نظریه علامه طباطبایی در باب تفسیر قرآن بررسی شد

به گزارش تبیان و به نقل از ستاد خبری بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی قرآن كریم، سومین نشست از سلسله نشست های تخصصی بخش بین الملل نمایشگاه قرآن كریم با موضوع "قرآن و تفسیر" شامگاه چهارشنبه 9 خرداد با حضور محمدعلی مهدوی راد، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، کاظم قاضی زاده، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس و حکمت عبید الخفاجی، عضو هیأت علمی دانشگاه کوفه برگزار شد.
در این نشست محمدعلی مهدوی راد، طی سخنانی با موضوع "نقش آفرینی روایات و احادیث در تفسیر قرآن" اظهار کرد: ما ضرورتا باید با الهام از روایات اصولی را در تفسیر قرآن استخراج کنیم؛ درست است که ما اصول تفسیری داشته ایم و کتاب های بسیاری نیز در این زمینه نوشته و منتشر شده، اما از باید از روایات نیز الهام بگیریم و یک اصول تفسیری را استخراج کنیم که در این زمینه میتوان سه اصل "حجیت مفاد جمله های مستقل"، "توسعه معنایی"، "ضرورت استنطاق" را مطرح کرد.
همچنین کاظم قاضی زاده به بیان مطالبی در باب "تحلیل نظریه قرآن بسندگی در تفسیر" پرداخت و گفت: ما نباید موضوع قرآن بسندگی در تفسیر را با موضوعاتی چون "قرآن بسندگی در دین" و "قرآن بسندگی در حوزه شریعت و احکام" اشتباه بگیریم. چرا که 2 مورد ذکر شده اخیر پذیرفته نیست، اما "قرآن بسندگی در تفسیر" به این معنا که می توانیم حداقل فهم معانی قرآن را از داخل خود قرآن به دست بیاوریم، امری قابل پذیرش است و مرحوم علامه طباطبایی نیز بر اساس همین نظریه تفسیر المیزان را نوشتند.
وی افزود: برخی از قول علامه طاطبایی مطرح می کنند که "در تفسیر حداکثر از قرآن استفاده کنید و در مواردی هم به روایات مراجعه کنید"؛ من این دیدگاه را نقد می کنم. دلایلی که مرحوم علامه طباطبایی در باب تفسیر قرآن مطرح می کنند در سطحی است که تفسیر قرآن به قرآن را به عنوان یک "مکتب" مطرح می کند، نه به عنوان یک "روش".
این عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: البته اگر در موارد خاصی در تفسیر المیزان نوع تأملات علامه نیاز به بحث داشته باشد و نظریه ایشان در برخی موارد قابل تطبیق کامل نباشد، باید درباره آنها بیشتر تأمل کرد؛ اما اینکه بیاییم و دیدگاه علامه طباطبایی را قرآن بسندگی در تفسیر برگردانیم و بگوییم ایشان قائل هستند که در تفسیر حدالامکان به قرآن مراجعه کنید و در مواردی هم به روایات و غیره مراجعه کنید، چنین نظریه ای قابل پذیرش نیست.
در ادامه این مراسم نیز حکمت عبید الخفاجی به صورت اینترنتی (وبینار) به بیان مطالبی درباره "اصطلاح تفسیر و چشم انداز تطور آن؛ بررسی عوامل شکل گیری و دگرگونی" پرداخت.