تلمبه

به كمك تلمبه ها سیالات (یعنی گاز ها مثل هوا و مایعات مثل آب و روغن) را می توان به كشور های دیگر منتقل نمود یا ماشین ها را به كار انداخت. به عنوان مثال، دكل حفاری تلمبه ای دارد كه با افزایش فشار نفت، آن را به سطح زمین آورده و به مخازن بزرگ ارسال می كند.

علاوه بر افزایش فشار، تلمبه ها برای انتقال گازها یا مایعات از طریق لوله ها نیز مورد استفاده قرار می گیرند (مثلاً برای باد كردن چرخ ها و پر كردن مخازن سوخت). ماشین ها تلمبه هایی دارند كه سوخت را به موتور و روغن و آب سرد كننده را به اطراف آن می فرستد. برخی تلمبه های مایعات در ابتدا فشار را كاهش داده و مایع را به سمت خود می كشند و سپس با افزایش فشار آن را به خارج می رانند.

پمپ چگونه كار می كند؟

بسیاری از پمپ ها قسمت چرخانی دارند كه گازها یا مایعات را فشرده نموده و به حركت در می آورند. تلمبه بنزین در ایستگاه های پمپ بنزین دارای پره های گردانی هستند كه بنزین را از مخازن زیر زمینی بالا آورده و به ماشین انتقال می دهند. قسمت گردان شكاف هایی دارد كه در آن پره ها به شكل كشویی حركت می كنند. یك موتور الكتریكی چرخ گردان را به چرخش در می آورد و پره ها به سمت بیرون حركت می كنند و دیواره محفظه را به یك سری قسمت (كه اندازه شان در حال تغییر است) تقسیم می كند. در ورودی تلمبه، قسمت ها بزرگ می شوند تا بنزین را مكش كنند. وقتی چرخ به چرخشش ادامه می دهد، این قسمت ها بنزین را حول محفظه به چرخش در می آورند. آنها بنزین را فشرده و به بیرون می رانند و سپس از طریق لوله به بیرون منتقل می شود.

پمپ دستی

تامین آب ما وابسته به تلمبه هایی است كه آب را از مخازن یا رودخانه ها به سمت خانه ما انتقال می دهند. ممكن است منابع آب تلمبه هایی داشته باشند كه آب را به مخازن مرتفع بالا برده و سپس از آنجا برای تمام خانه ها توزیع كنند. پمپی بسازید كه آب را از مخزنی به مخزن دیگر منتقل كند. این وسیله شیر ورودی و شیر خروجی دارد كه باعث می شود آب در یك جهت جریان یابد.

توصیه می شود برای این فعالیت پژوهشی اولیاء محترم نیز كمك كنند.

آنچه شما نیاز دارد:

سوهان گرد، ٣ ظرف پلاستیكی به قطر تقریبی ١٢ سانتیمتر، ٣٠ سانتیمتر لوله پلاستیكی انعطاف پذیر، ٩٠ سانتیمتر لوله پلاستیكی انعطاف پذیر كه محكم داخل لوله پهن تر گنجانده شود، روغن جامد (گریس)، بادكنك بزرگ، چسب نواری، خط كش، ٢ ساچمه كه آزادانه در لوله پهن حركت كند اما از لوله باریك عبور نكند.

١- دو لوله نازك ٥ سانتیمتری و دو لوله ٤٠ سانتیمتری ببرید. یك برش اریب در یكی از لوله های كوتاه و یكی از لوله های بلند ایجاد كنید. هر دو طرف هر لوله را گریس بزنید.

٢- دو لوله پهن به طول ١٥ سانتیمتر ببرید. دو دریچه همانند شكل زیر بسازید. هر دریچه مشتمل بر یك لوله نازك بلند و كوتاه است كه یكی از آنها برش اریب خورده است.

٣- به كمك چاقو، دو سوراخ در دو طرف ظرف پلاستیكی ایجاد كنید. با سوهان دو سوراخ را بزرگ كنید تا دقیقاً لوله های نازك با فشار داخل آنها شده و نسبت به آن آب بندی شود.

٤- سوراخ های داخل ظرف را با روغن جامد گریس كاری كنید تا كاملاً هوا گیری شود (اصطلاحا آب بندی شود). با فشار لوله نازك را در هر طرف سوراخ ظرف وارد كنید. سر تنگ بادكنك را بریده و دور بیاندازید. باقیمانده بادكنك را محكم روی ظرف بكشید. با نوار چسب آن را محكم ببندید.

٥- طرف برش اریب خوردۀ لوله نازك كه وارد ظرف شده است، دریچه ورودی می باشد. انتهای لوله ورودی (كه به این دریچه وصل است) را داخل ظرف پر از آبی قرار دهید. انتهای لوله دیگر را در ظرف خالی كه در ارتفاعی نسبت به میز قرار دارد بگذارید- بدین ترتیب تلمبه نه تنها مایع را جابجا می كند بلكه آن را به ارتفاع بالاتری نیز منتقل می نماید.

٦- تلمبه كردن را با فشار دادن روی بادكنك (با مشت) شروع كنید. پس از چند ثانیه بادكنك را رها كنید و منتظر بمانید تا آب و هوا وارد ظرف وسطی شود. سپس بادكنك را مجدداً فشار دهید. این كار را آنقدر تكرار كنید تا آب وارد ظرف خالی شود. مطمئن شوید كه همواره انتهای لوله ورودی در زیر آب و لوله خروجی روی آب قرار گیرد.

نمونه ای از كاربرد پمپ فوق را در مدل سازی زیر می بینید. این یك تفنگ آب پاش است و شما با تقه زدن بر روی آن می توانید آن را به كار اندازید.

در تفنگ دیگری نیز این مكانیزم بكار رفته است. به نحوه حركت ساچمه ها توجه كنید. برای بكار انداختن تفنگ بر روی ماشه آن تقه بزنید.