ابهامات جشنواره موسیقی فجر

در این دوره از جشنواره بیش از ۹۰ اجرا در قالب ۸۵ گروه شرکت‌کننده در بخش‌های مختلف ردیف‌‌دستگاهی، ارکسترال، بانوان، نواحی، پاپ، تلفیقی و بین‌الملل روی صحنه خواهند رفت. اجراهای جشنواره موسیقی فجر مانند سال‌های گذشته شامل بخش‌های متفاوتی نظیر موسیقی پاپ، سنتی، کلاسیک و ... است. تالار وحدت، سالن رودکی، برج آزادی، فرهنگسرای نیاوران، برج میلاد و سالن ایرانیان سالن‌های برگزاری هستند که میزبانی این جشنواره را بر عهده دارند. 

اما در حالی به برگزاری سی و سومین جشنواره موسیقی فجر نزدیک می شویم که اهالی موسیقی گلایه هایی از جریان برگزاری این جشنواره دارند. در اینجا چند حاشیه را مرور می کنیم:

نامه گلایه آمیز به وزیر ارشاد

اوایل دی ماه عده‌ای از اهالی موسیقی با ارسال نامه ای به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به عملی نشدن وعده های مسئولان در زمینه جشنواره موسیقی فجر انتقادات خود را مطرح کردند.
در این نامه که به امضای پیروز ارجمند، کیوان ساکت، میدیا فرج نژاد، کیوان فرزین، مهدی قادری و علی قمصری رسیده بود این افراد که خود را نمایندگان منتقدان و هیات منتخب تهیه و تدوین اساسنامه جشنواره موسیقی فجر می دانند از عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواسته اند به وضعیت جشنواره موسیقی فجر رسیدگی کند.
در این نامه منتقدان ضمن ارایه توضیحات درباره پیشینه اعتراضات اهالی موسیقی مجددا تاکید کرده‌اند تا زمان تبیین و اعلام و عمل به چارچوبی مشخص و مطابق بر اصول عادلانه و منطبق با موازین هنری و صنفی، جشنواره موسیقی فجر را به رسمیت نمی‌شناسند و همچنین نسبت به مواضع قبلی غیر شفاف و جانبدارانه آن وزارتخانه به ویژه معاونت وقت امور هنری در پشتیبانی از گروهی کوچک اما تمامیت خواه و به تبع آن دو قطبی کردن و تقابل اهالی جامعه موسیقی اعتراض کرده و خواستار آن شدند تا کناره‌گرفتن معاونت امور هنری سابق دلیلی بر عدم پاسخگویی و رفع مسئولیت از وی و مدیران مربوطه، نشود.

ابهام در پوشش آنلاین اجراهای موسیقی

سی و سومین جشنواره موسیقی فجر در حالی از روز بیستم دی کار خود را آغاز می کند که هنوز از سامانه پوشش آنلاین اجراهای این رویداد هنری خبری نیست.
در حالیکه اولین سامانه کنسرت آنلاین کشور (حام ) از خرداد ماه سال ۹۵ با مدیریت حامد عنقا با برگزاری کنسرت علیرضا قربانی در تالار اندیشه حوزه هنری کار خود را آغاز کرد و پس از چندی به عنوان یکی از سامانه های قابل اعتنای تماشای کنسرت ها در میان مخاطبان معرفی شد اما گویا به دلیل برخی مسایل این سامانه مانند دوره قبلی جشنواره موسیقی فجر قرار نیست برخی از اجراهای جشنواره را پوشش آنلاین دهد.
سال گذشته پس از افتتاح رسمی سامانه «حام» و برگزاری چند کنسرت موسیقی آنلاین که اتفاقا با استقبال مخاطبان شهرستانی و تماشاگرانی که قادر به خرید بلیت های نجومی کنسرت ها نیستند مواجه شد، ستاد برگزاری جشنواره موسیقی فجر تصمیم گرفت طی تفاهمنامه ای پخش برخی از کنسرت های جشنواره را تحت پوشش این سامانه قرار دهد.
استقبال مخاطبان جشنواره از کنسرت های «آنلاین» و حتی «آفلاین» نشان داد که این پدیده با وجود برخی از مخالفت های تهیه کنندگان آثار موسیقایی می تواند با رفع معایب و نقصان های فنی خود تبدیل به فضای مناسبی برای مخاطبان گسترده موسیقی باشد، اما به دلیل پاره ای از مشکلات که چندی پس از برگزاری جشنواره موسیقی فجر سال گذشته پیش آمد هنوز شرایط لازم را برای حضور این سامانه در سی و سومین جشنواره موسیقی فجر فراهم نشده است و مخاطبانی که به هر دلیلی موفق به تماشای کنسرت های مورد نظر خود در جشنواره نمی شوند، دیگر به این سامانه نیز نمی توانند امیدی داشته باشند زیرا تا لحظه انتشار گزارش، خبری مبنی بر حضور سامانه «حام» در جشنواره منتشر نشده است.
حاشیه های مربوط به پوشش آنلاین اجراهای زنده موسیقی به ویژه اجراهای جشنواره موسیقی فجر که سال گذشته به دلیل برخی از سیاستگذاری ها به پوشش «آنلاین» و «آفلاین» تغییر پیدا کرد، پس از ایام برگزاری جشنواره موسیقی فجر نیز ادامه پیدا کرد به طوری که در اردیبهشت ماه امسال با وجود انتشار اخبار رسمی مبنی بر برگزاری کنسرت «آنلاین» گروه موسیقی «دال» در تالار وحدت خبر دیگری مبنی بر موافقت نکردن مدیریت بنیاد فرهنگی هنری رودکی برای پوشش آنلاین این کنسرت منتشر شد که ماجرا را وارد فاز تازه ای از حاشیه ها کرد؛ حاشیه هایی که گویا همچنان ادامه داد و قرار هم نیست مقام مسئولی به ویژه در حوزه دولتی به آن پاسخ دهد. به هر حال پوشش «آنلاین» و حتی «آفلاین» برخی از اجراهای جشنواره موسیقی فجر می توانست با رفع نواقص تبدیل به جریانی جدی در عرضه محصولات موسیقایی به ویژه در رویدادی مانند جشنواره موسیقی فجر باشد که متاسفانه گویا آزمون و خطای آن فقط به دوره سی و دوم محدود شده است. 

جشنواره نمایشی!

هوشنگ جاوید درباره عملکرد جشنواره موسیقی فجر می گوید: در یک دوره از جشنواره فیلم فجر یک فیلم سینمایی مطرح می‌شود و دوره بعدی جشنواره موجی از فیلم‌ها جریان پیدا می‌کند و شاهد فرآیند و الگوی نویی می‌شویم اما در جشنواره موسیقی فجر چنین چیزی وجود ندارد. این که فردی در فروش آلبومش ضرر کرده است و به او بگوییم ۱۰۰ میلیون بگیر برو کارت را روی صحنه اجرا کن، آیا حمایت، یارانه دادن یا کمک محسوب می‌شود؟ چه تعریفی می‌توان از این موضوع داشت؟
این موضوع در ساده‌ترین شکلی در بین هنرمندان به ویژه بخش جوان بدبینی به وجود می‌آورد و ممکن است آنها فکر ‌کنند در این زمینه باند بازی وجود دارد. یعنی خود دستگاه دولتی دهان نقد تند و اتهام را باز می‌کند که این کار درستی نیست و باید درباره چنین مسائلی به شکل جدی فکر شود.
این مدرس دانشگاه درباره حضور تقریبا هرساله برخی از گروه‌های بخش موسیقی اقوام در جشنواره موسیقی فجر، معتقد است: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حال حاضر به طور مستقیم وارد برگزاری جشنواره نمی‌شود و کار را به بخش‌های دیگری مثل خانه موسیقی سپرده است. من نمی‌دانم خانه موسیقی چه کسی را مسوول انتخاب بخش موسیقی اقوام و نواحی کرده است اما به نظر می‌رسد تلاشی برای اینکه این جشنواره فاخر برگزار شود، وجود ندارد.
به نظر می‌رسد بیشتر به سمت برگزاری جشنواره آماری و نمایشی می‌روند. من در سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۱ با برگزاری جشنواره موسیقی آئینی که برای برگزاری آن به هزار بلا دچار شد، این طور برداشت کردم که وزارت ارشاد به اهمیت پژوهش و هدفمندی جشنواره‌ها توجه ندارد و قصدش فقط برگزاری جشنواره است.

---

منابع: مهر/ هنر آنلاین/ ایسنا