زاویه چیست؟
زاویه راهی برای بیان مقدار چرخش یك خط یا یك جسم می باشد.
زاویه را می توان به وسیله تقاطع دو خط یا روش های دیگر ایجاد نمود. معمولاً زاویه بر حسب درجه و با نماد O بیان می شود، و بسته به اندازه اش رده بندی می شود. یك چرخش كامل- وقتی یك جسم حول یك نقطه اش می چرخد و به موقعیت اولیه اش باز می گردد - 360درجه است. زاویه قائمه 90 درجه است، زوایای كمتر از 90درجه حاده و زوایای بیشتر از 90درجه منفرجه نام دارد. در ریاضیات پیشرفته زاویه بر حسب رادیان سنجیده می شود، كه به طور اختصار "rad" نوشته می شود. ظاهراً ستاره شناس یونانی "هیپاركوس" برای اولین بار دایره را به 360درجه تقسیم نمود. او این نحو تقسیم بندی را از ستاره شناسان قدیمی اقتباس نموده است. آنها بر این باور بودند كه زمین ثابت است و ستاره ها در 12 نوار دایروی ( هر كدام شامل 30 روز) در اطراف آن در چرخشند (به حاصل ضرب 12 در 30 توجه كنید)
در مشاهده زوایای مختلف بر روی شکل زیر کلیک کنید.
كشتیرانی در یخ
دریانوردان برای مسیر یابی زوایا را بر حسب درجه و نسبت به شمال واقعی یا مغناطیسی می سنجند.
در قرن نوزدهم میلادی یخ ها بریده می شوند تا مسیر عبور كشتی ایجاد گردد. این كشتی هیأت اعزامی به قطب شمال را به همراه داشت. قرائت قطب نما و زاویه سنجی نقش حیاتی در هدایت كشتی ها ایفا می كند.
پیدا كردن شمال واقعی
زمین میدان مغناطیسی دارد كه بر روی قطب نما اثر می گذارد. آنچه كه قطب نما نشان می دهد قطب شمال مغناطیسی است كه متفاوت از قطب شمال واقعی می باشد. این اختلاف "انحراف قطب نما" نامیده می شود.
قطب شمال مغناطیسی در شمال كانادا، حدود 1600كیلومتری قطب شمال قرار دارد. برای پیدا كردن قطب شمال واقعی، لازم است در ابتدای یك روز آفتابی بیرون خانه بروید و قطب نما را (بین ساعت های 9 تا 17) بخوانید. وقتی خورشید در اوج (بیشترین زاویه در آسمان) قرار دارد، سایه در ظهر به كوتاه ترین مقدار خود می رسد. هنگام ظهر همه سایه ها در نیمكره شمالی دقیقاً به سمت شمال قرار دارد، در حالی كه در نیمكره جنوبی همه سایه ها 180 درجه نسبت به شمال قرار گرفته اند.
وسایل مورد نیاز
خط كش، 20سانتیمتر میله چوبی، مداد، قلم، قیچی، نخ، قطب نما، مقوای بزرگ پوستر، پونز
پونز را در وسط كاغذ پوستر وارد كنید، و مقداری از نخ را به آن گره بزنید. مدادی را به نخ (فاصله 25 سانتیمتری) گره بزنید و به كمك آن دایره ای رسم كنید. دایره را ببرید و آن را روی زمین قرار دهید. مركز دایره را علامت بزنید و میله چوبی را در آن فرو كنید، تا دایره را به زمین ثابت گردد. هر ساعت، سایه چوب بر روی مقوا را رسم كنید (دقیقاً به طول سایه).
این كار را در طول روز انجام دهید. مراقب باشید كاغذ حركت نكند. بدین ترتیب كوتاه ترین خط جهت شمال جغرافیایی (واقعی) را نشان می دهد.
قطب نما را در مركز دایره قرار دهید، و N قطب نما را در راستای كوتاه ترین خط سایه قرار دهید. نقطه ای كه عقربه قطب نما نشان می دهد (قطب شمال مغناطیسی) را علامت بزنید، و به كمك خط كش خطی از قطب نما به این نقطه بكشید. به وضوح زاویه بین شمال واقعی و مغناطیسی را مشاهده می كنید.
تراز حباب دار بسازید
تراز حباب دار یك وسیله ضروری برای خانه سازها و شیروانی سازها می باشد. تراز را روی سطح مورد نظر قرار داده می شود، و موقعیت حباب داخل تراز نشان می دهد كه آیا سطح افقی است یا نه. اگر سطح كاملاً افقی باشد حباب در مركز قرار می گیرد. این تراز ساده فقط زوایای خیلی كوچك نسبت به سطح افق را اندازه می گیرد.
وسایل مورد نیاز
نوار چوبی، قیچی، قلم، خمیر مجسمه سازی، چسب نواری، رنگ خوراكی، چسب بسته بندی، لوله پلاستیكی شفاف، قیف، پارچ آب
1- 30 سانتیمتر از لوله را ببرید. مطمئن شوید كه داخل و خارج آن كاملاً تمیز باشد، سپس به كمك خمیر مجسمه سازی یك طرف لوله را آب بندی كنید.
2- با دقت آب رنگی را داخل لوله بریزید تا تقریباً پر شود. مطمئن شوید كه فضای كوچكی در یك طرف خالی باشد تا حباب كوچك هوایی شكل گیرد.
3- به كمك یك تكه خمیر مجسمه سازی طرف دیگر لوله را كاملاً آب بندی كنید، فقط یك فضا برای حباب هوا باقی بگذارید. به طرفین لوله، به مقدار كافی نوار چسب (بسته بندی) بزنید. این مانع نشت آب و تبخیر آن می شود و در نتیجه سطح آب كاهش نمی یابد.
4- لوله پر از آب را محكم به نوار چوبی بچسبانید. اگر ابتدا مقدار كمی خمیر مجسمه سازی به زیر وسط لوله بچسبانید (تا لوله كمی به سمت بالا خم شود) تراز با دقت بیشتری خوانده می شود.
5- تراز را روی سطح صاف به صورت افقی (مثل میز یا قفسه) قرار دهید. صبر كنید تا حباب در وسط تراز متوقف شود، سپس انتها و وسط حباب را با یك قلم علامت گذاری نمایید. این معیار شما برای تشخیص تراز بودن یك سطح است.
استفاده از تراز حباب دار
این تراز ابتدایی را می توان برای بررسی افقی بودن یك سطح، استفاده نمود. وقتی تراز روی سطحی قرار داده می شود و حباب دقیقاً بین دو علامت قرار می گیرد شما متوجه می شوید كه سطح افقی است.
