خانه‌ای امن، برای زنان ناامن!

هرگاه واژه‌ی "خانه" به گوش می‌رسد، در ذهن هر فردی؛ مکانی امن و مملو از آرامش تداعی می‌شود اما چه تلخ و دردناک است که این مامن آرامش‌گر، برای بعضی از زنان همانند زندان و شکنجه‌گاه می‌شود و آنان را ناچار می‌سازد که برای حفظ امنیت جانی و آسایش روحی خود، از این مکان به اصطلاح امن، متواری شوند. این افراد دختران و زنانی هستند که عموما؛ همسر و یا پدر خانه، معتاد و یا بیمار است و خواسته و ناخواسته، علاوه بر پُرتنش کردن محیط خانه، امنیت روحی، روانی و جسمی را از آنان سلب کرده‌اند.

اما امروزه خانه‌هایی امن برای تحت پوشش قرار دادن این قبیل افراد راه‌اندازی شده، تا پس از خروج از چاله‌ی همسران و پدران خود، به چاه بزهکاران خیابانی نیفتند. امروز از خانه‌ای برایتان می‌گوییم که مأمن زنان زجر کشیده‌ی جامعه‌ی ما است. خانه‌ای تحت عنوان "خانه‌ی امن تهران".

این مراکز با هدف تحت پوشش قرار دهی بانوان بی‌سرپرست و یا بدسرپرست در برخی نقاط تهران راه‌اندازی شده تا ضمن تامین امنیت جانی این افراد، با مشاوره‌های راهبردی، آرامش روحی و روانی آن‌ها را احیا کند.

در خانه‌ی امن، اعتیاد را ترک کردم

یکی از زنانی که 7 سال در یکی از خانه‌های امن تهران ساکن است از سرگذشت خود چنین می‌گوید: "پریا هستم، 38 سال سن دارم و هفت سال پیش به خانه‌ی امن دولت آباد آمده‌ام، من با همسری معتاد زندگی می‌کردم که دائم مرا به باد کتک می‌گرفت و در آخر؛ مرا هم به چاه اعتیاد کشانده بود. مدتی در ندامتگاه آزادی بودم و پس از آزادی به بهزیستی فرستاده شدم. اما از شرایط آنجا هم خسته شدم و تصمیم به فرار گرفتم و تصمیم گرفتم دیگر مواد استفاده نکنم، اما نه پولی داشتم که شکمم را سیر کنم و نه جایی برای ماندن داشتم. که در پارک فردی آدرس یکی از خانه‌های امن تهران را به من داد. اکنون چند سال است که اینجا هستم و اعتیاد را کنار گذاشته‌ام."

شعب خانه‌ی امن

اکنون در 18 استان کشور، خانه‌ی امن ایجاد شده كه دو خانه امن در تهران است و تلاش مسئولین بر آن است که این تعداد رو به افزایش گذارد. اقداماتی كه در این مراکز ارائه می‌شود؛ همه بر اساس قوانین و ضوابطی است كه تدوین شده است.

زنانِ در معرض خشونت می‌توانند در این خانه‌ها اسكان پیدا كنند و حمایت‌های اجتماعی، حقوقی، روانشناسی و... از آنها انجام می‌شود، البته تمامی این روال بنا به حکم قضایی و اجازه‌ی اقامت فرد در این خانه‌های امن است.

خانه امن، عموما شامل افرادی است که مورد همسرآزاری قرار گرفته‌اند و حتی افراد متاهل می‌توانند با فرزندشان در آنجا اسكان داشته باشند. خانه‌های سلامت مخصوص دختران مجرد هم راه‌اندازی شده است كه دختران فراری از خانه، در "خانه سلامت" اسكان داده می‌شوند. مشكلی كه درباره آنها وجود دارد این است كه خانواده این زنان و دختران آنها را نمی‌پذیرند و این موضوع می‌تواند به کمبود جا برای اسکان آن‌ها ختم شود. در حال حاضر 31 خانه سلامت برای دختران تاسیس شده که سالیانه نزدیک به حدود 1000 نفر را پذیرش می‌كند.(1)

اورژانس اجتماعی

به لطف توجه ویژه‌ی مسئولین، امروزه مردم می‌توانند در مواجهه با مشکلات اجتماعی، سلب حقوق شخصی، اختلافات خانوادگی و... با شماره تلفن ۱۲۳ تماس گرفته و از مددکاران حاضر در این ارگان، مشاوره و راهنمایی‌های تخصصی دریافت کنند.

شاید در ابتدای راه‌اندازی اورژانس اجتماعی، بسیاری از تماس با آن و استفاده از مشاوره‌های اجتماعی دوری می‌کردند اما در سال‌های اخیر، بحث مددکاری و اورژانس اجتماعی در جامعه جا افتاده و مددکارها؛ به‌عنوان یک ضابط اجرایی در حال فعالیت هستند و آمار مشکلات ومعضلات اجتماعی را تا حد چشم‌گیری کاهش داده‌‌اند.

کلام آخر

با توجه به آنچه که گفته شد و نگاهی اجمالی به برخی راهکارهای مسئولین اجتماعی در راستای کاهش بزه در جامعه، باید امیدوار باشیم که با ادامه‌دار شدن روند جاری، در آینده‌ای نه چندان دور، می‌‎توانیم شاهد تعامل گسترده‌ای میان افراد مختلف جامعه با مشاوران و متخصصان مسائل اجتماعی باشیم. موضوعی که علاوه بر کاهش سطح معضلات اجتماعی به بهبود روابط میان افراد نیز می‌انجامد.

پی‌نوشت:

1- در این "خانه امن" چه می‌گذرد؟، خبرگزاری ایسنا، 16 اردیبهشت 97

---