نافرمانی فطرس ملک

نام این فرشته فطرس می باشد، كه یكی از فرشتگان الهی است، روایات متعددی درباره جریان بخشش او وجود دارد، كه مضمون و محتوای آن ها یكسان است.
در این روایت آمده است: "فطرس فرشته ای بود، كه گردا گرد عرش الهی در گردش بود و درباره دستوری از اوامر خداوند كوتاهی و سستی ورزید. بالش به كیفر این نافرمانی چیده شد و به یكی از جزیره ها تبعید گردید. هنگامی كه امام حسین(ع) متولد شد، جبریل برای عرض تبریك به پیامبر به سوی زمین فرود آمد و در راه با فطرس دیدار كرد. جبریل به وی پیشنهاد كرد، برای عرض تبریك و تهنیت، با او نزد پیامبر برود. هنگامی كه جبریل او را به حضور پیامبر برد، به امر پیامبر، بالش را به بدن پاك امام حسین(ع) مالید و سلامتش را باز یافت". (۱)
عده ای از بزرگان معتقدند، داستان فطرس با آیات صریح قرآن كه ویژگی های فرشتگان را برشمرده، آن ها را بندگان مطیع و كریم و شایسته خداوند معرفی می كند و از هر نوع سرپیچی و نافرمانی پیراسته می داند، سازگاری ندارد؛ پس باید این گونه روایات را نادرست شماریم؛ به فرض درستی شان، بدان سبب كه نكته ای فراتر از ادراك ما دارند، باید علمش را به اهلش یعنی اولیای برگزیده الهی واگذاریم و خود را در فهم آن ناتوان بدانیم.
در مقابل عده ای بر این باورند، كه فرشتگان اصناف و درجه های گوناگون دارند. گروهی مقرّبند و گروهی در درجه پایین تر جای گرفته اند. آیاتی كه هر گونه نافرمانی و سرپیچی را از فرشتگان نفی می كنند، به فرشتگان مقرب مربوط است. فطرس از فرشتگان مقرب نبود، تا از هر نوع سركشی پیراسته باشد؛ به ویژه آن كه تخلّف و سرپیچی فطرس در برخی روایات كندی و سستی ورزیدن خوانده شده كه نوعی ترك اولی است، نه گناه. چنان كه پیامبران(ع) نیز درجات مختلف دارند: " تلك الرسل فضّلنا بعضهم علی بعض؛ بعضی پیامبران را بر بعضی برتری بخشیدیم. "(۲)
عده ای از انبیا ترك اولی داشتند؛ ولی جمعی مانند پیامبر(ص) و خاندان پاكش جز اراده الهی اراده ای نداشتند و حتی از ترك اولی نیز پیراسته بودند.
در برخی از این روایات كه اشاره شد، جرم فطرس كه مورد شفاعت امام حسین(ع) قرار گرفت، یك نوع غرور و خود بزرگ بینی بود.

پی نوشت ها:
۱) كشی، رجال كشی، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ش، ص۵۸۳؛ صدوق،  أمالی،   بیروت ، اعلمی، چ پنجم،   ۱۴۰۰ق،   ص۱۳۷؛ ابن قولویه،   كامل الزیارات،   نجف،   مرتضوی، چ اول، ۱۳۵۶ق، ص۶۶؛ فتال نیشابوری، روضه الواعضین، قم، انتشارات رضی، چ اول، بی تا، ج۱، ص۳۵۶؛ مسعودی، اثبات الوصیه، قم، انصاریان، چ سوم، ۱۴۲۶ق، ص۱۶۴؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل أبی طالب، قم، مؤسسه العلامه للنشر، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۷۴؛ مجلسی، بحار الأنوار، تهران، اسلامیه، چ دوم، ۱۳۶۳ش، ج۴۴، ص۱۸۲. (نرم افزار سیره معصومان)
۲) بقره(۲) آیه ۲۵۳؛ بحارالانوار، پیشین، ج ۵۶، ص۱۸۴.

---

منبع : پرسمان دانشجویی