تبیان، دستیار زندگی
یلو ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

کاریکاتورهایی از موردیلو


«موردیلو» کاریکاتوریست ورزش دوستآرژانتینی

یک دروازه بان به همراه یک تیر دروازه بر روی بام یک ساختمان بلند چندین طبقه منتظر است تا یک بازیکن به همراه توپ فوتبال از روی پشت بام ساختمان بلند دیگری به سوی دروازه شلیک کند.

این همه صحنه کارتونی است از موردیلو کارتونیستی که در بوئنوس آیرس آرژانتین متولد شده است.

او عاشق "فوتبال" است:

"فوتبال از سورئالیستی ترین بازی هایی است که من می شناسم، یک توپ و هزار کشمکش برای چشم تماشاگران؛ عقیده دارم که در مسابقه فوتبال هر حادثه ای می تواند روی دهد و تصور می کنم خودم در میان آن هستم."* (مصاحبه با نشریه اولیس 2000)

این علاقه عجیب موردیلو به "فوتبال" است که سبب شده تا بخش قابل توجهی از آثار کارتونی او به موضوع فوتبال اختصاص یابد.

وی که سال 1932همزمان با سمپه (کارتونیست فرانسوی) و کینو( کارتونیست آرژانتینی) متولد شده است، خالق شوخ طبعانه ترین آثار کاریکاتور دوران ماست.

موردیلو به گفته خود از 20سالگی فهمید که نباید غمگین باشد و همین نکته است که آثار اورا سرشار از لبخند و هیجان کرده است.

وی برای ایجاد وحدتی مثال زدنی در محتوا و فرم، شیوه ای را برای اجرای کارتون هایش برگزیده است که این روح شوخ طبعانه را به بهترین شیوه بیان می کند؛ خطوطی منحنی و دوار به همراه شخصیتی فانتزی که در غالب آثار او خودنمایی می کند.

اما این شخصیت فانتزی در بسیاری از صحنه ها در قالب فوتبالیستی علاقه مند و یا عاشق فوتبال ظاهر می شود.

آن جا که در قامت یک دروازه بان در انتظار شلیک رقیب از نقطه پنالتی است و پس از شلیک توپ با زیرکی تیر دروازه را با پایش می اندازد تا توپ از بالای تیر دروازه راهی اوت شود.

یا در جایی که آدمک موردیلو زرافه های همیشه حاضر در کاریکاتورها ی وی را روی هم چیده و با اشتیاق از دیواره استادیومی بلند بالا رفته و مسابقه فوتبالی را از بیرون سرک می کشد!

یکی از بحث های رایج میان کارتونیست ها موضوع پرداختن به سوژه های عمیق و یا ترسیم کارتون های ساده و همه فهم است. برخی نوع اول را برمی گزینند و عده ای می گویند که کاریکاتور باید همه فهم باشد.

مرور آثار موردیلو حکایت از مجموعه ای است که کم تر مخاطب را به اندیشه های پیچیده وامی دارد بلکه تمامی سعی کارتونیست در آن است تا خنده ای هرچند گذرا بر لبان بیننده بنشاند:

"شوخی و حرف های خنده آور سبب سرگرمی من است و برایم امکان ارتباط با دیگران را فراهم می سازد. نمی خواهم در این مورد برخورد ساده ای داشته باشم؛ اما شوخی برایم به منزله یک زبان است و ترسیم اشکال در واقع نوعی نگارش به این زبان است، نگارشی بی کلمات"...

همین جهان بینی است که به نظر می آورد کارتون های موردیلو قالبا شوخی هایی تصویری اند تا تصاویری تحلیلگر و تفکر برانگیز.

موردیلو برای انسجام معنا و فرم همواره از خطوط ساده و از رنگ های خلاصه شده استفاده می کند به طوری که در نگاه اول شاید هرکسی تصور کند می تواند به جای وی خالق چنین اثری باشد در حالی که آثار او سهل و ممتنع اند.

برج ایفل را در نظر بگیرید که با ساختاری مدرن به شکل فوتبالیستی درآمده که درحال شلیک توپ فوتبال به سمت دروازه ای تاریخی است!

یا فوتبالیستی که با ضربه ای شعبده گونه در مقابل مدافعات حریف، توپ را به تور دروازه مدافع می نشاند.

اکثر کاریکاتورهای فوتبالی موردیلو مانند فیلم های کوتاهی هستند که بیننده را به سرعت به دنبال خود می کشانند. شاید این دلیل است که قریب به اتفاق آن ها به شکلی چندصحنه ای و یا کمیک استریپ خلق شده اند.

موردیلو شوخی با مخاطب را به عنوان اولین هدف در نظر می گیرد.

شما ببینید در کاریکاتوری که یک مرد تنها در قله کوهی نشسته و به روبرو خیره شده است. در صحنه بعد توپ فوتبالی با سرعت به سمت او می آید.او به سمت جلو خم می شود و در صحنه آخر با خوش شانسی از او عبور می کند. حالاتی که موردیلو آفریده است خنده دار و شاید مضحک به نظر برسند و شاید خنده ای گذرا بر لبان بیننده بنشانند اما این تمامی ماجرا نیست.

به نظر می رسد سکه آثار موردیلو روی دیگری هم دارد.

مثلا آن اثری که برج ایفل را در قامت یک فوتبالیست درآورده به نظر می آید که نبرد سنت و مدرنیته را به تصویر کشیده و یا گذر توپ دنیای جدید از دروازه های سنتی!

و در مورد آخر حوادثی که بشر خیره شده و تنهای امروز را از پشت سر تهدید می کند که اگر می نجنبد، او را از قله زندگی به پایین پرتاب خواه کرد!

این همه گوشه هایی است از نگاه کارتونیستی که سال ها در زانرهای مختلف قلم زده و به گفته خودش خنداندن و شاد کردن اولین هدفش بوده است!

* متن برگرفته از نوشته هادی حیدری

ویژه نامه ورزشی نوروزی 84