تبیان، دستیار زندگی

چهل چراغِ تلویزیون

«چهل چراغ» برنامه ای است با موضوع عاشورا که این واقعه را با نگاه هنر مورد بازخوانی قرار داده است؛ برنامه ای که با اجرای محمدرضا شهیدی فرد برخلاف تاک شوهای خسته کننده و تکراری یک برنامه سرزنده و جاندار ارائه می دهد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
محمدرضا شهیدی فرد

 برنامه «چهل چراغ» از دو جهت قابل توجه است؛ اول برنامه ای پر محتوا و جذاب با موضوع قیام امام حسین علیه السلام است که سروشکلی متفاوت با دیگر برنامه ‌های مشابه دارد و به دنبال پیوند میان عاشورا و هنر است، دوم بهانه ای برای بازگشت محمدرضا شهیدی فرد به تلویزیون که حضورش به تنهایی سهم زیادی در موفقیت این برنامه دارد.

معمولا برنامه‌ های مناسبتی از چند قالب تعریف شده که سال‌ هاست در حال تکرار است خارج نمی ‌شوند؛ البته این تکرار لزوما اتفاق صد در صد بدی نیست و با کمی ذوق و هنر مخاطب شناسی می تواند به یک برنامه ایده آل تبدیل شود. اتفاقی که دست اندکاران «چهل چراغ» با انتخاب یک مجری توانمند آن را رعایت کردند. در وهله اول «چهل چراغ» یک تاک شو است که تمام قوت خود را از مجری می گیرد و اگر تسلط و تجربه شهیدی فرد نبود تکراری بود از برنامه های کلیشه ای که بارها شاهدش بودیم.

یک برنامه می تواند در همان قالب های تکراری پخش شود اما با کمی ظرافت در انتخاب آنچه محتوای برنامه را شکل می دهد یک گفتگوی یک ساعته جذاب را پیش روی مخاطب قرار دهد. برنامه تلویزیونی «چهل چراغ» در خصوص توجه به فرهنگ دینی تلاش دارد تا در بستری گسترده به همه حوزه های هنری اعم از سینما، هنرهای نمایشی، هنرهای تجسمی، موسیقی، تلویزیون و عرصه فرهنگ و ادب توجه کند تا ضمن ایجاد گفتمان فرهنگی میان صاحب نظران فرهنگ دینی با مخاطبان علاقمند به مباحث عاشورایی، موجب انتقال دستاوردهای رخ داده در زمینه فرهنگ دینی در فضای جامعه شود. «چهل چراغ» قرار است با میهمانانش سراغ عاشورا برود اما گفت و گوی شهیدی فرد با مهمان خلاصه در اثر هنری مهمان یا فعالیت های شخصی او نمی شود؛ بلکه به فراخور زمینه فعالیت مهمان، پرداختن به عاشورا و موضوعات پیرامونش از زوایای مختلف کنکاش می شود و به سختی ها و موانعی که برخلاف تصور در این راه وجود دارد می رسد.

بهره مندی از یک مجری توانمند

 حضور محمدرضا شهیدی فرد برای اجرای یک برنامه به اندازه ای اعتبار به دنبال می آورد که از ابتدا موفقیت نسبی برنامه را تضمین می کند. شهیدی فرد از مجریان با سابقه تلویزیون است که بیشتر با برنامه «مردم ایران سلام» و «پارک ملت» شناخته می شود. او ۵ سال از اجرا در این رسانه دور بود و کمی قبل از «چهل چراغ» با اجرای یک قسمت از برنامه «هزار دستان» به قاب تلویزیون برگشت تا میزبان محمود فرشچیان در این برنامه باشد، برنامه ای که با حضور میزبان و مهمانی مهم دیدنی شد.

قرار گرفتن مقابل چهره های مختلف از طیف های فرهنگی و هنری همانطور که در تجربه های مشابه دیدیم شاید در نگاه اول کار ساده ای باشد، اما نیاز به تسلط کامل بر موضوع دارد تا در مواجهه با آنچه در سیر گفت و گو اتفاق می افتد با بهترین عکس العمل ها مسیر گفت گو در جهت درست هدایت شود و  پاسخ هر سوال مقدمه ای باشد برای پر و بال دادن به ادامه بحث.

برخلاف خیلی از برنامه هایی که مجری تنها یک گوش شنوای بی تحرک است، اما شهیدی فرد در تمام سیر گفتگو همپای مهمان مشارکت دارد و به فراخور صحبت های مهمان عکس العمل های خوبی از او می بینیم. شهیدی فرد آنقدری که لازم است بر موضوع اشراف دارد و برای گفت و گو با حسام الدین سراج همان قدر تسلط دارد که رو به روی سیدمهدی شجاعی می نشیند؛ او می تواند از زوایای مختلف ذهن مهمانش را واکاوی کند تا درباره موضوع برنامه به آنچه می خواهد برسد؛ برای همین همانطور که از گفت و گو با یک روحانی (حجت الاسلام قائم مقامی) به مفاهیم عاشورا می رسد، می تواند در گفتگو با یک کارگردان (داوود میرباقری) هم موفق باشد. و یا وقتی حسن روح الامین از این می گوید که من سوادش را ندارم و در نقاشی هایم آنچه که باید اتفاق بیفتد و کشیده شود را خودشان آنجا می گذارند؛ می داند بحث را چطور هدایت کند تا برای مخاطب قابل تصور باشد.

فرجام چهل چراغ

شاید قرار گرفتن روال یک تاک شو بر پایه گفت گو بدون درنظر گرفتن آیتم های جذاب نقطه ضعف محسوب شود، اما در اینجا به فراخور موضوع برنامه و جذابیتی که در گفت و گو ها دیده می شود میان برنامه هایی که برای مخاطب بی حوصله امروز در کوتاهترین زمان اما با کیفیت بالای بصری و محتوایی تهیه شده است از دیگر نکات مثبت برنامه «چهل چراغ» محسوب می شود که تا اینجا برای ایجاد یک وقفه کوتاه در طول گفت و گوها کارایی خوبی داشته است. اما با توجه به تولید برنامه در 40 قسمت باید دید در ادامه با عادت کردن مخاطب به فضای برنامه و کاسته شدن از استقبالی که در مواجه اول وجود دارد این آیتم ها می تواند مخاطب را حفظ کند یا نه؟ همچنین «چهل چراغ» با پخش نزدیک به ده قسمت از برنامه میزبان چهره هایی از حوزه های مختلف فرهنگی و هنری بوده که بیشترشان از چهره های مورد توجه در حوزه کاری خودشان هستند و حضورشان در برنامه به جهت نامشان مهم بوده است؛ آیا با ادامه برنامه وزن مهمانان همچنان حفظ می شود؟

«چهل چراغ» در 40 قسمت تولید شده و شنبه تا پنجشنبه هر هفته ساعت 19:30 از شبکه سه سیما پخش می شود. پخش این برنامه که ضمیمه ای برای برپایی دومین دوره جشنواره بین المللی «چهل چراغ» است، تا اربعین ادامه دارد.