میدان تیمور لنگ، اولین پادشاه گورکانی

درست در مرکز میدان، یک بنای تاریخی وجود دارد که برای یک سردار سرشناس و دولتمرد سرشناس قرن چهاردهم میلادی به نام امیر تیمور ساخته شده است که به تیمور لنگ نیز شهرت دارد. تیمور لنگ فردی بود که موفق شد که یک حکومت مرکزی مقتدر را در آن زمان تشکیل دهد و توانست ۲۷ کشور را که منطقه وسیعی را از دریای مدیترانه تا هندوستان را شامل می شد را گرد هم جمع کند. مجسمه وی از جنس برنز است که وی را در جامه پادشاهی سوار بر اسب نشان می دهد. در پایه مجسمه امیر تیمور لنگ شعار معروف وی به پنج زبان مختلف حک شده است و معنای این شعار این است: » قدرت در عدالت است«. فردی که مجسمه تیمور لنگ را تراشیده است نامش ایلخوم جباروف است

در ابتدا پارک کوچکی در اطراف این بنا وجود داشت ولی بعد از باز سازی که در سال ۲۰۰۰۹ انجام شد، این پارک تخریب شد و به میدان کوچکی مبدل شد که در آن کمی گل و گیاه کاشته شد و تعدادی آبخوری نیز در آن تعبیه شد.  اطراف این میدان معروف در پایتخت ازبکستان ساختمان ها و بناهای گوناگونی وجود دارد که عبارتند از: ساختمان های هتل »ازبکستان«، دانشگاه حقوق–که قبلا مرکز ورزش زنان بوده است–موزه امیر تیمور، ساختمان ساعت تاشکند و کاخ فوروم که یکی از سازه های معماری و با شکوه شهر تاشکند است.

کاخ فوروم در سال پاییز سال ۲۰۰۹ ساخته شد. هدف از ساخت این کاخ باشکوه برگزاری نشست های مهم بین المللی در این مکان بود که برای مثال می توان به نشست سازمان همکاریهای شانگهای در سال ۲۰۱۶ در این کاخ اشاره کرد. شکوه کاخ فوروم تنها محدود به معماری منحصر به فرد آن نمی شود بلکه اندازه خود کاخ نیز بسیار جالب توجه است. مساحت این مجمعه تقریبا حدود ۱۰،۰۰۰ متر مربع است. وقتی که از بیرون به این کاخ نگاه می کنیم، متوجه می شویم که نمای بیرونی کاخ شامل ستون های با عظمت و شاهانه است. با اینحال، شاخص ترین بخش این کاخ به گنبد آن مربوط می شود. ارتفاع این گنبد حدود ۴۸ متر است و نوک آن پیکره دو لک لک بزرگ قابل مشاهده است.

تقریبا بیشتر ساختمان هایی که در اطراف میدان امیر تیمور لنگ قرار گرفته اند از اهمیت تاریخی برخوردار دارند. یکی از این ساختمان های معروف به دانشگاه حقوق شهر تاشکند تعلق دارد. این ساختمان تاریخی مقابل میدان امیر تیمور قرار دارد و قدمت آن به قرن نوزدهم بر می گردد. این بنا به دستور والی ترکستان آن زمان به نام کافمن ساخته شد. برای مدت زیادی این ساختمان محل ورزش زنان بوده است. در زمان اتحاد جماهیر شوروی سابق، این ساختمان به دانشگاه دولتی تاشکند اهدا شد. در جناحین چپ و راست این ساختمان دو دانشکده وجود داشت که به ترتیب دانشکده های تاریخ و حقوق نامیده می شدند. هر چند بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و اعلام استقلال ازبکستان، حق مالکیت این دانشکده ها تماما به دانشگاه حقوق تفویض شد.

در جناح راست دانشگاه حقوق، بنای موزه امیر تیمور لنگ قرار دارد. مراسم افتتاحیه این موزه، با ششصد و شصتمین سالگرد تولد تیمور لنگ مصادف بوده است. این موزه شامل اقلامی است که به دوران حکومت و سلسله گورکانیان مربوط می شود. در این موزه به مینیاتورهایی برخورد می کنید که گویای تاریخ این دوره از حکومت این سردار جنگ هستند. یک نسخه از قرآن عثمانی در قسمت راهروی مرکزی موزه در طبقه همکف موزه برای دید علاقه مندان قرار داده شده است. در ضمن، دیوارهای این موزه بوسیله بهترین هنرمندان این کشور نقاشی شده است و صحنه های مختلفی از زندگی تیمور را به تصویر کشیده است.

نمایشگاه طبقه اول و دوم این موزه شامل مجموعه ایی از ظروف، ادوات جنگی و لباس هایی است که به تیمور و سلسله گورکانیان در ازبکستان مربوط می شود. ولی شاید معروف ترین بنای معماری که در اطراف میدان تیمور قرار گرفته است، ساختمان ساعت آن است. با وجود گذشت سالها از زمان احداث این بنا در سال ۱۹۴۷، این بنا سمبل شهر تاشکند به حساب می آید. فردی که طراح این ساختمان بوده است نامش مخمدشین بوده است و کسی که آن را اجرایی کرده است فردی آلمانی بود به اسم آیسنتاین ؛ یکی از ساکنین تاشکند و شغلش ساعت سازی بوده است.

در زمان جنگ دوم جهانی،  آیسنتاین در جنگ هایی که در شهر آلنستاین آلمان در جریان بود شرکت داشت و اجزای ساعت معروف تاشکند را از این شهر به ازبکستان آورد و از طرف هنگی که در آن خدمت می کرد آن را به مسوولین این شهر هدیه داد. یک استاد معروف ازبکی که در کنده کاری به سبک گنجی شهرت زیادی در آن زمان داشت و نامش شیرین مرادف بوده است در زیبا سازی نمای بیرونی ساختمان ساعت همکاری بالقوه ایی داشته است. در سال ۲۰۰۹ نیز، ساعت دیگری که درست شبیه نوع قدیمی آن بود به این بنا اضافه شد. امروزه، هر دوی این ساعتها به عنوان »دروازه« اصلی میدان امیر تیمور شناخته می شوند

نزدیک میدان امیر تیمور، یک سالن سینما و تئاتر و نیز مراکز سرگرمی وجود دارند که به شهرت این میدان بیش از پیش اضافه کرده است. میدان در جایی از تاشکند قرار گرفته است که مثل شاهراه عمل می کند و دسترسی به تمام نقاط این شهر را برای مردم تسهیل می کند و باعث شده است که برای قرار ملاقات های مردمان این شهر نقش کلیدی و مهمی بازی کند. در انتها، این ادعا که گفته می شود تاریخچه تاشکند مدرن و امروزی به طرز غیر قابل انکاری به مرکز این شهر و میدان امیر تیمور لنگ گره خورده است، سخنی کاملا بجا و درست است.

---

منبع : مجله گردشگری الی گشت به نقل از advantour.com