؟ حیف نیست آدم این مدت پنجاه شصت ساله را کنار خدا نباشد؟
منبع:
سخنرانی شیخ حسین انصاران، رمضان 1397
