تبیان، دستیار زندگی
سلول سفید ابتدا روی دیواره رگ می غلتد و سپس در یک مکان ثابت می شود تا از مویرگ خارج شود...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

خروج لوکوسیت ها از رگ

سلول سفید ابتدا روی دیواره رگ می غلتد و سپس در یک مکان ثابت می شود تا از مویرگ خارج شود.

مرکز یادگیری - مرجان سلیمانیان

خروج لوکوسیت ها از رگ

در مطالب قبل دانستید که در اتصالات چسبی و دسموزوم ها، پروتئین هایی موسوم کدهرین ها نقش کلیدی دارند. و با اتصالات سلولی آشنا شده اید. حال در اینجا به بررسی لوکوسیت ها می پردازیم.

همان طور که می دانید، دستگاه گردش خون از سیستم رگ های خونی و رگ های لنفی تشکیل شده است و این سه حرف (WBC) مخفف «سلول های سفید خون» یا گلبول های سفید هستند.

گویچه های سفیدخون (Leukocytes)

این سلول ها بر اساس حضور یا عدم حضور گرانول های اختصاصی در (سیتوپلاسم) خود به دو دسته دانه دار یا گرانولوسیت ها (granulocytes)  و بدون دانه یا (آگرانولیست ها)(agranulocytes)  تقسیم می گردند. بر اساس شکل هسته در لکوسیت ها گرانولوسیت ها را (پلی مورفو نوکلئید) دارای (دارای هسته چند شکلی) و آگرانولیست ها را مونو نوکلوئید (تک هسته ای) نیز می نامند.

لکومیت ها به تعداد 6 تا 10 هزار در هر میکرولیتر خون دیده می شوند و تعداد آنها با توجه به سن و زمان اندازه گیری متغیر می باشد و شرایط عفونی کاملا افزایش می یابد. (آلکوسیت) در مقایسه با اریتروسیت ها سلول هایی هسته متحرکند که این امر خروج آنها از دیواره (رگ ها) به طریق (دیاپدزdiapedesis ) امکان پذیر می سازد. خروج لکوسیت از خون برای شرکت در عمل دفاع از بدن در مقابل عوامل بیگانه صورت می گیرد.

چسبندگی سلولی همواره با اتصالات سلولی با ساختارهای تخصصی صورت نمی گیرد. در این قسمت، برای نمونه، خروج لوکوسیت ها از مویرگ های خونی (از لابه لای سلول های اندوتلیال پوشش دهنده مویرگ ها) را که در پی عفونت ها و التهاب های بافتی انجام می شود، مختصرا معرفی می کنیم.

ورود لوکوسیت ها به بافت ها با دنباله زمانی دقیق و هماهنگی از برهمکنش های چسبنده کنترل می شود. این سلول ها در پی التهاب بافت از رگ ها خارج می شوند و به محل بافت می روند. خروج این سلول ها از رگ را می توان در سه مرحله کلی توصیف نمود:

در شرایط عادی (قدم اول)، اینتگرین های سطح لوکوسیت ها (مانند اینتگرین 12) غیر فعال هستند و نمی توانند به لیگاندشان، یعنی پروتئین های ICAM-2 در سطح سلول های اندوتلیال دیواره رگ متصل شوند. از طرفی لوکوسیت ها نیز گلیکولیپیدها و گلیکوپروتئین های ویژه ای در سطح خود دارند که لیگاند نوعی گیرنده چسبندگی در سلول های اندوتلیال به نام P-سلکتین است. در شرایط عادی، P-سلکتین ها هنوز در سطح سلول های اندوتلیال قرار نگرفته اند، بلکه در وزیکول هایی درون این سلول ها ذخیره شده اند. به این ترتیب در شرایط عادی، لوکوسیت ها اتصال قابل توجهی با سلول های اندوتلیال برقرار نمی کنند.

خروج لوکوسیت ها از رگ

در قدم دوم، در پی رسیدن پیام های التهابی از بافت به سلول های اندوتلیال، وزیکول های محتوی P-سلکتین، در این سلول ها به غشا ملحق می شوند. اکنون P-سلکتین ها می توانند به لیگاند خود (کربوهیدرات های سطحی لوکوسیت ها) متصل شوند. از آنجا که این اتصالات به تنهایی قدرت کافی برای نگه داشتن لوکوسیت ها در جریان خون را ندارند، هر یک پس از مدتی گسسته می شوند. نتیجه این اتصالات ضعیف و جدا شدن های متوالی آنها، غلتیدن لوکوسیت ها روی دیواره رگ می باشد.

از طرف دیگر، سلول های اندوتلیال فعال شده در پی التهاب انواعی فاکتور فعال کننده لوکوسیت را سنتز می کنند، بیان انواعی از ICAM ها را افزایش و نیز فاکتور فعال کننده ای مانند (PAF) را در سطح خود بروز می دهند. برای PAF در سطح لوکوسیت ها گیرنده وجود دارد.

خروج لوکوسیت ها از رگ

در قدم سوم، اتصال PAF به گیرنده اش روی سطح لوکوسیت، با به راه انداختن مسیرهای پیام رسانی در این سلول، باعث فعال شدن اینتگرین های آن می شود.

در قدم چهارم، اینتگرین فعال در سطح لوکوسیت با ICAM های سطح سلول های اندوتلیال اتصالات نیرومندی را برقرار می کند. در نتیجه لوکوسیت به دیواره رگ ثابت می ماند و به آن می چسبد.

در نتیجه پیش از این که لوکوسیت ها از رگ خارج شوند، غلتش و سپس چسبیدن آن ها روی سلول های اندوتلیال، با هماهنگی ظریفی باعث مهیا شدن شرایط مناسب برای خروج می شوند.

منبع: http://daneshnameh.roshd.ir

تنظیم کننده: زینب شاه مرادی