تبیان، دستیار زندگی
امروز بیست وهشتم خرداد ماه 1386 هجری شمسی ، برابراست با 3 جمادی الثانی1428 قمری و 18ژوئن 2007 میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

امروز در تاریخ (28 خرداد )

امروزدرتاریخ(28 خرداد 86 )

امروز بیست وهشتم خرداد ماه 1386 هجری شمسی ، برابراست با 3 جمادی الثانی1428 قمری و 18ژوئن   2007 میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:

***

شهادت فاطمه زهرا (س)

شهادت فاطمه زهرا (س)

1417 سال پیش در چنین روزی در سال 11 هجری ، حضرت سیده النساء ، عصاره عصمت ، آیینه پاکی ، زلال کوثر ، فاطمه الزهرا (س) در وداعی شبانه با پهلویی شکسته، خانه گلین را به امید آغوش بهشتی پدر ترک گفتند .

حضرت فاطمه زهرا (س) دخترگرامى پیامبراکرم (ص) وخدیجه کبرى، چهارمین دختر پیامبراسلام (ص) است. آن حضرت در بیستم جمادی الثانی سال پنجم بعثت در مکه مکرمه به دنیا آمدند . ایشان ملقب به القاب زیبا و مطهره ای هستند که مشهورترین آنهاعبارتند از: زهرا، صدیقه، طاهره، مبارکه، زکیه، راضیه، مرضیه، محدثه و بتول .

حضرت زهرا(س) بعد از ازدواج با امیرالمومنین على(ع) به عنوان بانویى نمونه برتارک قرون و اعصار درخشید. دختر پیامبر همچنان که درزندگى زناشویى نمونه بود، در اطاعت پروردگارنیز یگانه دهر بود.

او درحوزه علم نیزسرآمد دوران بود.فاطمه(س) ازهمان آغاز، دانش را ازسرچشمه وحى فراگرفت. آن چه را از اسرار و دانشها، پدر براى او بازمى گفت ، على (ع) مى نوشت وفاطمه آنها را گرد می آورد که بعدها به کتابى به نام مصحف فاطمه مشهور شد. اوهمچنین با بیان احکام و معارف اسلام, زنان را به وظایفشان آشنا مى ساخت.

مظلومیت با همه بخش هاى زندگى صدیقه طاهره پیوند خورده بود :

- در هنگام ولادت مادر بزرگوارش ، حضرت خدیجه ، به دلیل پیوند با رسول خدا ، با قطع رابطه زنان قریش همراه بود .

- دوران كودكى ایشان با دوره نخست تبلیغ دین در مكه توأم گردید. مشاهده پدر كه به ضرب سنگباران زخمى شده یا شكمبه شتر بر سر و روى مباركش ریخته اند، بخشى از سهم كودكى فاطمه (س) در رسالت دشوار رسول خدا بود.

- آغاز نوجوانى آن حضرت در مدینه با جنگ هاى پى درپى علیه مسلمانان همراه شد و بنابراین عروس خانه امیرالمؤمنین (ع) در غیاب همسر خود كه سردار بى بدیل سپاه اسلام بود، بارسنگین كارهاى خانه و رسیدگى به فرزندان خردسال را به دوش مى كشید.

- عزاى غمبار سیدالشهدا علیه السلام كه بزرگترین مصیبت تاریخ بشر است، پیشاپیش خاندان نبوت را به استقبال خود برد.

- ماجراهایى كه پس از رحلت رسول خدا (ص) بر فاطمه مرضیه (س) گذشت و شدت حزن و اندوه آن گرامى در آن دوران به وصف نمى آید. تعبیر خود ایشان در شعر منسوب به حضرتش این است: «مصیبت هایى بر من فروریخت كه اگر به روزها افكنده مى شد آنها را به شبهاى تاریك بدل مى نمود.»

این چنین بود كه زهراى اطهر (س) در چهره بزرگترین حامى و پیشواى مظلوم خویش ظاهر شد و سند حقانیت امیرالمؤمنین علیه السلام و مظلومیت آن جناب را با خون خود مهر كرد و ابدیت بخشید.

***

درگذشت ابوعلی سینا

 ابوعلی سینا

970 سال پیش در چنین روزی در سال 1037 میلادی ، شیخ الرئیس ، ابوعلی سینا ، حسین بن عبدالله حسن بن علی بن سینا ، ‌معروف به ابن سینا ، در شهر همدان وفات یافت.

وی در سال 370 هجری قمری در دهی به نام خورمیثن در نزدیكی بخارا چشم به جهان گشود . شركت در جلسات بحث اسماعیلیان از دوران كودكی ، بوعلی را خیلی زود با مباحث و دانش های مختلف زمان خود آشنا ساخت . استعداد وی در فراگیری علوم ، پدر را بر آن داشت تا به توصیه یكی از استادان وی ، ‌بوعلی را به جز تعلیم و دانش اندوزی به كار دیگری مشغول نكند . و چنین شد كه وی به دلیل نبوغ خود در ابتدای جوانی در علوم مختلف زمان خود از جمله طب مهارت یافت . تا آنجا كه پادشاه بخارا ، نوح بن منصور  به علت بیماری ، وی را به نزد خود خواند و ابن سینا از این راه به كتابخانه عظیم دربار سامانی دست یافت .

به این ترتیب وی در علوم مختلف از جمله حكمت ،‌ منطق و‌ ریاضیات – كه خود شامل عدد ،‌ هندسه ،‌ نجوم و موسیقی است – تسلط یافت .

وی با وجود پرداختن به كار سیاست در دربار منصور ، پادشاه سامانی و دستیابی مقام وزارت ابوطاهر شمس الدوله دیلمی و نیز درگیر شدن با مشكلات ناشی از كشمكش امرا – كه سفرهای متعدد و حبس چند ماهه وی توسط تاج الملك ، حاكم همدان ، را به دنبال داشت – بیش از صدها جلد كتاب و تعداد بسیاری رساله نگاشته كه هر یك با توجه به زمان و احوال او به رشته تحریر در آمده است . وقتی در دربار امیر بود و آسایش كافی داشت و دسترسی اش به كتب میسر بود ،‌ به نوشتن كتاب قانون در پزشكی ، یا دائره المعارف بزرگ فلسفی خود كتاب شفا مشغول می شد . اما در هنگام سفر فقط یادداشت ها و رساله های كوچك می نگاشت . در زندان به نظم اشعار می پرداخت و یا تاملات دینی را با اسلوبی كه خالی از اجمال نباشد مقید می نمود .

از میان تالیفات ابن سینا ،‌ شفا در فلسفه و قانون در پزشكی شهرتی جهانی یافته است . کتاب قانون تا پایان قرن 19 كتاب درسی دانشكده های پزشكی اروپا بود. در این كتاب، ابن سینا برای نخستین بار علائم بیماری ها از جمله تغییرات نبض، اسهال، تغییر رنگ زبان و ... را شرح داده است .

ابن سینا در زمینه های مختلف علمی نیز اقداماتی ارزنده به عمل آورده است . او اقلیدس را ترجمه كرد . رصدهای نجومی را به عمل درآورد و اسبابی نظیر ورنیه كنونی ابداع نمود . در زمینه حركت ، نیرو ، فضای بی هوا ( خلا ) ، نور ، حرارت و چگالی تحقیقات ابتكاری داشت . رساله وی درباره كانی ها یا مواد معدنی تا قرن سیزدهم در اروپا مهمترین مرجع علم زمین شناسی بود .

درباره این رساله فیگینه در كتاب دانشمندان قرون وسطی چنین آورده است : ابن سینا رساله ای دارد كه اسم لاتین آن چنین است : De Conglutineation Lagibum . در این رساله فصلی است به نام اصل كوه ها كه بسیار جالب توجه است . در آنجا ابن سینا می گوید : ممكن است كوه ها به دو علت به وجود آمده باشند . یكی برآمدن قشر زمین . چنان كه در زمین لرزه های سخت واقع می شود و دیگر جریان آب كه برای یافتن مجرا ، سبب حفر دره ها و در عین حال سبب برجستگی زمین می شود . زیرا بعضی از زمین ها نرم هستند و بعضی سخت . آب و باد قسمتی را می برند و قسمتی را باقی می گذارند . این است علت برخی از برجستگی های زمین .

درواقع بوعلی سینا بر همه علوم و فنون و ادبیات زمان خود تسلط داشت، به گونه یی كه مولفان تاریخ علوم، میزان دانش او را برابر با یك دائرةالمعارف ذكر كرده اند.

ابن سینا به واسطه عقل منطقی و نظام یافته اش – كه حتی در طب نیز تلاش داشت مداوا را تا سرحد امكان تابع قواعد ریاضی سازد – تسلط بر فلسفه را كمال برای یك دانشمند می دانست . وی برای آگاهی از اندیشه های ارسطو و درك دقیق آن ،‌ آن گونه كه خود در شرح احوالش نوشته است ، 40 بار كتاب مابعدالطبیعه را خواند و در نهایت با استفاده از شرحی كه ابونصر فارابی درباره آن كتاب نوشته بود ، به معانی آن راه یافت . بوعلی در دوران عمر خود از لحاظ عقاید فلسفی دو دوره مهم را طی كرد . اول دوره ای كه پیرو فلسفه مشاء و شارح عقاید و معارف ارسطو بود و دوم دوره ای كه از آن عقاید عدول كرد و به قول خودش طرفدار حكت مشرقین و پیرو مكتب اشراق شد .

بی شك ابوعلی سینا ثمره ای ارزنده از این درخت تناور و جلوه ای بارز از نقش ایرانیان در اعتلای تمدن اسلامی است . وی نه تنها اعتباری برای تمدن ایرانی و اسلامی ، بلكه چهره ای تابناك در تاریخ تمدن جهان به شمار می رود . به دلیل احاطه ابن سینا بر دانشهای مختلف و تاثیر وی در متفكران و دانشمندان پس از خود - كه حیطه آن به جز قلمرو اسلام ،‌ اروپا را نیز در بر گرفته بود - ‌از او در غرب به عنوان نامدارترین دانشمند اسلامی یاد می شود .

با وجود این که زندگی ابن سینا پر از فراز و نشیب بود و در عین حال عمری طولانی نیز نداشت، اما زندگی عقلانی و حکیمانه بسیار پرباری داشت. گواه بر این مطلب، تعداد و نوع آثاری است که او تالیف کرده است و نیز خصوصیات شاگردانی که در نزد او درس خوانده اند؛ مانند بهمنیار و جوزانی.

ابوعلی سینا زمانی كه تنها 58 سال داشت ،‌ در حالی رخت از جهان بربست كه با ادای دین خود به دانش بشری ، نامی به صلابت تمدن ایرانی از خود به جای گذاشت . آرامگاه او در همدان قرار دارد .

برخی از آثار او از این قرارند:

" شفا  ، نجات  ، الاشارات والتنبیهات ، زاویه  ، اقلیدس  ، الارتماطیقی ، فضا  ، النبات والحیوان ، قانون  ، الادویة القلبیه ، جوامع علم الموسیقی و ..."

***

درگذشت امیر نظام علیشیر نوایی

امیر نظام علیشیر نوایی

522 سال پیش در چنین روزی در سال 906 هجری قمری ، امیر نظام علیشیر نوایی ، شاعر بزرگ ترکی جغتایی و وزیر هنرپرور اولجایتو در شهر هرات  ، درگذشت .

امیر علیشیر نوایی رفیق ایام صباوت و کودکی سلطان حسین بایقراى گوركانی و از بزرگ‌زادگان خاندان جغتاى ‌بن چنگیزخان حاكم ماوراءالنهر و كاشغر و بلخ و بدخشان بود. هنگامیکه سلطان حسین به هرات تسلط یافت در تسخیر و تصرف هرات نیز امیر علیشیر نوائی نقش مهمی داشت و از همین سبب سلطان به این وزیر با تدبیر خویش لطف عمیق و نا گسستنی داشت و علاوه بر مقام وزارت بحیث امین مهر مقام سلطنت نیز به او تفویض شده بود.

وی علاوه بر صفات عالی اداری و سیاستمداریی که داشت شاعر نامی و ممتازی بود که در زبان ترکی جغتایی شاعری بود بی بدیل و بی مانند که در آن زبان چهار دیوان غزلیات و پنج مثنوی مفصل به تقلید از ( خمسه نظامی ) و یک مثنوی در تقلید عطار بنام (( لسان الطیر )) تالیف نموده و در اشعار ترکی (( نوائی )) و در اشعار فارسی (( فانی )) تخلص می نمود و در هر دو زبان قدرت و ید طولایی داشت و از همین باعث او را ذواللسانین لقب داده اند  به علاو امیر علیشیر نوائی بنام (( میزان الاوزان )) نیز کتابی در علم عروض تالیف کرده است.

امیر علیشیر علاوه بر مقام علمى و تألیفات بسیارى كه داشت، از آنجا كه شخصى خیر و نیكوكار بود آثار خیریهٔ بسیارى از او به جاى مانده است كه از آن جمله ایوان جنوبى صحن عتیق امام رضا و آب نهر خیابان مشهد، و مقبرهء فریدالدین عطار نیشابوری در نیشابور، و بقعهٔ امیر قاسم الانوار در قریهٔ لنگر می باشد.

تعداد این آثار او را تا سیصد وهفتاد نوشته‌اند. از جمله تألیفات او می توان به این آثار اشاره کرد:

" اربعین منظوم ، تاریخ انبیاء، به تركى ، تاریخ ملوك عجم، به تركى ، ترجمة اللغة التركیة بالفارسیة، كه یك نسخهء آن در كتابخانهء رضوى موجود است ، خمسهء نوائى، كه در تقلید و استقبال از خمسهء نظامى سروده و آن پنج مثنوى است به زبان تركى جغتائى به نامهاى: حیرة‌الابرار، لیلى و مجنون، فرهاد و شیرین، سبعهء سیاره، سد اسكندرى یا اسكندرنامه ، خمسة‌المتحیرین، و آن رساله‌اى است به زبان تركى جغتائى در شرح حال عبدالرحمان جامى. و با در نظر گرفتن یك مقدمه و یك خاتمه و سه مقاله، بدین نام خوانده شده است ، سراج‌المسلمین و ..."

***

زادروز رابرت هوكز

رابرت هوكز

372 سال پیش درچنین روزی در سال 1635 میلادی ، رابرت هوكز فیزیكدان و صنعتگر انگلیسی در دهكده ای در جنوب انگلیس متولد شد.

پدر او كشیش بود و آنان روزگار را به سختی می گذراندند. اما بعد از مدتی هوكز با اختراع پمپ باد به شرایط مناسبتری دست یافت. پاندول ساعت و  باروقر از دیگر اختراعات او می باشند. وی همچنین چند كتاب در زمینه علم فیزیك نوشت كه مورد استفاده علمای بعد از خودش قرار گرفتند.

***

کشف حقیقت كهكشان ، توسط ویلیام هرشل

224 سال پیش درچنین روزی در سال 1783 میلادی ، ویلیام هرشل منجّم بزرگ انگلیسی موفق به كشف حقیقت كهكشان شد. او در چنین روزی با دوربین رصدی كه خود ساخته بود ثابت كرد كه كهكشان راه شیری مركب از ستارگان بسیار كوچكی است كه منظومه شمسی هم جزئی كوچك از آن محسوب می شود.

ویلیام هرشل در 5 نوامبر 1783 میلادى ، در انگلستان چشم به جهان گشود . او موسیقى دان فقیر و تهیدستى بود و ویولون مى زد . در همین ایام اكتشافاتى در علم ستاره شناسى رخ داده بود ، كه باعث شد، هرشل را به مطالعه درباره نجوم بكشاند.

ویلیام هرشل یك تلسكوپ از یكى از دوستان خود قرض گرفت و با آن كار كرد، بعد خواست ، یك تلسكوپ خریدارى كند، اما قیمت آن زیاد بود و توانائى خرید آن را نداشت ، هرشل از همان ساعت تصمیم گرفت ، خود تلسكوپ بسازد . او وقتى كه تلسكوپ هفت قدمى را مى ساخت ، بیش از دویست بار شیشه آن را عوض كرد، تا تلسكوپ او چیز خوبى از كار در آمد .

تا آن زمان ، منظومه شمسى به سیاره زحل محدود مى شد، اما ویلیام هرشل اورانوس را كشف كرد و براى نخستین بار ثابت نمود، كه خورشید ثابت نیست . هرشل با ساختن تلسكوپ و اكتشافات خود، شهرت جهانى یافت ، جورج سوم او را به سمت منجم مخصوص سلطنتى برگزید، هرشل عضو آكادمى علوم فرانسه گردید.

***

زادروز ایوان گنچارف

195 سال پیش در چنین روزی در سال 1812 میلادی ، ایوان گنچارف ، نویسنده روس به دنیا آمد . او 79 سال عمر کرد و در این مدت داستانها و سفرنامه های متعددی نوشت كه به انگلیسی و سایر زبانها ترجمه شده اند.

طبق این سبك، نویسنده باید یك مسئله روز جامعه خود را در قالب داستان مطرح سازد و اندرز و راه حل نشان دهد و آن چنان جالب بنویسد و ارتباط مطالب را از دست ندهد كه خواننده تا پایان، آن را بخواند و در ذهنش نقش بندد، راهنمای زندگانی او قرار گیرد و دست كم گرفتار آن لغزشها نشود.

وی با نوشتن داستان «اوبلوموف» كه شرح زندگی و كارهای یك اشراف زاده تن پرور و بی درد است، سبك تازه ای در داستان نویسی به وجود آورد كه جهان به «اوبلوموفیسم» معروف شده است. بقیه داستانهای این نویسنده از جمله «پرتگاه» از همین سبك خارج نبوده است.

«گنچارف» در عین حال یك سفر نامه نویس بسیار ماهر بود و مهارت خود را در كتاب «كشتی پالاس» كه شرح دیدار او از انگلستان، آفریقا و ژاپن است نشان داده است. ترجمه انگلیسی كتاب او «قصه مشترك» تا كنون بارها تجدید چاپ شده است و یك داستان همیشه بهار و باقی ماندنی است.

گنچارف در 1891 در سن پترزبورگ درگذشت.

***

شكست نهایی ناپلئون  در نبرد واترلو

ناپلئون

192 سال پیش در چنین روزی در سال 1815 میلادی ، ارتش ناپلئون عمدتا مركب از داوطلبان هوادار او در «واترلو» از ارتشهای متحد آلمان, انگلستان, هلند و ... شكست خورد, و تاریخ جهان ورق تازه ای را باز كرد. ناپلئون چهار روز پس از این شكست كناره گیری كرد و به جزیره سنت هلن در اقیانوس اطلس تبعید شد و بعدا در آنجا درگذشت.

ناپلئون بناپارت در 15 آگوست سال 1769 در منطقه «آژاكو» در «كورسیكا» به دنیا آمد . او در سن ده سالگى به مدرسه نظام «برى ین» پیوست. همكلاسى هایش او را به خاطر قد و قامت كوتاه و اسم عجیب و لهجه غیرمعمولش مورد تمسخر قرار مى دادند.ناپلئون از این دوران با عنوان كابوس دوران كودكى اش یاد مى كند. تنهایى و خلوتى كه نصیب ناپلئون شد سبب شد تا او بر آموزش هاى نظامى اش متمركز شود تا اینكه در سال ۱۷۸۴ به مقام قابل توجهى در ارتش «ایكول میلیتار» منصوب شد. یك سال بعد او از مدرسه نظام فارغ التحصیل شد و به عنوان جانشین فرمانده رسته توپخانه عازم به خدمت شد.او كه از استعداد فوق العاده اى در یادگیرى اصول نظامى بهره مى برد در دهه آخر قرن 18 توانست مدارج ترقى را به سرعت طى كند. در سال 1799 در حالى كه فرانسه با اكثر كشور هاى اروپایى درگیر جنگ بود ناپلئون از مصر به وطن بازگشت تا با در دست گرفتن زمام امور كشورش را از خطر سقوط نجات دهد.در فوریه سال 1800 با سازماندهى مجدد ارتش موفق به شكست نیروهاى اتریش شد. در سال 1802 با وضع قوانین ناپلئونى رویه قانونگذارى در فرانسه را متحول كرد و در سال 1804 در كلیساى جامع «نوتردام» تاج امپراتورى فرانسه را بر سر گذاشت و تا سال 1807 امپراتورى فرانسه را از شمال به رودخانه آلب از جنوب به ایتالیا و از ساحل دالى سیا تا پیرنه گسترش داد.

در سال 1812 و در پى متحمل شدن شكستى سنگین از ارتش روسیه نوار شكست هاى پى درپى ناپلئون آغاز شد. در نبرد «پتین سولا» هم مقهور قدرت نظامى «دوك ولینگتون» شد و خاك اسپانیا را از كف داد.در سال 1814 در مواجهه با ارتش متفقین نیز شكست را پذیرفت. پس از تبعید شدن به جزیره «البا» در مدیترانه در سال 1815 به فرانسه بازگشت و دولت جدیدى تشكیل داد.در حالى كه متفقین براى حمله به مرز هاى فرانسه در حال بسیج نیرو هایشان بودند ناپلئون ارتشى عظیم تشكیل داد و به بلژیك حمله كرد.

او بر این باور بود كه قبل از آنكه متفقین موفق به اجماع قوا شوند، مى بایست به تك تك آنها حمله كرد. در 18 ژوئن هفتاد و دو هزار سرباز باقى مانده لشكرش را به جنگ با ارتش شصت و هشت هزار نفره متفقین به فرماندهى «دوك ولینگتون» فرستاد.

در منطقه وسیعى در دوازده مایلى شمال بروكسل در نزدیكى روستایى به نام «واترلو» دو ارتش با هم روبه رو شدند. از آنجایى كه در اثر بارش شدید باران زمین ها باتلاقى شده بودند ناپلئون براى صدور فرمان حمله تا اواسط روز صبر كرد كه زمین ها خشك شوند و این فرصتى طلایى براى ارتش متفقین بود تا طى طریق كرده و به نبرد علیه ناپلئون ملحق شوند. در حمله هاى پى درپى ارتش فرانسه، ناپلئون نتوانست هسته مركزى ارتش متفقین را متلاشى كند. در این نبرد شیرازه ارتش ناپلئون از هم پاشید و بسیارى از سربازان از ترس پا به فرار گذاشتند. در این نبرد بیست و پنج هزار نفر از ارتش فرانسه كشته و مجروح شدند و 9 هزار سرباز فرانسوى هم به اسارت درآمدند در حالى كه شمار تلفات ارتش متفقین به بیست و سه هزار نفر مى رسید.

ناپلئون به پاریس برگشت و 4 روز بعد ، یعنی در 22 ژوئن به نفع پسرش از حكومت كناره گیرى كرد. او تصمیم گرفت قبل از آنكه نیرو هاى مخالف به ضدیت با او بپردازند خاك فرانسه را ترك كند. در 15 جولاى ناپلئون در بندر «روشر فورت» تسلیم انگلیسى ها شد. او امیدوار بود كه به ایالات متحده منتقل شود اما انگلیسى ها او را به جزیره دورافتاده «سنت هلن» در سواحل آفریقا فرستادند.او شش سال در این جزیره به آرامى زندگى كرد و در پنجم می 1821 در حالى كه از سرطان معده رنج مى برد در سن 51 سالگى درگذشت.

در سال 1840 پیكر او به پاریس برگردانده شد و طى مراسم بزرگداشت باشكوهى و پس از تشییع تابوت او از دروازه پیروزى در پاریس به خاك سپرده شد.

***

حرکت سردار اسعد بسوی تهران

98 سال پیش در چنین روزی در سال 1288 شمسی ، سردار اسعد به انگیزه نجات مشروطیت از دست محمد علی شاه قاجار با بیش از هزار سوار بختیاری كه یك قبضه توب پشتیبان این نیرو بود از اصفهان به سوی تهران به حركت در آمد.

سواران سردار اسعد در علیشاه عوض (شهریار) به داوطلبان گیلان و مازندران پیوستند و تهران را مورد حمله نظامی قرار دادند. این نیرو با كمك سایر مجاهدان راه مشروطیت و نیز هواداران مسلح مشروطیت در داخل شهر، بعدا واحدهای قزاق را شكست دادند. پس از این شكست بود كه محمد علی شاه به ساختمان تابستانی سفارت روسیه پناهنده و از ایران تبعید شد و پسر خردسالش را برجای او نشاندند.

تظاهرات مردم معمولی بر ضد استبداد محمدعلی شاه از یك سال پیش از حركت سردار اسعد به سوی تهران و از اواخر خرداد سال 1287 هجری خورشیدی آغازشده بود. 28 خرداد آن سال بازار تهران به نام مخالفت با استبداد شاه تعطیل كرده بود و مردم در بهارستان جمع شده بودند. این وضعیت تا تیرماه و به توپ بسته شدن عمارت مجلس هر روز به چشم می خورد.

اما حاجی علیقلی خان بختیاری معروف به سردار اسعد از رؤسای ایل بختیاری و از فاتحان تهران در جریان انقلاب مشروطه در ایران بود .

در سال 1322 هـجری قـمری به پـیشنهاد عین الدوله از طرف مظفرالدین شاه لقب سردار اسعـد و نشان حمایل به وی داده شد و ماًمور نظم لرستان گـردید.

سردار اسعـد در بـین خوانین بختیاری، امتیازات ویژه‌ای داشت. در تاریخهای بختیاری که شرح اختلافات و درگیری‌های داخلی را نگـاشته اند، بـندرت از او در دسته بندیهای خانوادگی یاد شده است.

او در امور سیاسی نیز فردی توانا بود. او این امتیاز را با حـضور گـسترده اش در دستگـاه دولتی از زمان ناصرالدین شاه کسب کرده بود. عـلاقه به عـلم و دانش و مطالعـه کتب داخلی و خارجی، بخصوص مطالعـه آثار مربوط به تاریخ، از ویژگـی‌های دیگر اوست .

زمانیکه سردار اسعـد با هـمراهی خوانین بخـتیاری و انقـلابـیون دیگـر، راهی تهـران بود ، قبل از حرکت طی نامه‌ای به شیخ السفرا، وزیر مخـتار اتریش، هـدف از حرکت خود را تـشریح کرد و از دولتهـای قـدرتمند خواست تا از مداخله نظامی در ایران خودداری کـنند.

***

درگذشت توماس ادوارد لارنس

72 سال پیش درچنین روزی در سال 1935 میلادی ، توماس ادوارد لارنس معروف به لارنس عربستان سیاستمدار و نویسنده انگلیسی در جریان یك حادثه رانندگی جان خود را از دست داد. او در «دورست» انگلستان از موتوسیكلت افتاد و دچار ضربه مغزی شد و در چهل و شش سالگی درگذشت.

لارنس به امور باستان شناسی موزه بریتانیا در خاورمیانه به كار اكتشاف پرداخت و در همین مدت با زبان عربی و آداب و رسوم عربها آشنایی یافت. او در براندازی نفوذ سیاست امپراتوری عثمانی در كشورهای عربی و بهره بری از آن به نفع دولت بریتانیا سهم بزرگی داشت .

توماس، در سال 1267 متولد شد و در دو رشته معمارى و زبان شناسى تحصیل کرد. در سال  1288، سفرى تحقیقاتى به عثمانى انجام داد. دو سال بعد، به عضویت افتخارى گروه حفارى و كاوش منطقه اى باستانى در كناره رود فرات درآمد. او سه سال در آنجا مشغول كار بود و اوقات فراغت خود را صرف مسافرت در منطقه و آموختن زبان عربى كرد.

در سال 1293، مطالعاتی درباره منطقه «سینا» انجام داد و نقشه هایى تهیه كرد كه بلافاصله از اهمیت استراتژیك ویژه ای برخوردار شدند، زیرا در همان روزها جنگ میان انگلستان و عثمانى آغاز شد.

با آغاز جنگ، لارنس براى اعزام به منطقه نام نویسى كرد و، از آنجایى كه در امور عربی تخصص بالایى داشت، به عنوان افسر اطلاعات به قاهره اعزام شد. بیش از یك سال در مصر به فعالیتهاى اطلاعاتى خود ادامه داد. دو سال بعد، یك دیپلمات انگلیسى را براى مذاكره با «شریف حسین بن على»، امیر حجاز كه بر ضد عثمانى شورش كرده بود، همراهى كرد. انگلیسیها شورش طرفداران امیر مكه را حمایت كردند و لارنس نیز، به عنوان افسر رابط، ارتش امیر مكه را یارى كرد.

نیروهاى عرب، تحت راهنمایى لارنس و در رشته جنگهایی نامنظم، خسارات فراوانى به خطوط نیروهاى ترک وارد كردند. لارنس متخصص جنگ فوق العاده ای بود و بسیار مورد علاقه اعراب بادیه نشین قرار گرفت. در تابستان سال 1296، نیروهاى عرب منطقه «عقبه» (در جنوب سینا و اردن فعلی) را تصرف کردند و در آنجا به نیروهاى انگلیسى ملحق شدند كه در حال پیشروى به سوى بیت المقدس بودند. در همین زمان، لورنس به مقام سرهنگ دومى ترفیع یافت.

پس از اینکه عربستان از دست عثمانی آزاد شد ، لورنس به انگلستان بازگشت. پس از اتمام جنگ، لارنس تلاش بسیارى در تجزیه متصرفات عثمانی و استقلال و تأسیس کشورهای عربی انجام داد و حتی در كنفرانس صلح پاریس با لباس عربی حضور یافت.

او به شخصیتى افسانه اى تبدیل شد. در سال 1301، مناصب با دستمزد بالا را رد كرد و با نام جعلى «جان هام راس» در ارتش سلطنتى انگلستان ثبت نام كرد.

در سال 1304، لورنس مجددا به نیروى هوایى سلطنتى پیوست. در سال 1308، به انگلستان بازگشت و 6 سال آخر عمر خود را به نوشتن و كار كردن، به عنوان مكانیك نیروى هوایى سلطنتى، اختصاص داد.

در بهمن سال 1314، لورنس از نیروى هوایى سلطنتى اخراج شد و به كلبه ساده خود در «كلاووز هیلز» رفت و،سرانجام، بر اثر تصادف جان باخت.

***

پذیرش اعلامیه حقوق بشراز سوی سازمان ملل متحد

59 سال پیش در چنین   روزی در سال 1948 میلادی ، کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد اعلامیه جهانی حقوق بشر را مورد پذیرش قرار داد.

در سال  1948 میلادی و پس از جنگ جهانی دوم و وقوع وقایع اسف بار جنگ،  کشورهای  مختلف تصمیم گرفتند، همزمان با طرح منشور ملل متحد موادی را در جهت احترام به حقوق بشر و آزادی های سیاسی تنظیم کنند. بعدها این وظیفه به عهده کمیسیون حقوق بشر محول شد و این کمیسیون در ژانویه 1947 شروع به کار و مطالعه در این خصوص  کرد. سرانجام در سال 1948 با 48 رای مثبت و 8 رای ممتنع بیانیه جهانی حقوق بشر تصویب شد. بیانیه جهانی حقوق بشر متشکل از یک مقدمه و سی ماده است که مواد سه الی 21 آن  در باره حقوق مدنی و سیاسی است. مواد 22 تا 27 آن درباره حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و مواد 28 تا 30 آن درباره سیستم حقوق  بشری بحث می کند.

***

پایان سلطنت در مصر

54 سال پیش در چنین روزی در سال 1953 میلادی ، به رژیم سلطنتی در مصر پایان داده شد و نظام جمهوری به ریاست محمد نجیب (ژنرال ارتش) در این كشور برقرار گشت .

ژنرال نجیب قبلا با یک کودتا فاروق پادشاه مصر را برکنار کرده و پسر شیرخوار او را به عنوان پادشاه تازه معرفی کرده بود. بعدا سرهنگ عبدالناصر از سران جنبش افسران آزاده و از رهبران کودتای ضد سلطنت، نجیب را برکنار کرد و خود رهبر مصر شد.

***

درگذشت گئورگی ژوكف ،مارشال نابغه نظامی شوروی

33 سال پیش در چنین روزی در سال 1974 میلادی ، گئورگی ژوكف مارشال شوروی و فاتح برلین كه از او به عنوان یك نابغه نظامی یاد می شود در 78 سالگی در گذشت.

او در دسامبر 1896 در خانواده كشاورزی فقیر به دنیا آمد . سرباز وظیفه ارتش تزاری بود كه در روسیه انقلاب بلشویكی رخ داد و او به انقلابیون پیوست و به عنوان سرباز ارتش سرخ با ضد انقلابیون جنگ پرداخت.

در سال 1939 با واحدهای تحت فرمان خود نیروهای ژاپنی را كه پس از اشغال منچوری چین به مغولستان تجاوز كرده بودند از آنجا اخراج كرد .

پس ازرسیدن نیروهای ارتش آلمان به دروازه مسكو ، خود فرماندهی دفاع از پایتخت را به دست گرفت و  در دسامبر1941 آلمانی ها را مجبور به عقب نشینی كرد . ژوكف با تاكتیك تمركز آتش توپ، ارتش های هیتلر را در دروازه های مسكو متوقف ساخت و تا برلین عقب راند.

او شخصا به آزاد ساختن استالینگراد پرداخت و موفق شد كه بهترین افراد و ژنرالهای آلمان را در آنجا به اسارت بگیرد . در شكستن محاصره لنینگراد ( سن پترز بورگ ) نقش داشت. با حمله نهایی سال 1945 برلن را تصرف كرد . استالین كه می خواست پیروزی جنگ جهانی  به نام او در تاریخ ثبت شود برای كوچك كردن ژوكف اورا بركنار و به یك كار بی اهمیت در «اودسا» گمارد .

پس از درگذشت استالین ، ژوكف به قدرت باز گشت و در سال 1955 وزیر دفاع و در سال 1957 عضو كمیته مركزی حزب كمونیست شد.ژوكف در دوران خروشف چندی مورد توجه او بود كه چون با برنامه همزیستی مسالمت آمیز خروشچف با غرب میانه خوبی نداشت از کار بركنار گردید اما پس از بر كناری خروشچف، او  دوباره مورد توجه قرار گرفت و پس از مدتی بازنشسته شد.

***

شهادت  آیت الله حاج شیخ میرزا علی غروی تبریزی

9 سال پیش درچنین روزی در سال 1377 هجری شمسی ، آیت الله حاج شیخ میرزا علی غروی تبریزی از مراجع عالی قدر شیعیان عراق هنگام بازگشت از زیارت حرم سیدالشهداء(ع) به نجف در میان راه مورد حمله تروریستی واقع شد و به شهادت رسید.

آیت الله غروی در روز 12 ماه‌ رمضان‌ سال‌ 1319 ه . قمری‌ پا به ‌عرصه‌ وجود نهاد . تحصیلات خود را از 6 سالگی آغاز كرد . وی‌ در حوزه‌ تبریز مقدمات ‌را  فرا گرفت‌ و پس‌ از تحصیل‌ مراحل‌ نخستین‌، برای‌ تكمیل‌ آن‌ به‌ نجف‌ اشرف‌ رفت‌ و محضر بسیاری‌ از اساتید بزرگ‌  را  درك‌ كرد و به‌ مقام‌ عالی‌ اجتهاد رسید و از طرف‌ آیات‌ و مراجع‌ به‌ دریافت‌ اجازه‌ اجتهاد نایل‌ گردید .

از آثار آن بزرگوار كه سالها در نجف خارج فقه واصول را تدریس می كرد می توان التنقیحُ فی شرح العروةِ الوثقی را نام برد .

***

منابع :

1- مهر

2- صداوسیما

3- روزنامک

4- تله تکست

5- غدیر

6– سایت هشت

7- خسروشاهی

8- ایرانگار

9- سایت هرات

10– ویکی پدیا

11- Irib

12- مشاهیر

13- رشد

14- پی سی ورد

15- روزنامه شرق

16– آفتاب

17- مرکز تحقیقات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران

18- مسکو