امروز در تاریخ(24 خرداد )

امروزدرتاریخ(24 خرداد 86 )

امروز بیست و چهارم خرداد ماه 1386 هجری شمسی ، برابر است با 28 جمادی الاول 1428قمری و 14ژوئن   2007 میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، به وقوع پیوسته از این قرارند:

***

انتشار فلسفه حق، توسط هگل

186 سال پیش در چنین روزی در سال 1821 میلادی ، فلسفه حق، تألیف هگل در شهر برلن انتشار یافت. هگل فیلسوف و مورخ آلمانی درنیمه اول قرن 19، و از پایه گذاران «فلسفه تاریخ» است .

فردریش هگل در سال 1770 در اشتوتگارت آلمان متولد شد. دوران کودکی وی مصادف با شروع چرخش ها و تغییرات اساسی در وضعیت سیاسی اروپا بود.

اما 61 سال بعد هنگامی که هگل چشم از جهان فرو بست، این فیلسوف بزرگ تحولات و تجربیات بزرگی را از نزدیک از سر گذرانده بود.

برخی از این تحولات مهم عبارت از اینها بودند: انقلاب فرانسه، اشغال آلمان از سوی ناپلئون و بازگشت آلمان به دوران سابق و احیا نظم اشرافی در این کشور تحت رهبری پروس .

هگل تا سال 1816 در موضع مخالف دولت پروس بود، ولی سپس با نوشتن مقاله ای تحت عنوان « دولت پروس به ویژه بر مبانی عقلایی قرار دارد» تغییر نظر داد.

هگل هنگامی که فقط 18 سال داشت دوره سه ساله الهیات در شهر توبینگن آلمان را شروع کرد و سپس دوره دو ساله فلسفه را به اتمام رساند.

آموزه های او پیروان زیادی در سراسر دانشگاه های آلمان پیدا کرد. هگل توانست برداشت های مختلف فلسفی و گرایش های فکری گوناگون را زیر نفوذ فکری خود متحد کند و پس از مرگ نیز به حیات فکری فعال خود ادامه داد. زیرا شاگردان و پیروان متعدد او نقش مهمی در انتشار و تدوین آثار او بازی کردند. آثار هگل و تاویل او از تاریخ تاثیری عظیم بر اشکال تفکر و معرفت از مارکسیسم گرفته تا محافظه کاری به جا گذاشت .

هگل اندیشمندی چند سو نگر و پرکار بود. اما یکی از مهمترین ویژگی های هگل نه در آثار فلسفی بلکه در روش و متد فکری اوست. زیرا او درک و فهم تاریخ را موضوع کاوش اصلی خود قرار داده بود و بدین منظور روش کار و مطالعه او برای درک تاریخ اهمیتی بسیار بیشتر از آموزه های فلسفی او دارد. هگل معتقد است که: «دانش و عقل فرازمانه وجود ندارد و تنها نقطه ثابت فلسفه، خود تاریخ است».

پیروان و شاگردان هگل را معمولا به دو دسته تقسیم می کنند. گروه اول موسوم به «هگلیان پیر» یا «هگلیان راست» اند که در میان آنها کسانی همچون هنریش، گابلر و گوشل قرار دارند و تفسیری محافظه کارانه از هگل ارایه می کنند.

وجه مشخصه هگلیان راست این است که با برداشت هگل درباره ضرورت ایجاد یک دولت ملی با ثبات و مقتدر برای انجام اصلاحات اجتماعی همسو بودند و همچنین با قرائت او از حکومت پروس همچون یک دولت عقلایی و یک جامعه درست توافق داشتند.

گروه دوم موسوم به «هگلیان جوان» یا «هگلیان چپ» اند که در میان آنها علاوه بر مارکس که خود را شاگرد هگل نامید، می توان از کسانی چون داوید اشترائوس، لودویگ فویر باخ، برادران باوئر و آرنولدروگه نام برد.

به هر حال عده زیادی از نام آور ترین اندیشه ورزان قرن نوزدهم و بیستم به مباحث هگل و به ویژه تاویل او از روند تکامل توجه کرده اند. هگلیان چپ برداشت های هگل از روند تاریخ و نیز انتقادات فرهنگی و اجتماعی و شیوه اندیشه او را پی گرفتند. سرانجام هگل در سن 61 سالگی براثر بیماری سل درگذشت.

***

پیاده شدن نیروهای فرانسوی درسواحل  الجزایر به منظور تصرف این کشور

177 سال پیش در چنین روزی درسال 1830 میلادی ، نیروهای متجاوز فرانسوی به منظور تصرف الجزایر در سواحل این كشور پیاده شدند.

این اقدام فرانسوی ها با مبارزات مسلحانه مردم الجزایر روبرو شد. مردم این كشور در سال 1954 میلادی با شدت و هماهنگی بیشتربه مبارزه ادامه دادند، از این رو در همین سال ژنرال دوگل به ناچاربه الجزایرحق خود مختاری داخلی داد.

كشور الجزایر سرانجام در سال 1962 میلادی به استقلال كامل دست یافت.

***

تولد آندری مارکوف ، ریاضیدان مشهور روس

151 سال پیش در چنین روزی در سال 1856 میلادی ،  آندری مارکوف ریاضیدان مشهور روس به دنیا آمد .

مارکوف٬ فارغ التحصیل دانشگاه سنت پترزبورگ در سال 1878 بود. وی در سال 1886 مدرک پروفسوری خود را دریافت کرد. کارهای زود هنگام مارکوف در تئوری اعداد٬ آنالیز٬ حدود انتگرال ها٬ همگرایی سری ها٬ دنباله کسرها و ... بسیار اساسی بود.

بعد از سال 1900 ٬ مارکوف تحت تأثیر استاد خود چبیشف٬ از روش دنباله های کسرها در تئوری احتمالات استفاده کرد.

وی هم چنین در مورد رشته های متغیرهای وابسته متقابل٬ مطالعاتی انجام داد. او قضیه حد مرکزی را با در نظر گرفتن فرض های کامل آن٬ اثبات کرد.

در زنجیرهای مارکوف٬ متغیر بعدی توسط متغیر کنونی مشخص می شود ولی از راهی که تا کنون طی شده است مستقل است.

مارکوف به شاعری هم علاقه مند بود و پیرامون ساختار شعری مطالعاتی انجام داد. او پسری به اسم خودش داشت که در 9 سپتامبر 1903به دنیا آمد و راه پدرش را ادامه داد.

***

زادروز دكتر آلزایمر

143 سال پیش در چنین روزی در سال 1864 میلادی ، دكتر آلزایمر در آلمان به دنیا آمد . وی یك روانپزشك و آسیب شناس بود كه ضمن بررسی روی بیماری های مغز و سلسله اعصاب به ویژه انواع بیماری های مربوط به نقصان حافظه متوجه شد كه شدیدترین نوع این بیماری بر اثر از میان رفتن سلول های مغز در بخشی كه مربوط به حافظه است روی می دهد كه یك بیماری مزمن در حال پیشرفت است و از آنجا كه سلول های مرده مغز نمی توانند جانشین به دست آورند تنها راه این است كه مرگ آنها را كند كرد و به تاخیر انداخت. از آن زمان این بیماری (نسیان ـ فراموشی) به نام او به «آلزایمر» معروف شده است. با گذشت یكصد سال از زمانی كه نخستین بار بیماری آلزایمر شناخته شد، دانشمندان همچنان درگیر یافتن راهی برای درمان این بیماری هستند . قواعد اصلی درمان همچنان مشابه سابق است : حمایت و دلسوزی !

***

زادروز دكتر لاندستاینر

139 سال پیش در چنین روزی در سال 1868 میلادی ، دكتر كارل لاندستاینر در اتریش به دنیا آمد . با اینکه پدر کارل روزنامه نگار بود، اما او در دانشگاه وین پزشكی خواند و استاد «ایمیونولوژی» شد. اولین تالیفش درباره خون بود كه ثابت كرد مواد موجود در خون به تغدیه فرد مربوط است و اگر خون جاندار دیگر و حتی خون انسانی كه از گروه دیگر باشد (جز گروه «O» ) به یك فرد تزریق شود دچار شوك و بعداً یرقان و ... خواهد شد و تنها خون هم گروه قابل انتقال است.

وی در زمینه آنتی ژن ها و انتی بادی ها و طبیعت آنها و مكانیسم دفاع طبیعی بدن و راه های تقویت آن تحقیقات متعدد به عمل آورد و به خاطر این تلاش خود برنده جایزه نوبل در پزشكی شد.

***

جنبش «مشت زنان» چینی و حمله به تاسیسات خارجیان در پكن

107 سال پیش در چنین روزی در سال 1900 میلادی ، بپاخیزی چینیان معروف به جنبش «مشت زنان» بر ضد سلطه خارجیان بر وطنشان و نیز فعالیت میسیون های مسیحی آغاز شد و جهان آن روز را به لرزه در آورد.

افراد جنبش كه از مداخله خودسرانه قدرت های وقت در امور وطنشان و قطعه ــ قطعه كردن چین به ستوه آمده بودند از این روز در پكن حمله به سفارتخانه های این دولت ها و مراكز مبلغان مسیحی و تاسیسات خارجیان را آغاز كردند.

نطفه این جنبش پس از شكست نظامی چین از ژاپن در سال 1898 بسته شده بود. مشت زنان تا رسیدن نیروهای اعزامی كشورهای قدرتمند (انگلستان، فرانسه، آلمان، ایالات متحده آمریكا و ژاپن)، به مدت دو ماه شهر پكن را در كنترل داشتند.

***

دکتر مصدق وزیر امور خارجه شد

84 سال پیش در چنین روزی در سال  1302 ه.ش ، مشیر الدوله رئیس الوزراء وقت دكتر محمد مصدق را به نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای ملی معرفی کرد.

دکتر مصدق در دوره پنجم و ششم مجلس شورای ملی به وکالت مردم تهران انتخاب شد. در همین زمان که با صحنه سازی سلطنت خاندان قاجار منقرض شد و رضا خان سردار سپه نخست وزیر وقت به شاهی رسید، او با این انتخاب به مخالفت برخاست .

تا پایان مجلس ششم و آغاز دیکتاتوری رضا شاه دکتر مصدق خانه نشین شد و در اواخر سلطنت رضا شاه پهلوی به زندان افتاد ولی پس از چند ماه آزاد شد و تحت نظر در ملک خود در احمد آباد مجبور به سکوت شد. دکتر مصدق بارها از سوی دولت و حکومت به زندان افتاد و یا تبعید شد.

***

درگذشت ماكسیم گوركی

81 سال پیش در چنین روزی در سال 1926 میلادی ، ماكسیم گوركی نویسنده روس كه دردهای مردم و دشواری های جوامع را در قالب داستان بازتاب می داد تا برایشان راه حل پیدا شود ، در مسكو درگذشت.

وی در 16 مارس 1868 در" نزنی نوگورو" كه بعد ها به گوركی تغییر نام پیدا كرد، متولد شد. در كودكی پدرش را در اثر بیماری وبا از دست داد، انعكاس غم او را به دلیل از دست دادن پدر و پریشانی مادرش در داستان "كودكی من"، می توان دید.

بعد از فوت پدر به مدت چند سال با ناپدری خود زندگی سختی را گذراند و پس از فوت مادرش بر اثر سل، به كلی یتیم شد و با مادر بزرگش كه زنی انسان دوست و علاقمند به افسانه های رمانتیك بود زندگی كرد.

در سن 12 سالگی خانه را ترك كرد و در منطقه ولگا با عناوین مختلف كارگری كرد. پس از كارگری های فراوان به روزنامه نگاری روی آورد و با یكی از همفكران خود ازدواج كرد ولی به دلیل فساد جامعه كوچك اطرافش، این شغل را از دست داد. در سال 1898 "مجموعه طرح ها و داستان ها"ی او توسط یك ناشر" افراطی سیاسی" به چاپ رسید.

این مجموعه شامل داستان های رمانتیك در رابطه با قدرت و اصالت خانوادگی طبقه روستایی و كارگر در روسیه می باشد.  در حدود سال 1900شروع كرد به نوشتن رمان های" سوسیال رئالیسم" كه از آن جمله می توان به رمان "مادر" اشاره كرد.

در سال های 1900گوركی با" تولستوی و چخوف" دوستی نزدیكی پیدا می كند و درباره هر دو آنها در سال 1946" خاطره ها" را می نویسد. گوركی عمده درآمدش را صرف جنبش انقلابی می كرد. او به خاطر شهرتی كه داشت محتاطانه عمل می كرد ولی با این وجود مرتباً دستگیر می شد.

دولت روسیه تزاری انتخاب شدن او را برای فرهنگستان روسیه در سال 1902 رد كرد و اعتراض چخوف و" كرولنكو" هم تاثیری نداشت. گوركی 15 نمایشنامه نوشت كه دو تا از آنها به سختی سانسور شد ولی اكثر آنها در تاتر مسكو با موفقیت روبرو شدند. نمایشنامه های اولیه او به سبك چخوف هستند و بر توصیف موضوع تاكید دارند. بعد از ناكام ماندن شورش انقلابی سال 1905، گوركی به فكر جمع آوری پول برای انقلاب افتاد و برای این منظور امریكا را انتخاب كرد و در سال 1906 به امریكا رفت و در آنجا نویسنده آمریكایی "مارك تواین" طی یك مهمانی شام تامین هزینه های انقلابی را پذیرفت و گفت: "به طور قطع، دلسوزی من همراه انقلاب روسیه است." او پیش از بازگشت به روسیه در 1914، در" كاپری" اقامت گزید و در آنجا یك محفل تبلیغاتی "بلشویك" بنا كرد.

اگر چه گوركی به سبب نزدیكی كه با لنین داشت می توانست از مساعدت های خوبی بهره مند شود، ولی از ریاست چاپخانه و انتشارات استعفا داد و در 1921 به دنبال آرامش از روسیه خارج شد و در 1928 به روسیه بازگشت. آخرین كار او كه ناتمام هم ماند "زندگی كلیم سامگین" نام دارد كه اغلب شاهكار او معرفی می شود. این رمان كه در 4 جلد نوشته شده، نمایی است از وضعیت اجتماعی روسیه از سال 1880 تا 1917. آثار گوركی از نظر نیك اندیشی و قدرت قابل توجه هستند .

***

زادروز دكتر ارنستو چه گوارا

79 سال پیش در چنین روزی در سال 1928میلادی ، دكتر ارنستو گوارا دولاسرنا – چه - پزشك آرژانتینی و قهرمان انقلابگران قرن 20 ، در آرژانتین متولد شد.

زندگى انقلابى «چه» پیش از تولدش آغاز شد. آن زمانى كه «ارنستو گوارا لینچ» و «سلیا دولاسرنا» - پدر و مادر "چه" - با هم آشنا شدند. پدر چه گوارا، ایرلندى بود و مادرش اسپانیایى. این خانواده از طبقه متوسط جامعه با گرایش هاى شدید چپ و تمایلات آزادی خواهانه بودند.

خانواده گوارا ستایشگر «خوزه مارتى» و هوادار جمهوری خواهان در دوره جنگ هاى داخلى اسپانیا بودند. او مدام در كتابخانه بزرگ پدرش پرسه مى زد. بسیارى از همسایه ها از اینكه ارنستو در چهارده سالگى آثار فروید را با اشتیاق مى خواند، متعجب بودند.

چه تنها 16 سال داشت كه مطالعه آثار كارل ماركس، فردریش انگلس و لنین را آغاز كرد. او در این سن یك واژه نامه فلسفى تدوین و طى سال هاى تحصیلى در دانشگاه نوشته هاى دیگرى از قبیل «آنتى دورینگ» انگلس و «امپریالیسم بالاترین مرحله سرمایه دارى» و «دولت و انقلاب» لنین را مطالعه كرد. چه در سفرهاى خود به آمریكاى لاتین و مناطق كارائیب تا سال 1959 علاوه بر استفاده از دانش پزشكى خود، تاریخ و فرهنگ این كشورها را هم مطالعه كرد. او علاقه خاصى به باستان شناسى و فرهنگ هاى بومى و پیشرفته ترین نظریات مربوط به علوم اجتماعى داشت. دانسته هاى چه از واقعیت هاى قاره آمریكا، رهنمون او در فهم و تعمیق مطالعات ماركسیستى اش شد.

چه گوارا اهل آرژانتین بود و در اواسط دهه 1950 در مكزیك به جنبش 26جولاى كه توسط فیدل كاسترو رهبرى مى شد، به عنوان كادر ارتش شورشى پیوست. به هنگام پیروزى قیام علیه دیكتاتورى «باتیستا» دست نشانده آمریكا در كوبا در سال 1959، چه سى ساله بود و پس از پیروزى در همان سال وزیر صنایع، رئیس بانك ملى كوبا و مسئول انستیتوى ملى براى اصلاحات ارضى شد.

در آوریل 1965، چه گوارا كوبا را براى كمك به ایجاد رهبرى مبارزات انقلابى در كشورهاى دیگر ترك كرد. براى بیش از 6 ماه در كنگو (زئیر) طرفداران نخست وزیر مقتول، پاتریس لومومبا، در مبارزه علیه رژیم ارتجاعى دست نشانده امپریالیسم آمریكا و بلژیك را كمك رساند و در سال 1966به بولیوى رفت.

در آنجا او یك شاخه چریكى را كه سعى داشت مبارزه انقلابى علیه دیكتاتورى نظامى را سازماندهى كند، رهبرى كرد، مبارزه اى كه در حال رشد و جهت گیرى اعتلاى انقلابى در آرژانتین، شیلى و اروگوئه بود. در اكتبر 1967، او توسط نیروهاى نظامى بولیوى كه دولت آمریكا سازماندهى كرده بود، زخمى و دستگیر شد و سپس به قتل رسید. چه گوارا پس از مرگ به اسطوره ای جهانی بدل شد.

***

تشکیل ویتنام

61 سال پیش در چنین روزی در سال 1946 میلادی ، دولت ویتنام تشکیل شد و استقلال خود را از فرانسه  اعلام کرد .

ویتنام در منطقه استوایی جنوب شرقی آسیا ، در مشرق شبه جزیره هند و چین و در ساحل دریای چین و خلیج تونکن واقع شده است .

نژاد مردم آن  زرد و زبان رایج میان آنان آنامی است . اکثریت  مردم این کشور از آیین بودا پیروی می کنند . حکومت این کشور سوسیالیستی است که در دوم ژوییه سال 1976 میلادی با اتحاد دو ویتنام پس از 32 سال جنگ و مبارزه عملی شد .

ویتنام ابتدا مستعمره فرانسه بود که  چنانکه ذکرآن رفت ، از فرانسه مستقل شد و در سال 1977 میلادی به عضویت سازمان ملل متحد در آمد . پایتخت آن شهر هانوی نام دارد .

***

عملیات قدس1

22 سال پیش درچنین روزی در سال 1364 ه.ش ، عملیات قدس یك با رمز یا محمد رسول الله(ص) در ساعت 21:05 آغاز شد .

این عملیات در منطقه ای هورالهویزه و و شرق رودخانه دجله با هدف انهدام نیروهای دشمن صورت گرفت. در این عملیات که توسط دلاور مردان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام شد ،  چندین پاسگاه و منطقه جنگی، یك هواپیما و 1 بالگرد و 15 قایق و 12 پاسگاه سیار منهدم شد  و تلفاتی به میزان صدها نفر به دشمن وارد آمد .

***

در گذشت خورخه لوئیس بورخِس

21 سال پیش در چنین روزی در سال 1986 میلادی ، خورخه لوئیس بورخِس نویسنده ادبیات آمریكای لاتین ، در گذشت.

او متولد آرژانتین بود و دوران نوجوانی را با مطالعه آثار نویسندگانی چون ادگارآلن پو، چارلزدیكنز وسروانتس سپری كرد. خواهرش‌ نورا كه‌ دو سال‌ از او جوانتر بود تنها دوست‌ واقعی‌ زمان‌ بچگی‌ اش‌ بود . بورخس‌ جوان‌ گاهی‌ به‌ باغ‌ وحش‌ می‌رفت‌ و ساعت‌ های‌ متوالی‌ به‌ حیوانات‌ خیره‌ می‌ شد حیوان‌ مورد علاقه‌ ی‌ خاص‌ او ببر بود همچنان‌ كه‌ بعداً خود به‌ این‌ مسئله‌ اشاره‌ می‌ كند:

"من‌ جلوی‌ قفس‌ ببر مدت‌ زیادی‌ می‌ایستادم‌ و به‌ جلو و عقب‌ رفتن‌ او می‌نگریستم. به‌ زیبایی‌ طبیعی‌ او علاقه‌ داشتم‌ و زل‌ می‌ زدم‌ به‌ خطوط‌ راه‌ راه‌ سیاه‌ و طلایی‌ اش‌ و حالا كه‌ نابینا هستم‌ تنها یك‌ رنگ‌ برای‌ من‌ باقی‌ مانده‌ است‌ و آن‌ دقیقاً رنگ‌ ببر است‌ . زرد! "

او چندین‌ مجله‌ ادبی‌ را با موفقیت‌ پایه‌ گذاری‌ كرد. در 1927 چشم هایش‌ را عمل‌ آب‌ مروارید كرد. اما این‌ دوا و درمان‌ سودی‌ نبخشید و او در پایان‌ زندگی‌ اش‌ كاملاً به‌ دنیای‌ تاریكی‌ فرو رفت. در 1956 پروفسور ادبیات‌ انگلیسی‌ و آمریكایی‌ در دانشگاه‌ بوینوس‌ آیرس‌ شد موقعیتی‌ كه‌ آن‌ را برای‌ دوازده‌ سال‌ حفظ‌ كرد و بعد جایزه‌ ی‌ ملی‌ ادبیات‌ را از آن‌ خود كرد. چندی‌ بعد به‌ كمك‌ محصلین‌ و مادرش‌ شروع‌ به‌ ترجمه‌ ی‌ متون‌ كلاسیك‌ انگلیسی‌ به‌ زبان‌ اسپانیولی‌ كرد اما به‌ زودی‌ به‌ سوی‌ سرودن‌ شعر برگشت‌ قالبی‌ كه‌ حالا او راحت‌ تر می‌ توانست‌ با آن‌ سرش‌ را در كاغذ فرو ببرد. در 1973 از مدیریت‌ كتابخانه‌ ی‌ ملی‌ استعفا داد و تصمیم‌ گرفت‌ سال‌ های‌ بعدی‌ عمرش‌ را به‌ مسافرت‌ و سخنرانی‌ بگذراند. بورخس‌ چندین‌ جلد كتاب‌ شعر و داستان، داستان‌ كوتاه‌ و مقاله.... از خود به‌ یادگار گذاشت‌ او هرگز جایزه‌ ی‌ نوبل‌ ادبیات‌ را نبرد و سرانجام‌ بر اثر سرطان‌ كبد در ژنو درگذشت.

***

صعود حضرت موسی کلیم الله به کوه سینا

صعود حضرت موسی کلیم الله به کوه سینا (طور )برای دریافت اولین لوح فرمان الهی درباور کلیمیان در این روز اتفاق افتاده است .

موسی ، پیغمبر بنی اسرائیل که در زمان فرعون به دنیا آمد و مادرش تا سه ماه او را مخفیانه نگه داشت و بعد ، از ترس فرعون وی را در زنبیلی قیر اندود گذاشت و در میان نیزار رود نیل رها ساخت . دختر فرعون موسی را برداشت و بزرگ کرد. موسی در سن چهل سالگی به رسالت از طرف خداوند برگزیده شد و مدت چهل شبانه روز در کوه سینا به راز و نیاز با خداوند مشغول بود و از این نظر او را کلیم الله لقب داده اند . عمر موسی را صد و بیست سال نوشته اند .

***

منابع :

1- مهر

2- صداوسیما

3- روزنامک

4- راهیان نور

5- سایت سارا شعر

6- ویکی پدیا

7- persianbook

8- خبرنگاران صلح

9- سایت کتابخانه ایران

10- سایت فلسفه تاریخ

11- روزنامه اعتماد

12- ایرانگار

13- سایت مشاهیر و نام آوران