چهارشنبه سوری آتشین کنار خانواده

 

در شب چهارشنبه سوری، به جز روشن کردن سه یا هفت کوپه آتش به یاد سه پند بزرگ ایرانیان، «اندیشه ی نیک»، «گفتار نیک»، و «کردار نیک» و یا هفت امشاسپند «هرمزد»، «وهومن»، «اردیبهشت»، «شهریور»، «سپندارمذ»، «خورداد» و «امرداد»، مراسمی ویژه ای نیز برگزار می شود. مانند آتش افروزی بر فراز خانه ها و بلندی ها، خانه تکانی پیش از چهارشنبه سوری، خریدن آیینه و کوزه ی نو، خرید اسفند (اسپند دانه)، چراغانی، تهیه و خوردن آجیل هفت مغز، کوزه شکستن، فال گوش ایستادن، فال کوزه، ریختن آب قلیا و آب دباغ خانه به گوشه و کنار خانه، به صحرا رفتن در روز چهارشنبه سوری، تخم مرغ شکستن، شال اندازی، قاشق زنی، گره گشایی از بخت دختران با بستن قفل به گردن یا گوشه ای از چادر، نشستن روی چرخ کوزه گری، شکستن گردو، گفتن آرزوها به آب روان، فریاد زدن خواسته ها در چاه قدیمی، کمک خواستن از «چهارشنبه خاتون»، رنگ کردن خانه با گِل هایی به رنگ آبی و زرد، پختن آش ویژه ی چهارشنبه سوری.

آجیل چهارشنبه سوری
آجیل چهارشنبه سوری از ضروریات سفره ی شب چهارشنبه سوری می باشد. در روایتی این آجیل از هفت نوع میوه ی خشک و برنج، عدس، خرسِه، نخود، تخمه ی آفتابگردان، تخمه کدوی بو داده، کشمش و گردو تهیه شده و در هر خانواده باید آن را تهیه می کرد و به نام هفت امشاسپند در سفره ی چهارشنبه سوری می گذاشتند. از این آجیل همه ی اعضای خانواده برای شگون و تندرستی می خوردند.

و در روایت دیگردر گذشته پس از پایان آتش افروزی خویشاوندان گرد هم آمده دانه های نباتی مثل تخم کدو، پسته-فندق-بادام -نخود-گندم و شاهدانه را که از ذخیره زمستان باقی مانده بود روی آتش بو داده و با نمک تبرک می دادند و می خوردند. آنان براین باور بودند که هرکس از این مخلوط بخورد نسبت به دیگران مهربان تر می شود و کینه و رشک از وی دور میگردد. اصطلاح نمک گیر شدن یا نان و نمک کسی را خوردن و در حق وی خیانت نورزیدن از همین باور سرچشمه گرفته است.

قاشق زنی
مراسم قاشق زنی که تقریبا در همه ی سرزمین های ایرانی برگزار می شود بدین گونه است که مردم و بعضا کودکان کاسه و قاشق را به هم کوبیده و در پشت در پنهان می شوند و صاحبخانه نیز تخم مرغ یا آجیل چهارشنبه سوری-شیرینی-شکلات و نقل یا پول می دهد. داخل کاسه می گذارد. قاشق زنان اغلب خود را می پوشانند.

شاید با شنیدن کلمه چهارشنبه سوری بیش از آنکه فکر یک جشن ملی و باستانی در ذهن تداعی شود بیشتر یاد حوادث و اتفاقات ناگواری می افتیم که بر اثر ترقه و نارنجک و انواع مواد محترقه و منفجره طی شب چهارشنبه سوری و چند روز قبل و بعد آن در خیابانهای شهرمان اتفاق می افتد. از آنجا که این جشن ملی می تواند فرصت و بهانه ای برای تقویت احساس هویت ملی و انسجام ملی در بین مردم باشد بنابراین نباید آن را حذف کرد اما از سوی دیگر باید تدابیری اندیشید که از جنبه های خطر زای این جشن کم شود و بر شادی و هیجان سالم آن افزوده شود. برای این منظور می توان از ایده های جالب جشن چهارشنبه سوری و وسایل کم خطرتری برای ایجاد نور و صدا و هیجان استفاده کرد.

آتش کاغذی تزیینی
اگر امکان روشن کردن آتش ندارید٬ یا می خواهید یک کاردستی تزیینی بانمک برای چهارشنبه سوری درست کنید٬ یک آتش کاغذی ایده جالبی است. همچنین٬ برای اینکه مراسم چهارشنبه سوری را برای بچه های خیلی کوچک بی خطر، ولی پرهیجان برگزار کنید، این آتش کاغذی به کار می آید تا هر چقدر دوست داشتند از روی آن بپرند و شعر “زردی من از تو، سرخی تو از من” را بخوانند!

فرض کنید در خانه اتان نشسته اید که یک دفعه صدای انفجار مهیبی در حیاط خانه اتان شنیده می شود و متوجه یک ماده منفجره می شوید که درحیاط خانه اتان افتاده و دودی در حال بلند شدن از آن است. حالا تصور کنید که در خانه اتان نشسته اید و یک دفعه متوجه یک بادکنک نورانی می شوید که دارد به سمت آسمان بالا می رود یا بالن های روشن کوچکی در آسمان کوچه های آن سوتر توجه شما را به خود جلب می کند، به نظر شما کدام حس بهتری ایجاد می کند؟ کدام حال و هوای متفاوت تر، جالب تر و شادی بخش تری ایجاد می نماید؟ کدام شما را تشویق می کند که به جمع تجمع کنندگان بپیوندید و در جشن مشارکت کنید؟

میله های نورانی
خوشبختانه امروزه وسایل جالب و جدید کم خطر نورانی بسیاری وجود دارند که می توان از آنها در جشن های عمومی یا خانوادگی که در شب برگزار می شوند استفاده کرد چه این جشن مراسم بدرقه یک زوج به خانه اشان در شب عروسی آنها باشد و چه شب چهار شنبه سوری. یکی از این وسایل میله های نورانی هستند که بدون هیچ الکتریسته ای تا ۷ ساعت از خود نور متساطع می کنند.

درون بسته میله های نورانی ۱۰۰ میله ۲۰ سانتی در ۵ رنگ و نیز ۱۰۰ عدد بست وجود دارد که با آن می توان این میله ها را به گونه های مختلف به هم متصل کرد و بسته به خلاقیت شخصی، شکلهای متنوعی برای مصارف متنوع به وجود آورد. مثلا آن را به شکل دستبند یا گردنبند در آورد یا آنها را در بادکنک قرار داد تا بادکنک نورانی شود و … البته گمان نمی کنم تا کنون کسی این میله هایی را که شبیه میله حاوی جوهر خودکار هستند در آتش انداخته باشد که ببینیم اتفاق خاصی می افتد یا نه اما از آنجا که این گزینه امتحان نشده است مراقب باشید که این میله ها با آتش تماس پیدا نکنند.

اما میله های نورانی چطور بدون هیچ الکتریسیته ای نورانی می شوند؟ آنچه موجب نورانی شدن میله می شود، واکنش شیمیایی مواد داخل میله است. این میله ها شبیه میله های پلاستیکی داخل خودکار می باشند و داخل آنها یک میله باریکتر قرار دارد که درون آن یک ماده شیمیایی وجود دارد که با خم شدن و شکسته شدن میله شروع به واکنش شیمیایی با ماده موجود در میله اصلی کرده و ظرف چند ثانیه نوردهی را آغاز می کند و تا ۶ ساعت از خود نور تولید می کند.

این میله ها گزینه مناسبی برای ایجاد رنگ و نور و شادی در انواع مجالس و میهمانی ها هستند؛ از گردهمایی ها عمومی تری همچون جشن چهارشنبه سوری گرفته تا جشن های خانوادگی مانند جشن عقد و عروسی و جشن تولد و …

مثلا می توانید با به دست انداختن این دستبندها در کنسرتها و جشن های عمومی و ملی، حال و هوای شادتر و پرجنب و جوش تری ایجاد نمایید.

همچنین می توان با قراردادن این میله ها در لیوانهای نوشابه یا بادکنک های نصب شده در تزئینات جشن ها، فضای خاطره انگیزتری را در جشن های خانوادگی رقم زد، همچنین می توان با فرستادن این بادکنکهای رخشان به آسمان در جشن های ملی همچون شب چهارشنبه سوری، زیبایی و تفاوت آفرید و …

---

منبع: سرسره