چرا به امام حسین ـ علیه السّلام ـ ثار الله می‌گویند
چرا به امام حسین ـ علیه السّلام ـ ثار الله می‌گویند و چه كسی این لقب را به ایشان داده است؟
پاسخ :
«ثار» در لغت هم به معنی خون آمده است و هم به معنی طلب و انتقام گرفتن از خون كسی كه به دست دیگران كشته شده است.[1]
ثار الله از دو واژه ثار و الله تشكیل یافته و یكی از القاب امام حسین ـ علیه السّلام ـ می‌باشدكه در زیارت عاشورا با این لقب آن حضرت را زیارت می‌كنیم. ثارالله: یعنی (طلب دمه الله) كسی كه طالب خون او خداست و انتقام از قاتلین او را خداوند خواهد گرفت.[2]
یكی دیگر از معانی آن یعنی كسی كه در راه خدا كشته شود و خویشاوندان و خاندانش در این راه كشته شود.
مرحوم مجلسی در شرح جمله الوتر الموتور چنین نوشته است: وتر الله ای الفرد المتفرد فی الكمال من نوع البشر فی عصره الشریف او المراد ثار الله ای الذی الله تعالی طالبُ دَمِه و الموتور قتیلُ له، قتیلُ فلم یدرك بدمهِ؛ یعنی فردی كه در راه خدا به شهادت می‌رسد با این كیفیت از تمام بشر و در عصرش منحصراً اوست و یا مراد از آن همان ثار الله است كه به معنی كسی است كه طالب خون او خداوند است، و موتور به معنای كشته شدن در راه خداوند و كشته شده‌ای است كه خونش را انتقام نگرفته باشند، بلكه فقط خداوند است كه انتقام خونش را از قاتلین می‌گیرد.[3]
و احتمال دارد معنای ثارالله چنین باشد، خونی كه صاحب آن خداوند است و ولی دم او خداوند است. چنان كه در بحث قتل عمد و غیر آن از آن به اولیاء دم تعبیر می‌آورند. در اینجا نیز ولی دم خون حسین و انصارش خداوند است. چون خون حسین در راه خدا و برای حفظ قرآن و تمامیت اسلام ریخته شده و خالصاً و مخلصاًلله بوده است و در نهایت درجه اخلاص با تمام وجود برای خداوند بوده است. لذا این خون و این شهیدان خدائی هستند. بنابراین انتقام آن نیز باید از طرف خداوند باشد، یا اینكه چون امام حسین ـ علیه السّلام ـ حجت خداوند بر زمین و ولی مطلق حق بود و مردم او را كشتند و زمین را از حجت حق خالی كردند بنابراین خداوند انتقام حجتش را از قاتلین او خواهد گرفت. امّا درباره اینكه این لقب را چه كسی به امام حسین ـ علیه السّلام ـ داده است باید عرض شود كه چون سند زیارت عاشورا قدسی است، یعنی زیارت عاشورا كه زیارت امام حسین ـ علیه السّلام ـ است از طرف خداوند به ائمه رسیده است و آنرا پیامبر اكرم از جبرئیل گرفته و جبرئیل آن را از خداوند یاد گرفته است و از طریق معصومین به ما آموخته‌اند تا آن حضرت را زیارت كنیم،[4] بر این اساس این لقب را خداوند به امام حسین ـ علیه السّلام ـ داده است و چه لقب زیبایی است.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. منشور نینوا، مجید حیدری.
2. حماسه سیاسی تاریخی زیارت عاشورا، محمد رسول دریایی.
پی نوشت:
[1] . عبدالسلام محمد هارون، مقابیس اللغه، ج1.
[2] . ابن المنظور، لسان العرب، ج4، واژه ثار.
[3] . مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، موسسه الوفا، چاپ دوم، 1403، ج98، ص154.
[4] . ر.ك: قمی، عباس، مفاتیح الجنان، و سید بن طاووس، اقبال، قم، مركز نشر تبلیغات اسلامی، 1416، ج3، ص 55؛ و دریایی، محمدرسول، حماسه سیاسی تاریخی زیارت عاشورا، تهران، انتشارات جعفری، 1371، ص12 ـ 13.
منبع: پایگاه جامع عاشورا
