آشنایی با علوم حدیث
(9)
به این احادیث عمل نكنید!!
حدیث ضعیف
در تبیین معیارهای اعتبار حدیث كه در توضیح حدیث صحیح و حَسن و موثق به آن پرداخته شد، مواردی كه موجب قوام و حجیت یك روایت بود بررسی گردید.
اكنون باید گفت كه: هرچه از آن ملاكها در روایتی كاسته شود آن حدیث از درجه اعتبار ساقط شده و قابل اعتماد و عمل نخواهد بود كه بطور كلی به چنین روایتی "حدیث ضعیف" اطلاق میشود.
با توجه به اینكه عوامل سقوط یك روایت در ورطهی ضعف متعدد میباشد، دانشمندان این عرصه برای پیبردن به نوع ضعف روایت، در تسمیهی آن نامهای مختلفی، متناسب با علت ضعف، بكار بردهاند.
به عنوان نمونه حدیث مُضمَر، گونهای از حدیث ضعیف است كه علت ضعف آن مشخص نبودن معصومی كه از وی نقل قول میشود است. در چنین روایتی به جای آنكه مثلا راوی بگوید "عن الصادق علیه السلام"، میگوید "عنه علیه السلام".
لذا اگر از قرائن، امكان مشخص كردن مرجع ضمیر نباشد روایت را در ردهی احادیث ضعیف طبقهبندی كرده و آن را مُضمَر مینامند.
محدثان، حدیث ضعیف را، مردود، و مفاد آن را غیر قابل استناد مىدانند، مگر آنكه با قرینهاى ـ كه بر صدور آن از معصوم دلالت دارد ـ و موجب جبران ضعفش میگردد همراه شود.
حدیث ضعیف، داراى انواع گوناگونى همچون مُوقُوف، مَقطوع ، مُنقطِع ، مُعضَل ، شاذّ ، مُنكر ، مُعَلّل ، مُدَلَّس ، مُضطَرِب ، مُضمَر ، مُرسَل ، مَجعُول ، مَقلُوب و موضوع است كه در كتابهای مفصل علوم حدیث به آن پرداخته شده است.
پیوند به :
نمیخواهی بدانی حدیث مُوثَّق چیست؟
تو از حدیث حَسَن چیزی میدانی؟!
حسین عسگری
سایت تبیان